Γράφει για την ‘Κόκκινη’ η Εύα Γαγάνη

Πέμπτη πρωί. Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης ξυπνούν υπό τον ενοχλητικότατο ήχο ενός ελικοπτέρου. Βγαίνουν στα μπαλκόνια τους να δουν τι συμβαίνει. Ρωτούν ο ένας τον άλλο. Αναρωτιούνται. Ρωτούν τους γείτονες. Ώσπου τελικά συνειδητοποιούν πως το ιπτάμενο όχημα γράφει πάνω “POLICE” και κάνει επιδεικτικά κύκλους πάνω από το πανεπιστημιακό συγκρότημα του ΑΠΘ. Ένα αστυνομικό ελικόπτερο που κατέφθασε με μοναδικό σκοπό να ενισχύσει περαιτέρω (άραγε πώς; Με βιντεοσκόπηση; Με ρίψη ουσιών;) την καταστολή των φοιτητικών αντιδράσεων.
Αν το σκηνικό αυτό σας μοιάζει βγαλμένο από κάποιο δυστοπικό οργουελιανό σενάριο ή «έστω» κάποια εμπόλεμη κατάσταση, τότε να σας ενημερώσουμε πως μάλλον (!) κάνετε λάθος. Αντικατοπτρίζει ακριβώς την πραγματικότητα που βίωσαν οι κάτοικοι και δη οι φοιτητ(ρι)ες της Θεσσαλονίκης την περασμένη Πέμπτη, 11 του Μάρτη.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ακριβώς έναν μήνα πριν (11 Φλεβάρη) υπερψηφίστηκε από την ελληνική Βουλή ένα νέο νομοσχέδιο για την Παιδεία, το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει τη δημιουργία «πανεπιστημιακής» αστυνομίας (η οποία μάλιστα θα υπάγεται/λογοδοτεί απευθείας στην ΕΛΑΣ και όχι στην πανεπιστημιακή διοίκηση), περιφράξεις «ασφαλείας» στους πανεπιστημιακούς χώρους, ελεγχόμενη είσοδο σε αυτούς (με κάρτες εισόδου-εξόδου), πειθαρχικά δίκαια και διαγραφές φοιτητών. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, που προωθήθηκε με το πρόσχημα της δήθεν πάταξης της εγκληματικότητας και της ανομίας εντός των πανεπιστημίων, στην πραγματικότητα εξυπηρετεί, για άλλη μια φορά, διαφορετικά συμφέροντα και πλήττει με πολλούς τρόπους την καθημερινότητα χιλιάδων φοιτητών – και όχι μόνο. (Η ανάλυση, όμως, των συγκεκριμένων παραμέτρων ξεφεύγει από το πλαίσιο του παρόντος κειμένου).

Σύσσωμη η φοιτητική κοινότητα, λοιπόν, τάχθηκε από την πρώτη στιγμή κατά αυτού του νομοσχεδίου, που περιορίζει και καταπατά τις ελευθερίες της. Ήδη από τις αρχές του έτους βλέπουμε τους φοιτητικούς συλλόγους να δυναμώνουν με συχνές συνελεύσεις. Βλέπουμε το φοιτητικό κίνημα να κάνει και πάλι αισθητή την παρουσία του στον δρόμο με όλο και αυξανόμενη συχνότητα αλλά και μαζικότητα των διαδηλώσεων. Βλέπουμε τις φοιτήτριες και τους φοιτητές να αντιδρούν.
Αλλά το σαφές και δυνατό μήνυμα των φοιτητ(ρι)ών (και μεγάλου μέρους των καθηγητών και της λοιπής κοινωνίας) δεν ήταν, όπως φαίνεται, αρκετό για να προβληματίσει την κυβέρνηση. Ή, για να το θέσω πιο ξεκάθαρα: Η κυβέρνηση δεν θα προβληματιστεί πάνω σε κάτι για το οποίο δεν θέλει να προβληματιστεί. Ή ακόμα καλύτερα: η κυβέρνηση δεν φαίνεται να προβληματίζεται πάνω σε τίποτα. Μάλλον νομίζει πως έχει ανακαλύψει την πανάκεια.

Θλίψη. Αλλά όχι μόνο αυτό. Η συνειδητοποίηση ότι οι φωνές μας αντηχούν στο κενό μάς γεμίζει οργή. Μια οργή που πρέπει, υπό κάθε συνθήκη, να εκφραστεί. Αλλιώς θα είναι ανούσια.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, οι φοιτητικοί σύλλογοι αποφασίζουν πως δεν πρέπει να ησυχάσουν. Αποφασίζουν πως πρέπει να συνεχίσουν να βροντοφωνάζουν ότι οι νέοι νόμοι μάς φέρνουν αηδία και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους για ελεύθερη πρόσβαση στην παιδεία, για πανεπιστήμια ‘ζωντανά’, χωρίς αστυνομίες και περιορισμούς. Αποφασίζουν, δηλαδή, πως (δυστυχώς) στην Ελλάδα του 2021 πρέπει να συνεχίζουμε να διεκδικούμε τα αυτονόητα.

Και έτσι φτάνουμε στις 22 Φλεβάρη, όταν οι φοιτητικοί σύλλογοι καταλαμβάνουν την Πρυτανεία του ΑΠΘ. Η αστυνομία δείχνει τις προθέσεις της από την πρώτη στιγμή. Την ίδια κιόλας μέρα, με τις ευλογίες του πρύτανη εισβάλουν στο Α.Π.Θ. πάνοπλοι αστυνομικοί κάθε είδους (ΜΑΤ, ΔΕΛΤΑ, ΟΠΚΕ) και ακολουθεί ρίψη δακρυγόνων και χημικών, χτυπήματα με γκλοπ, ξυλοδαρμοί σε βάρος φοιτητ(ρι)ών, καθηγητών και δημοσιογράφων. Βασανιστήρια σε δημόσια θέα χτυπημένου και πεσμένου στο έδαφος ανθρώπου, που ολοκληρώνονται με προσαγωγές στη ΓΑΔΘ και συλλήψεις. Το μήνυμα της αστυνομίας και, συνεπώς, της κυβέρνησης είναι σαφές και εκφοβιστικό: Όποιος τολμάει να αντιδρά, θα έρχεται αντιμέτωπος με τη βία των γκλοπ μας.

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες, όμως, συνειδητά αποφασίζουν να μείνουν πιστοί/ές στις αποφάσεις τους και να συνεχίσουν την κατάληψη. Κι αυτό, όχι επειδή δεν φοβούνται, αλλά επειδή είναι γενναίοι/ες. Και γενναίος δεν είναι αυτός που δεν φοβάται, αλλά αυτός που καταφέρνει να υπερνικήσει τον φόβο του και να τον μετατρέψει σε αντίσταση και δημιουργικότητα.

Στις 8 του Μάρτη, το βράδυ, λίγο πριν από την απαγόρευση κυκλοφορίας, μια νέα έκπληξη μάς περιμένει, όταν το ΑΠΘ περικυκλώνεται από εκατοντάδες αστυνομικούς. Ολόκληρο το campus έχει αποκλειστεί από αστυνομικές δυνάμεις, υπάρχουν διαρκείς περιπολίες, κλειστοί δρόμοι, ενώ κλούβα έχει εισέλθει με σκοπό την εκκένωση της κατειλημμένης πρυτανείας. Όποιος προσεγγίζει το πανεπιστήμιο, αντιμετωπίζεται με δακρυγόνα και χημικά, προσάγεται και οδηγείται στη ΓΑΔΘ.

Όμως οι φοιτητ(ρι)ες, αλλά και όλος ο αλληλέγγυος κόσμος της Θεσσαλονίκης, αντέδρασαν και πάλι με γρηγορότατα αντανακλαστικά και αυτή η μαζικότητα των αντιδράσεων είναι που ανάγκασε τις αστυνομικές δυνάμεις να αποχωρήσουν. Ανάσα ανακούφισης, αν και προσωρινή.
Η αυθόρμητη συνέλευση, με 300 περίπου άτομα, που έλαβε χώρα έξω από την πρυτανεία, λίγο μετά την ανεπιτυχή επιχείρηση εκκένωσής της από τις δυνάμεις της ΕΛΑΣ είναι, ουσιαστικά, η απάντηση σε όλη αυτή την πρωτοφανή προσπάθεια φίμωσης και καταστολής: Οι νέοι δεν έχουν κανένα σκοπό να σωπάσουν απέναντι στις βιαιότητες και τις κατάφωρες αδικίες. Αντίθετα, θα συσπειρωθούν και θα αντιδράσουν. Θα αντιδράσουμε, όπως έχουμε ήδη ξεκινήσει να κάνουμε. Και η αντίδρασή μας αυτή θα είναι επαναστατικά υπέροχη και η καταστολή της μαθηματικά αδύνατη.

Την Τετάρτη 10 Μαρτίου οι φοιτητές αποφάσισαν και ανακοίνωσαν ότι η κατάληψη θα λήξει την επόμενη μέρα το μεσημέρι, αμέσως μετά το προγραμματισμένο συλλαλητήριο. Αποφάσισαν, δηλαδή, ότι θα αποχωρήσουν μόνοι τους, με ειρηνικό και ανθρώπινο τρόπο. Αλλά μάλλον ούτε το ειρηνικό ούτε και το ανθρώπινο αρέσει στην κυβέρνηση και την αστυνομία της.

Γι’ αυτό και τα ξημερώματα της Πέμπτης, αστυνομικοί με καλυμμένα πρόσωπα και καμουφλαρισμένοι με πολιτικά ρούχα, εισβάλλουν στον χώρο της πρυτανείας και ακινητοποιούν όσους βρίσκονται εκεί. Στη συνέχεια τούς μαζεύουν στο φουαγιέ, τους δένουν με tie wraps και τους βιντεοσκοπούν. Επιλέγουν ποιους θα συλλάβουν και τους υπόλοιπους τούς αναγκάζουν να βγουν έξω. Για να βρεθούν αντιμέτωποι με δακρυγόνα, χημικά και νέο ανθρωποκυνηγητό. Προσαγωγές και συλλήψεις, φυσικά, άφθονες.
Γιατί, απ’ ό,τι φαίνεται τον τελευταίο καιρό, μόνο έτσι ξέρουν οι κυβερνώντες μας να απαντούν. Με πολύ ξύλο και καθόλου επιχειρήματα. Μα αλήθεια, υπάρχουν επιχειρήματα να στηρίξουν όλη αυτή τη ντροπή;

Λίγες ώρες μετά, το μεσημέρι της Πέμπτης λαμβάνει χώρα στο κέντρο της πόλης η μεγαλύτερη σε μαζικότητα φοιτητική διαδήλωση των τελευταίων χρόνων. Πάνω από 8.000 άτομα λένε οι πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις. Ένα πραγματικό φοιτητικό (και όχι μόνο) ποτάμι ξεχύνεται στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Και μαντέψτε ποια ήταν και πάλι η απάντηση. Περιττό, ίσως, να αναφερθεί. Οι φοιτητ(ρι)ες αντιμετωπίστηκαν για πολλοστή φορά με ξύλο και χημικά.

Το μήνυμά μας, όμως, είναι σαφές: Δεν μας τρομάζουν τα νταϊλίκια σας. Δεν μας τρομάζουν τα Ορκ που στέλνετε για να μας δείρουν και να μας αναγκάσουν να σωπάσουμε. Δεν μας τρομάζει τίποτα, όσο τα αιτήματά μας είναι δίκαια. Και δεν θα σωπάσουμε, μέχρι να δούμε τον κόσμο να αλλάζει, να γίνεται δικαιότερος και ανθρωπινότερος για όλ@. Δεν θα σωπάσουμε, μέχρι να μην υπάρχει πια λόγος να βροντοφωνάζουμε πως αυτός ο κόσμος που μας ετοιμάζετε δεν μας αρέσει και θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να τον αλλάξουμε!
Θα κάνουμε τον φόβο μας γροθιά υψωμένη στον ουρανό, υψωμένη αντίθετα σε ό,τι άδικο και ανήθικο παραβιάζει τις ελευθερίες μας, τις ελευθερίες όλων των, ανθρώπινων και μη, καταπιεσμένων πλασμάτων.