Γράφει η Κωνσταντίνα Φιλιπποπούλου

Έχει περάσει μία εβδομάδα από την έναρξη της δίκης για τον δολοφόνο του Τζορτζ Φλόιντ, τον αστυνομικό Ντέρεκ Σώβιν. Κατηγορείται για φόνο τρίτου βαθμού και ανθρωποκτονία από αμέλεια. Στη Μινεάπολις των ΗΠΑ, όπου εξελίχθηκαν τα γεγονότα. Η δίκη -που μεταδίδεται ζωντανά και στο youtube- παίζεται παντού σε καφετέριες, μπαρ, κομμωτήρια της πόλης. Πλήθος κόσμου διαδηλώνει τιμώντας τα θύματα αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας. Φωτογραφίες των θυμάτων τοποθετούνται έξω από το δικαστήριο και σε κυβερνητικά κτήρια.

Στις 13 Μαΐου 2021 είχε προηγηθεί εξωδικαστικός συμβιβασμός, με το ποσό των 27 εκατομμυρίων δολαρίων να πηγαίνει στην οικογένεια του Τζορτζ Φλόιντ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό εξωδικαστικού συμβιβασμού σε δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη βορειοαμερικανική ιστορία.

Από την πρώτη στιγμή που κυκλοφόρησε το βίντεο της δολοφονίας του Τζόρτζ Φλόιντ σόκαρε την κοινή γνώμη στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Εικόνες πρωτοφανούς βαρβαρότητας με τον αστυνομικό να τον πατάει στον λαιμό για οκτώ λεπτά και σαράντα έξι δευτερόλεπτα. Τελικά ο Φλόιντ άφησε την τελευταία του πνοή. Τα τελευταία του λόγια: «δεν μπορώ να αναπνεύσω». Λόγια που έγιναν και το κεντρικό σύνθημα της αναζωπύρωσης του κινήματος black lives matter στην Αμερική και σε όλο τον κόσμο. Τις επόμενες μέρες της δολοφονίας, στη Μινεάπολις ξέσπασε εξέγερση με μέλη της αφροαμερικανικής κοινότητας -και όχι μόνο- να συγκρούονται σκληρά με την αστυνομία.

Ήταν Μάιος του 2020, όταν ο Τζόρτζ Φλόιντ έμπαινε στο κατάστημα ψιλικών, για να αγοράσει ένα πακέτο τσιγάρα. Στις κάμερες του καταστήματος φαίνεται να παίζει με κάποια αντικείμενα στις τσέπες του και να μιλάει χαλαρά με τους υπόλοιπους πελάτες. Δίνει στον ταμία ένα χαρτονόμισμα των είκοσι δολαρίων και εξέρχεται του καταστήματος.

Για τον ταμία και τον υπεύθυνο του καταστήματος ο Φλόιντ φαίνεται να είναι υπό την επήρεια ουσιών. Θεωρούν ότι το χαρτονόμισμα που τους έδωσε, είναι πλαστό. Ο Φλόιντ βρίσκεται μέσα στο αμάξι του μαζί με έναν φίλο του. Το όχημα βρίσκεται σταθμευμένο έξω από το κατάστημα και οι υπάλληλοι έχουν οπτική επαφή. Καλούν αμέσως την αστυνομία.

Στο βίντεο, από την κάμερα που φέρει πάνω του ο ένας εκ των δύο αστυνομικών, φαίνεται να πλησιάζει το όχημα και να χτυπάει με το γκλοπ του το τζάμι. Ο Φλόιντ φαίνεται αιφνιδιασμένος και ανοίγει την πόρτα. Τρομαγμένος ζητάει αμέσως συγγνώμη και σκύβει το κεφάλι. Ζητάει συγγνώμη πολλές φορές. Τους ρωτάει «τι έκαναν;». Βρίσκεται σε πανικό. Ο αστυνομικός στρέφει την κάνη του όπλου του στον Φλόιντ και του ζητάει να βγει από το όχημα.

Ο Φλόιντ, συμμορφώνεται από την πρώτη στιγμή και παρακαλάει να ακουστεί. «Κάθομαι απλά εδώ με τον φίλο μου». Αρχίζει να κλαίει σαν μικρό παιδί «σας παρακαλώ, μην με πυροβολήσετε, μόλις έχασα τη μητέρα μου». Οι αστυνομικοί τον διαβεβαιώνουν. Του φοράνε από την πρώτη στιγμή χειροπέδες. Ο ίδιος είναι άοπλος. Συμμορφώνεται πλήρως. «Σταμάτα να αντιστέκεσαι!» του λένε και αυτός απαντά ότι δεν αντιστέκεται.

Όταν πάνε να βάλουν τον Τζόρτζ Φλόιντ στο όχημα της αστυνομίας, η κατάσταση βγαίνει εκτός ελέγχου. Ο Φλόιντ τούς λέει ότι είναι κλειστοφοβικός. Παθαίνει κρίση πανικού, ενώ δεν σταματάει να τους λέει ότι φοβάται και φωνάζει τη μητέρα του. Τότε, καταφθάνουν οι αστυνομικοί Ντέρεκ Σώβιν και Του Τάο –και οι δύο βαρύνονται με καταγγελίες για κατάχρηση εξουσίας και άσκηση βίας στο παρελθόν. Και οι τέσσερεις αστυνομικοί ακινητοποιούν τον Φλόιντ. Ο Σώβιν τον πατάει με το γόνατο στον λαιμό προκαλώντας του σταδιακά ασφυξία. Συνεχίζει να πιέζει τον Φλόιντ, ακόμα και όταν έρχεται το ασθενοφόρο. Παρά τις εκκλήσεις των αυτοπτών μαρτύρων, που του έλεγαν ξανά και ξανά να σταματήσει.

Στη δίκη η 17χρονη μάρτυρας, που κατέγραψε με το κινητό της τις τελευταίες στιγμές του Φλόιντ, στις ερωτήσεις του εισαγγελέα απαντάει ότι ο κατηγορούμενος «είχε ένα ψυχρό βλέμμα, άκαρδος» «έμοιαζε να μην νοιάζεται…ό,τι και να του λέγαμε εμείς».

Στο τέλος της κατάθεσής της λυγίζει «όταν κοίταξα τον Τζορτζ Φλόιντ, είδα σε αυτόν τον πατέρα μου, τα αδέρφια μου, τα ξαδέρφια μου, τους θείους μου, γιατί είναι όλοι μαύροι, έχω μαύρο αδερφό και μαύρους φίλους. Θα μπορούσε να είναι ένας από αυτούς». «Τις νύχτες μένω ξύπνια και ζητώ συγγνώμη στον Τζορτζ  Φλόιντ που δεν έκανα περισσότερα…που δεν έκανα κάτι παραπάνω για να τον σώσω…», «δεν είναι όμως τι θα έπρεπε να κάνω εγώ, αλλά τι  θα έπρεπε να κάνει αυτός (ο Σώβιν)».

Είναι πραγματικά αποκαλυπτικά τα βίντεο της αστυνομίας, γιατί δείχνουν μια άλλη οπτική. Δείχνουν πόσο λάθος είναι αυτοί που δεν θα δίσταζαν να προδικάσουν τον Τζορτζ Φλόιντ. Αλλά και κάθε άτομο που πέφτει θύμα αστυνομικής βίας και κατάχρησης εξουσίας σε όλο τον κόσμο.

Δείχνουν τις τελευταίες στιγμές ενός μελλοθάνατου. Κατατρεγμένος μια ολόκληρη ζωή. Να παρακαλάει, ως και την τελευταία στιγμή, να ακουστεί. Από τη Μινεάπολις μέχρι την Αθήνα υπάρχουν άνθρωποι που με την πρώτη κιόλας ματιά είναι καταδικασμένοι. Φτωχοί, μαύροι, γυναίκες, τρανς, οροθετικοί, χρήστες ουσιών, πρόσφυγες. Άνθρωποι περιθωριοποιημένοι. Που στερούνται των δικαιωμάτων τους. Που δεν έχουν φωνή.

Όταν η μπότα ενός αστυνομικού ή το παπούτσι ενός κοσμηματοπώλη σού πατάει το κεφάλι, εσύ σκύβεις το κεφάλι.

Όταν αφήνεις την τελευταία σου πνοή φορώντας χειροπέδες, παραδομένος.

Όλος ο κόσμος μένει θεατής.

Μετά όλοι απομένουν να αναρωτιούνται γιατί.

Η δίκη για τον Ντέρεκ Σώβιν συνεχίζεται.

Ζητάμε δικαίωση στη μνήμη του Τζορτζ Φλόιντ και όλων των θυμάτων αστυνομικής βίας, ρατσισμού, κοινωνικού αποκλεισμού.