Γράφει η Κική Σταματόγιαννη

Ας φανταστούμε για λίγο τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των γυναικών ως ένα αδιάρρηκτο σύνολο. Ως μια ενότητα τόσο σφιχτοδεμένη όπου η αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος δεν μπορεί να υπάρξει ξέχωρα από τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης, ξέχωρα από τη διασφάλιση δικαιωμάτων στον χώρο της εργασίας, χωρίς ελευθερία λόγου, χωρίς δυνατότητα έκφρασης της σεξουαλικότητας. Αυτή η εικόνα είναι και η νέα πρόκληση, μπροστά στην οποία βρίσκεται το φεμινιστικό κίνημα και αναμετριέται μαζί της. Και είναι –ούτε λίγο ούτε πολύ- η συνειδητοποίηση του ταξικού χαρακτήρα της έμφυλης καταπίεσης και της κεντρικότητας, που αποκτά η πολιτική αντιπαράθεση.

Το σύγχρονο φεμινιστικό κίνημα δεν βρίσκεται σε μια γυάλινη σφαίρα αποκομμένο από την υπόλοιπη ζωή. Μικρά αδιόρατα μονοπάτια και μεγάλες, ανοιχτές λεωφόροι το συνδέουν ανά πάσα στιγμή με τους αγώνες που ξεσπούν στον κόσμο. Από τις κινητοποιήσεις για να ριχτεί άπλετο φως στη δολοφονία της Μαριέλε Φράνκου στη Βραζιλία, στην προσπάθεια για απόδοση δικαιοσύνης στην Ελένη Τοπαλούδη και τη Zackie Oh στην Ελλάδα, καθώς στη δικαίωση της μνήμης όλων των δολοφονημένων αδελφών μας. Από τους μεγαλειώδεις αγώνες των γυναικών στην εξεγερμένη Χιλή μέχρι το ‘Πράσινο Κύμα’ στη Λατινική Αμερική ενάντια στην απαγόρευση των αμβλώσεων. Από την καθημερινή μάχη σε σημείο του πλανήτη ενάντια στην κουλτούρα του βιασμού και στη δολοφονική βία μέχρι τη διεκδίκηση δικαιωμάτων για τις προσφύγισσες. Μέσα σε όλη αυτή τη διαδρομή συναντούμε τις χιλιάδες εργαζόμενες και άνεργες γυναίκες στην Ευρώπη, οι οποίες δίνουν τη δική τους μάχη ενάντια στις πολιτικές της υπερλιτότητας που ισοπεδώνει τις ζωές τους και γυρίζει τους δείκτες του ρολογιού δεκαετίες πίσω όσον αφορά τα εργασιακά τους δικαιώματα.

Οι αγωνίστριες που εμπλέκονται στο γυναικείο κίνημα σήμερα δείχνουν να αντιλαμβάνονται ότι δεν αρκεί πλέον η αμφισβήτηση συγκεκριμένων επιμέρους πολιτικών, το μπλοκάρισμα κάποιων νομοσχεδίων, η άρση μιας απαγόρευσης. Όλα αυτά διατηρούν ασφαλώς τη σημασία τους, αλλά εντάσσονται πλέον σε ένα ευρύτερο κίνημα, που τείνει να αμφισβητήσει συνολικά το σύστημα. Αναζητά τις ρίζες της γυναικείας καταπίεσης, την αιτία που βρίσκεται πίσω από τη διπλάσια -σε σχέση με τους άντρες- ανεργία, την απασχόληση σε κακοπληρωμένες δουλειές, τη διάχυτη σεξιστική κουλτούρα, τις δολοφονικές επιθέσεις. Αναζητά την αιτία που ανέχεται, ενθαρρύνει ή ενισχύει την κακοποίηση. 

Η διεκδίκηση έστω και ενός από τα αιτήματα που βάζει επιτακτικά το γυναικείο κίνημα συνεπάγεται τη ρήξη με ένα σύστημα που γεννά και τροφοδοτεί την ανισοτιμία, τις διακρίσεις, τη βία. Αυτή η πολύτιμη συνειδητοποίηση δεν ξεπετάγεται σαν την Αθηνά μέσα από τα κεφάλια των αγωνιστριών, αλλά προκύπτει ως αποτέλεσμα της συστηματικής εμπλοκής τους στους αγώνες που έχουν ανοίξει. Και είναι το υλικό με το οποίο χτίζεται σήμερα εκ νέου το γυναικείο κίνημα κρατώντας τις καλύτερες εμπειρίες αγώνα από τις επιμέρους μάχες που έχουν δοθεί.

Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και οι πορείες που οργανώνονται φέτος στις 8 Μάρτη επιχειρούν, όπως τα τελευταία λίγα χρόνια, να τραβήξουν μια διαχωριστική γραμμή με τον «επετειακό» χαρακτήρα αυτής της μέρας και να εστιάσουν στην ταξικότητα της έμφυλης καταπίεσης. Απλώνονται σε δεκάδες χώρες, θέλουν να λειτουργήσουν ως μέρα δράσης. Ξαναθυμούνται το κινηματικό εργαλείο της απεργίας. Βάζουν στο επίκεντρο τα εργατικά δικαιώματα, αξεδιάλυτα όμως από το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος, μπολιάζουν τον πολιτικό τους λόγο με συνθήματα υπέρ των μεταναστ(ρι)ών και κατά του φασισμού, κατά της συντηρητικής αναδίπλωσης των κοινωνιών, του εθνικού απομονωτισμού και της οπισθοδρόμησης σε εποχές σκοτεινές, που η ανθρωπότητα δεν θέλει να θυμάται. Είναι μια ενδιαφέρουσα και ελπιδοφόρα εξέλιξη, που έρχεται να επανατοποθετήσει το γυναικείο κίνημα εκεί όπου θα έπρεπε να είναι: στην καρδιά των αγώνων, μαζί και δίπλα σε όσους «δεν βολεύονται με λιγότερο ουρανό».

Την 8^η Μάρτη, αλλά και κάθε μέρα, γινόμαστε η φωνή:

Για τις χιλιάδες δολοφονημένες γυναίκες.

Για όλες εκείνες, που για το σώμα τους αποφασίζουν οι νομοθέτες, οι εργοδότες, οι γιατροί και οι παπάδες.

Για τις χιλιάδες έγκλειστες γυναίκες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων.

Για τις χιλιάδες γυναίκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν έναν βίαιο και καταπιεστικό σύζυγο ή εργοδότη.

Για τις χιλιάδες γυναίκες των πολέμων.

Για όσες προκειμένου να γλιτώσουν τα παιδιά τους, τα αρπάζουν και τα βάζουν σε μια βάρκα διασχίζοντας θάλασσες για να ξεφύγουν από τον πόλεμο.

Για τις πολλές χιλιάδες γυναίκες που συνεχίζουν να αμείβονται λιγότερο για εργασία ίσης αξίας.

Για όσες πρέπει να δουλεύουν καθημερινά υφιστάμενες την υποτίμηση ή την παρενόχληση αφεντικών και πελατών.

Για τις χιλιάδες γυναίκες, που δεν τολμούν καν να καταγγείλουν τον βιασμό τους.

Για τις χιλιάδες που καταφέρνουν και το κάνουν, για να ξαναζήσουν την εμπειρία μέσα στα αστυνομικά τμήματα, στα ανακριτικά γραφεία και στα δικαστήρια.

Για όσες αγοράζονται και πουλιούνται σαν σεξουαλικές σκλάβες, για να γεμίζουν οι τσέπες των διακινητών.

Για τις χιλιάδες γυναίκες που δεν έχουν να ταΐσουν τα παιδιά τους.

Για τις λεσβίες και αμφισεξουαλικές γυναίκες, που αναγκάζονται να κρύβονται.

Για όσες γυναίκες είναι στις φυλακές.

Για τις τρανς γυναίκες, που ζουν με τον χλευασμό να στάζει απ’ το βλέμμα των άλλων και δεν το αντέχουν πλέον.

Για όλες μας.

Και για όσες λείπουν από κοντά μας.