Γράφει η Κωνσταντίνα Φιλιπποπούλου

Οι φεμινιστικές διαδηλώσεις στην Πολωνία, που ξεκίνησαν στα μέσα του φθινοπώρου του 2020, συνεχίζονται. Μετά την έγκριση του νομοσχεδίου την προηγούμενη εβδομάδα για την απαγόρευση των αμβλώσεων από το Συνταγματικό Δικαστήριο είδαμε ένα κύμα οργής να κατακλύζει την πολωνική πρωτεύουσα. Για τρεις ημέρες, πλήθος διαδηλωτ(ρι)ών συγκεντρώθηκε στους δρόμους της Βαρσοβίας, καθώς και σε άλλες μεγάλες πόλεις, ζητώντας την απόσυρση του νόμου. Μεταξύ άλλων κινητοποιήσεων, σημειώθηκε παράσταση διαμαρτυρίας μπροστά στο σπίτι του Γιαροσλάβ Κατσίνσκι, του αρχηγού του κυβερνώντος κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS), ενώ έγιναν συλλήψεις, όταν οι διαδηλώτριες προσπάθησαν να εισβάλλουν στο Συνταγματικό Δικαστήριο.

Αποκορύφωμα των αντιδράσεων αποτέλεσαν οι παρεμβάσεις σε Καθολικές εκκλησίες, όπως η έφοδος ομάδας ατόμων σε Καθολική εκκλησία, όπου και προχώρησαν σε καθιστική διαμαρτυρία μπροστά στην Αγία Τράπεζα και τα συνθήματα με σπρέι σε ναούς. Στον λόγο τους φέρονται ανοιχτά κατά της Εκκλησίας και του συντηρητισμού κατά των γυναικών.

Το νομοθετικό καθεστώς για τις αμβλώσεις ήταν ήδη περιοριστικό. Ο νέος νόμος που επικυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο θέτει τόσο αυστηρούς περιορισμούς, ώστε να μιλάμε για ουσιαστική απαγόρευση του δικαιώματος στην άμβλωση. Όπως στις περιπτώσεις, κατά τις οποίες το έμβρυο έχει διαγνωσθεί με σοβαρό και μη αναστρέψιμο πρόβλημα υγείας ή με σοβαρή δυσπλασία. Με τη δικαιολόγηση του συνταγματικού δικαιώματος της προστασίας της ανθρώπινης ζωής. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις του βιασμού ή της αιμομιξίας ή εφόσον κινδυνεύει η ζωή της μητέρας.

Η εφαρμογή ενός τέτοιου νόμου αποτελεί απόλυτο περιορισμό από τη μεριά της πολιτείας στην ιδιωτική σφαίρα των ατόμων. Καταργεί κάθε έννοια ελεύθερης επιλογής στην ελεύθερη διαχείριση των σωμάτων των γυναικών, του αυτοπροσδιορισμού και της ελεύθερη ανάπτυξης της προσωπικότητας. Τα παραπάνω δικαιώματα ανήκουν στον σκληρό πυρήνα Συνταγμάτων, όπως το ελληνικό, αλλά και σε κάθε Σύνταγμα που είναι στοιχειωδώς δημοκρατικό και σέβεται τα δικαιώματα των πολιτών.

Είναι ευρέως γνωστό ότι σε χώρες όπου το επίσημο θρήσκευμα της χώρας είναι ο Καθολικισμός, υπάρχει σφοδρή αντίθεση απέναντι στις αμβλώσεις. Δεν ξεχνάμε την Ιρλανδία. Φωτεινό παράδειγμα αποτελεί η Αργεντινή, όπου είχαμε πραγματική νίκη του φεμινιστικού κινήματος τον Δεκέμβριο του 2020, με υπερψήφιση του νομοσχεδίου και έγκρισή του από τη Γερουσία. Η υιοθέτηση νομοσχεδίου, που νομιμοποιεί τις αμβλώσεις σε μια καθολική χώρα με το μέγεθος της Αργεντινής, έδωσε νέα ώθηση στη μάχη για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των γυναικών στη Λατινική Αμερική, καθώς και σε άλλες χώρες. Μεταξύ αυτών και η Πολωνία.

Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό ότι χώρες, οι οποίες ανήκουν στην «ευρωπαϊκή οικογένεια» όχι μόνο δεν νικάνε τα φαντάσματα του παρελθόντος, αλλά βυθίζονται στο σκοτάδι. Ρίζα του κακού είναι και πάλι η ανοχή σε ένα ακροδεξιό και διεφθαρμένο σύστημα που στηρίζει η Εκκλησία, αλλά και ο κρατικός μηχανισμός.

Παράλληλα, οι Δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι απόλυτα ελεγχόμενοι και εξαρτώνται -μέσα από μία νομοθετική μεταρρύθμιση – από το υπερσυντηρητικό Κυβερνών κόμμα psi, και κατ’ επέκταση και από τη Καθολική εκκλησία.  Το φαινόμενο αυτό έχει απασχολήσει και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, η οποία έχει κάνει λόγο για έλλειμμα δημοκρατίας στην Πολωνία.

 Το τελευταίο διάστημα το κλίμα μεταξύ αριστερών -φεμινιστικών οργανώσεων και ακροδεξιών έχει φτάσει στα άκρα, με τους τελευταίους να ιδρύουν  εθνοφρουρά για την προστασία των εκκλησιών. Γίνεται επίσης λόγος για νέα «επανάσταση των Μπολσεβίκων», ενώ οι συγκρούσεις πολλές φορές λαμβάνουν χώρα μπροστά σε ναούς. Όπως διαβάζουμε στο DW, μιλώντας στο περιοδικό Newsweek Polska η φιλόσοφος Αγκάτα Μπιέλικ-Ρόμπσον  αναφέρει ότι «υπάρχουν στοιχεία πολιτιστικού πολέμου, που ελκύουν τα άκρα», όπως είναι «ο αγώνας ενάντια στη gender αντίληψη, τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, τις αμβλώσεις και τον αποκαλούμενο ‘πολιτισμό του θανάτου’ που έρχεται από τη φιλελεύθερη Δύση».

Κάθε χρόνο στη χώρα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, γίνονται  λιγότερες από 2.000 νόμιμες αμβλώσεις . Ενώ  για το ίδιο χρονικό διάστημα, φεμινιστικές οργανώσεις εκτιμούν  ότι  περίπου 200.000 αμβλώσεις  γίνονται  παράνομα ή στο εξωτερικό. Αυτό μας δίνει μία εικόνα για την δυσχερή θέση των γυναικών. Είναι προφανές ότι σε μία παράνομη επέμβαση δεν υπάρχει πλήρη ιατρική κάλυψη. Τέτοιου είδους απαγορεύσεις είναι ευκαιρία για κερδοσκοπία  από την εκμετάλλευση των γυναικών.

Η ψήφιση και έγκριση του ως άνω νομοσχεδίου για απαγόρευση των αμβλώσεων είναι ένα πραγματικό πισωγύρισμα για τις κατακτήσεις του φεμινιστικού κινήματος. Μία σύγχρονη δυστοπία για τις αδερφές μας στην Πολωνία. Κάτι που γίνεται ξεκάθαρο και από τα συνθήματα των διαδηλωτ(ρι)ών.  Ελπίζουμε ο νόμος αυτός σύντομα να ανατραπεί.

Ορισμένα από τα συνθήματα           

«Το Σώμα μου, η Επιλογή μου»

 «Σκέπτομαι, νιώθω, αποφασίζω»,      

«Η επανάσταση έχει μια μήτρα»,

«Έχετε αίμα στα χέρια σας»,                

«Φοβάμαι να ζω εδώ»,