ΟΙ ΡΟΜΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝOΪΟ

Γράφει ο Γιάννης Κ. Μάντζας

Η εξάπλωση του κορωνοϊού ανέδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο τα χρόνια προβλήματα διαβίωσης, ανέχειας, εγκατάλειψης και διακρίσεων, που βιώνουν οι Ρομά. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Στα 24 έχουν φτάσει μέχρι στιγμής τα επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορωνοϊούστον οικισμό των Ρομά στη Νέα Σμύρνη Λάρισας. Την ίδια στιγμή με αγωνία αναμένονται και τα αποτελέσματα των διακοσίων τεστ, που διενεργήθηκαν στους κατοίκους του οικισμού, με στόχο να εντοπιστούν όλα τα κρούσματα και να τεθούν υπό περιορισμό, προκειμένου να μην εξαπλωθεί περαιτέρω ο ιός στην περιοχή. Σημειώνεται ότι οι κάτοικοι του οικισμού των Ρομά της Νέας Σμύρνης Λάρισας είναι περίπου 3.000 και ζουν σε μικρές ιδιόκτητες οικίες σε πολυμελείς οικογένειες. Είναι οικισμός και όχι καταυλισμός, όπως λανθασμένα αναφέρουν κάποια ΜΜΕ. Από το βράδυ της Πέμπτης 9 Απριλίου 2020 όλη η περιοχή βρίσκεται σε καραντίνα και επιτηρείται από ενισχυμένες αστυνομικές δυνάμεις.

Το επιτελείο του Υπουργείου Υγείας και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας επισκέφθηκε τον οικισμό, όταν γνωστοποιήθηκε το πρώτο θετικό δείγμα, που αφορά τον 32χρονο Ρομά, ο οποίος και νοσηλεύεται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας. Οι κ. κ. Χαρδαλιάς και Τσιόδρας ενημέρωσαν τους κατοίκους της περιοχής για την αναγκαιότητα εφαρμογής των μέτρων και ζήτησαν από όλους να τηρήσουν τα μέτρα προστασίας και να παραμείνουν έγκλειστοι στα σπίτια τους για τις υπόλοιπες δύο εβδομάδες τουλάχιστον. Το κλιμάκιο συνόδευσε και ο πρόεδρος της συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ κ. Βασίλης Πάντζος.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό, καθηγητής παθολογίας-λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας, στις δηλώσεις του τάχθηκε υπέρ της προστασίας των Ρομά και δήλωσε: «Φυσικά και οι Ρομά δεν μπορούν να είναι αποδιοπομπαίοι τράγοι και στόχος μίσους στα πλαίσια αυτής της επιδημίας. Σε κάποιες χώρες δυστυχώς τα ΜΜΕ αναφέρονται σε αυτούς ως απειλή, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΕΙΛΗ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΛΩΤΗ ΟΜΑΔΑ!». Και συνέχισε «Δεν υπάρχει χώρος για διακρίσεις, για μίσος, για διαιρέσεις στην κοινωνία μας ούτε στις υπόλοιπες κοινωνίες του κόσμου. Αυτό που θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε αυτή την πανδημία είναι η ενότητα και η αλληλεγγύη μεταξύ μας». Μετά την επίσκεψή του στον οικισμό ο ενωτικός και ψύχραιμος λόγος του κ. Τσιόδρα εξομάλυνε το κλίμα αντιδράσεων, κέρδισε τα χειροκροτήματα των Ρομά και ακολούθησαν οι δεσμεύσεις του ότι με ευθύνη της πολιτείας θα καλυφθούν όλες οι ανάγκες, για όσο διάστημα διαρκέσει η καραντίνα στον οικισμό.

Εκτός όμως από τα μπράβο, που αξίζει να ακούσει ο κ. Τσιόδρας, είναι αναγκαίο να ακουστούν και τα βαθύτερα προβλήματα της περιοχής που μπορεί να μετατρέψουν την περιφέρεια της Λάρισας σε υγειονομική βόμβα.

Οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, που επικρατούν στους οικισμούς των Ρομά αναδείχθηκαν με την ευκαιρία της πανδημίας, επιβεβαιώνοντας την αδυναμία του κράτους να εξασφαλίσει ισότιμη πρόσβαση στα αγαθά της εργασίας, της στέγασης, της εκπαίδευσης και της υγείας. Η κοινότητα των Ρομά πλήττεται σχεδόν εφτακόσια χρόνια τώρα από κοινωνικό αποκλεισμό, που επιτείνει φαινόμενα φτώχειας, απομόνωσης και ρατσιστικών διακρίσεων.

Οι συνθήκες εξαθλίωσης των Ρομά απαιτούν διαφορετικό χειρισμό από την πολιτική του ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ. Σε κάθε σπίτι των οικισμών Ρομά, το πιθανότερο είναι να συναντήσουμε σε 50-60 τετραγωνικά μέτρα δέκα και πλέον άτομα, από μωρά παιδιά μέχρι γεροντότερους, που συμβιώνουν ο ένας δίπλα και πάνω στον άλλον. Είναι δυνατόν να υπάρξει απομόνωση εντός της οικίας, λοιπόν, σε κάποιο ύποπτο κρούσμα; Προφανώς όχι. Για τον λόγο αυτό απαιτείται αξιοποίηση διαφορετικών πολιτικών σε καταστάσεις ανάγκης, όπως η παρούσα πανδημία.

Επιπλέον, το να μένει ολόκληρη η πολυμελής οικογένεια στο σπίτι έχει άμεσες οικονομικές επιπτώσεις, αφού οι περισσότερες οικογένειες δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς δουλειά σε καθημερινή βάση. Η απαγόρευση των λαϊκών αγορών, στις οποίες εργάζονται οι περισσότεροι Ρομά ως μικροπωλητές, ήταν μεγάλο πλήγμα. Οι λαϊκές αποτελούν εκτός από σημαντική πηγή εισοδήματος και την κύρια πηγή αγοράς των ειδών διατροφής των Ρομά, όπως και πολύ άλλου κόσμου. Μένοντας λοιπόν στο σπίτι οι Ρομά αν δεν πεθάνουν από τον κορωνοϊό, θα πεθάνουν από πείνα και εξαθλίωση. Όπως και πολλοί άλλοι, απολυμένοι και άνεργοι, που δεν είναι ρομά. Εκτός αν το επίσημο κράτος φροντίσει -ως οφείλει- για την οικονομική ενίσχυση όλου του κόσμου που βρίσκεται σε ανάγκη, αλλά και για την τροφοδοσία των αποκλεισμένων οικισμών, όπως κάνει εξάλλου για επαγγελματίες και εργαζομένους άλλων ειδικοτήτων.

Κάποιοι στοχοποιούν τους Ρομά, λέγοντας ότι δεν σέβονται και δεν προστατεύουν τις οικογένειές τους, αλλά και την ευρύτερη κοινωνία. Έτσι ρίχνουν ευθύνες για την πιθανή εξάπλωση της επιδημίας στο πιο αδύναμο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Το πρώτο για το οποίο πρέπει όμως να μιλήσουμε είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα των αποκλεισμένων και τα προβλήματα, που πολύς κόσμος -ρομά και μη ρομά- αντιμετωπίζουν ζώντας συνωστισμένοι σε ανεπαρκή σπίτια, χωρίς βιβλιάρια υγείας, χωρίς εργασία και χωρίς την απαιτούμενη στήριξη της κοινωνίας.

Οι Ρομά στη Νέα Σμύρνη της Λάρισας υπακούοντας στις οδηγίες της Πολιτείας θα προστατεύσουν την ευρύτερη περιοχή και τους εαυτούς τους από την εξάπλωση του ιού. Αυτό όμως δυσκολότερα θα γίνει αν τυχόν εντοπιστούν κρούσματα σε κάποιον από τους άλλους οικισμούς ή καταυλισμούς Ρομά στην Ελλάδα, όπου οι συνθήκες διαβίωσης είναι απείρως δυσκολότερες. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των προσφύγων, αλλά και για τις φυλακές της χώρας. Η προστασία όλου αυτού του κόσμου δεν είναι μόνο για το δικό του καλό. Είναι ανάγκη ολόκληρης της κοινωνίας. Ουσιαστικά και αποτελεσματικά μέτρα πρέπει να δρομολογηθούν άμεσα αν θέλουμε να προστατεύσουμε τον πληθυσμό, ρομά και μη ρομά. Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο.