Γράφει η Εύα Κουμπιάδη*

Εν μέσω καλοκαιριού η νεοεκλεχθείσα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ψήφισε τον νόμο, ο οποίος αποτέλεσε τη ναυαρχίδα της προεκλογικής της καμπάνιας: την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Στόχος ήταν υποθετικά η πάταξη της «βίας και της ανομίας» στους χώρους του Πανεπιστημίου και η εξασφάλιση της «πραγματικής» ακαδημαϊκής ελευθερίας. Το μέτρο αυτό κινείται στη συνολικότερη νεοσυντηρητική κατεύθυνση που εκφράζεται στο δόγμα ‘ησυχία-τάξη-ασφάλεια’.

Αν καταφέρει να παραβλέψει κανείς το «τρομοθέαμα» που πουλάνε όλα τα κυρίαρχα μέσα, μπορεί εύκολα να καταλάβει τη σαθρότητα των επιχειρημάτων πίσω από την κατάργηση του ασύλου. Πρώτα απ’ όλα, το έγκλημα είναι ένα ευρύτερο κοινωνικό φαινόμενο, που οξύνεται σε περιόδους οικονομικής κρίσης, κι ως εκ τούτου θα ήταν παράξενο να μην υπάρχει και μέσα στο πανεπιστήμιο. Ακόμη κι έτσι βέβαια, πρόσφατη έρευνα της ΕΛ.ΣΤΑΤ. αποκάλυψε ότι ο αριθμός αδικημάτων ανά άτομο είναι εξαιρετικά μικρότερος μέσα στα ακαδημαϊκά ιδρύματα, από ό,τι έξω από αυτά. Επιπλέον, το επιχείρημα περί πάταξης της διακίνησης ναρκωτικών είναι τουλάχιστον υποκριτικό, αν λάβει κανείς υπόψη του τη σκόπιμη μεταφορά της πιάτσας έξω από σχολές κέντρου (ΑΠΘ, ΟΠΑ, Νομική Αθήνας) και την πλήρη ανοχή της αστυνομίας απέναντι στους ναρκέμπορους, που κάνουν ανενόχλητοι τη δουλειά τους σε απόσταση αναπνοής από δυνάμεις των ΜΑΤ. Φυσικά ο διάλογος μονοπωλείται από τοξικοφοβικές επιθέσεις, που θέτουν το ζήτημα στη βάση της αισθητικής και εντοπίζουν το πρόβλημα στη χρήση και όχι στη διακίνηση. Τέλος, η αντίληψη ότι η πραγματική ελευθερία του λόγου εξασφαλίζεται με αστυνόμευση, security και face control είναι από αδαής μέχρι επικίνδυνη. Ιστορικά, η καταστολή πάντα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα από όσα έλυνε. Είναι διαστροφή να ονειρεύεται κανείς γνώση, παιδεία και προβληματισμό πλάι σε κάννες όπλων.

Η κυβέρνηση, λοιπόν, με την κατάργηση του ασύλου δεν ενδιαφέρεται επ’ ουδενί για την επικράτηση της νομιμότητας εντός των πανεπιστημίων. Στοχεύει στην απαλλαγή των σχολών από κάθε είδους κινηματική αντίσταση, τη δίωξη και τη φίμωση όσων δρουν πολιτικά στις σχολές (συνδικαλιστών/συνδικαλιστριών, ανένταχτου πολιτικοποιημένου κόσμου), την πειθάρχηση των φοιτητών/ τριών. Με τη θέσπιση του πλαφόν ν+2 χρόνων για την περάτωση των σπουδών, αποσκοπεί στην εντατικοποίηση της φοίτησης, τις μαζικές διαγραφές, κάτι που οξύνει τους ταξικούς φραγμούς στην εκπαίδευση, αφού οι ήδη επιβαρυμένοι εργαζόμενοι/ες φοιτητ-ρι-ες δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν. Πρόκειται για το πρώτο και απαραίτητο βήμα που θα ανοίξει τον δρόμο για την εισχώρηση των εταιριών και του ιδιωτικού κεφαλαίου στο Πανεπιστήμιο και τη σύνδεσή του με τις ανάγκες της αγοράς. Στόχος είναι η σταδιακή εξάλειψη του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας, που θα μεταμορφώσει το Πανεπιστήμιο σε έναν χώρο για λίγους κι εκλεκτούς αφαιρώντας από το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας το απαραβίαστο δικαίωμα πρόσβασης στην εκπαίδευση.

Το άσυλο κατακτήθηκε ύστερα από φοιτητικούς και λαϊκούς αγώνες ενάντια σε δικτατορικά καθεστώτα και νομιμοποιήθηκε ως χώρος προστασίας των κινητοποιήσεων από την αστυνομική παρέμβαση. Το Πανεπιστήμιο διαχρονικά αποτέλεσε και αποτελεί πυρήνα αντίστασης, πυρήνα φοιτητικών, λαϊκών και εργατικών αγώνων. Το άσυλο είναι ο χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών, πολιτικών απόψεων και ιδεολογιών και κοινωνικοποίησης. Είναι το μέρος όπου οι φοιτητές και οι φοιτήτριες μέσα από ελεύθερες συλλογικές διαδικασίες αποφασίζουμε για τους όρους των σπουδών μας, διεκδικούμε τα δικαιώματά μας, υπερασπιζόμαστε τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας, αντιστεκόμαστε στην εφαρμογή μέτρων που δυσχεραίνουν τις ζωές μας. Το άσυλο ανήκει στον λαό, σε κάθε καταπιεσμένο κομμάτι της κοινωνίας, του οποίου η φωνή είναι αγκάθι στα κοινωνικά κατεστημένα.

Απέναντι στις παραπάνω πολιτικές στοχεύσεις, εμείς, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες, υπερασπιζόμαστε το πανεπιστημιακό άσυλο, δεν επιτρέπουμε την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στις σχολές, εναντιωνόμαστε στην εντατικοποίηση και την πειθάρχηση των ζωών μας. Καταγγέλλουμε τη συντηρητική αφήγηση που διαστρεβλώνει τα γεγονότα και σπείρει τον τρόμο στην κοινωνία σχετικά με τη βία και την ανομία στους χώρους του Πανεπιστημίου. Υπερασπιζόμαστε το άσυλο όχι μόνο ως άσυλο ιδεών, αλλά κυρίως ως άσυλο πρακτικών: πρακτικών που διαρρηγνύουν την ‘κανονικότητα’, που δημιουργούν αντιπαραδείγματα, που μοιράζονται τη γνώση και γεννάνε συνειδήσεις. Αγωνιζόμαστε για μια γνώση κοινωνικά χρήσιμη, για ένα Πανεπιστήμιο που θα μας χωράει όλους και όλες, ένα Πανεπιστήμιο όπου θα ακούγεται η φωνή μας, η φωνή των φοιτητών/τριών, των εργαζομένων, των καταπιεσμένων και των περιθωριοποιημένων, την οποία η κυβέρνηση επιχειρεί να σωπάσει. Η αρχή έγινε με τη διοργάνωση μαζικής πορείας στην Αθήνα ενάντια στην κατάργηση του ασύλου, παρά τη δυσμενή συγκυρία εν μέσω καλοκαιριού.

Είναι απολύτως αναγκαίο οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να δώσουμε συλλογικά δυναμικές απαντήσεις στην καταπάτηση των δημοκρατικών κεκτημένων και την ευαγγελιζόμενη επέλαση του Κεφαλαίου στα Πανεπιστήμια μας.

*Η Εύα Κουμπιάδη είναι φοιτήτρια Νομικής Αθηνών  και συμμετέχει στην Αριστερή Ενότητα

**Το άρθρο είναι δημοσιευμένο στο φύλλο 3 της εφημερίδας «Η Κόκκινη» (Σεπτέμβρης 2019)