*Η 10η Μάη 1933 είναι μια σκοτεινή μέρα για τον πολιτισμό. Είναι η μέρα που το ναζιστικό καθεστώς της Γερμανίας οργανώνει την πρώτη δημόσια πυρά για το κάψιμο δεκάδων χιλιάδων βιβλίων. Πέντε χιλιάδες φοιτητές της χιτλερικής νεολαίας καίνε σχεδόν πενήντα χιλιάδες βιβλία.

Ο λόγος: θεωρούνταν ότι τα έργα που παραδόθηκαν στις φλόγες, «περιείχαν ιδέες επικίνδυνες για τη νεολαία», σύμφωνα με το χιτλερικό αφήγημα. Έργα φιλοσοφίας, ποίησης και πεζογραφίας, επιστημονικά συγγράμματα, κομμουνιστών, εβραίων ή όσων δεν ευθυγραμμίζονταν απολύτως με τις ναζιστικές ιδέες.

Καρλ Μαρξ, Φρίντριχ Ένγκελς, Ρόζα Λούξεμπουργκ, Σίγκμουντ Φρόιντ, Άλμπερτ Αϊνστάιν, Βάλτερ Μπένγιαμιν, Γκέοργκ Λούκατς, Τόμας και Χάινριχ Μαν, Στέφαν Τσβάιχ, Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Εμίλ Ζολά, Αντρέ Ζιντ και πολλούς πολλούς ακόμα. Και φυσικά Μπέρτολτ Μπρεχτ.

Το 1938 ο Μπερτ. Μπρεχτ γράφει το ακόλουθο ποίημα.

ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

(Die Bücherverbrennung)

Όταν διαταγή έβγαλε το καθεστώς να καούνε

σε δημόσιες πλατείες τα βιβλία που

περικλείνουν ιδέες ανατρεπτικές,

κι από παντού κεντρίζανε τα βόδια

να σέρνουν κάρα ολόκληρα

με βιβλία για την πυρά, ένας εξορισμένος

ποιητής, ένας απ’ τους καλύτερους,

διαβάζοντας των βιβλίων τον κατάλογο,

με φρίκη του είδε πως τα δικά του

τα είχανε ξεχάσει. Χύμηξε στο γραφείο του

με τις φτερούγες της οργής, κι έγραψε στους τυρράνους ένα

γράμμα:

«Κάψτε με! έγραφε με πένα ακράτητη, «κάψτε με!

Μ’ αφήσατε έξω! Δε μπορείτε να μου το κάνετε αυτό, εμένα!

Την αλήθεια δεν έγραφα πάντα στα βιβλία μου; Και τώρα

μου φερνόσαστε σα να ‘μαι ψεύτης! Σας διατάζω:

Κάψτε με!»

(1938)

Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης