Γράφει η Κική Σταματόγιαννη

Το «ροζ» ξέπλυμα των εγκλημάτων του ισραηλινού κράτους

Δύο εικόνες (σε μία)

Νάκμπα, συρματοπλέγματα, τσεκ πόιντς και εξευτελιστικοί σωματικοί έλεγχοι, φυλακίσεις εφήβων, εκφοβισμός παιδιών, βομβαρδισμοί, δολοφονίες, άθλιες συνθήκες στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, διακοπή ύδρευσης ή ηλεκτρισµού, έφοδοι ισραηλινού στρατού σε σπίτια πολιτών και συλλήψεις χωρίς στοιχειώδη τήρηση δικονομικών κανόνων.

Αποποινικοποίηση ομοφυλοφιλίας -άτυπα από το 1963, επίσημα από το 1988-, αναγνώριση του ομόφυλου γάμου, δικαίωμα παιδοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια, απαγόρευση των διακρίσεων σε βάρος ανθρώπων του λοατκια+ φάσματος, πλήρης αναγνώριση της ταυτότητας φύλου χωρίς χειρουργική επέμβαση ή όποια άλλη ιατρική προϋπόθεση, θετικές διακρίσεις υπέρ των τρανς ανθρώπων, ειδικά όσον αφορά την εργασία, ελευθερία έκφρασης του σεξουαλικού προσανατολισμού σε δημόσιους χώρους.

Και οι δύο εικόνες αφορούν το σημερινό Ισραήλ. Και είναι κάποιες µόνο από όσες έρχονται στο νου των περισσότερων από εμάς όταν γίνεται λόγος για αυτό.  Για ένα κράτος, δηλαδή, που οικοδομήθηκε 70 χρόνια πριν πάνω στα συντρίμμια των παλαιστινιακών περιοχών, τις οποίες οι κάτοικοί τους εγκατέλειπαν όπως-όπως προκειμένου να γλιτώσουν τις ζωές τους. Επτά δεκαετίες μετά, οι Άραβες εξακολουθούν να µην έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν στον τόπο τους.

Είναι πολύ ελκυστικό, επομένως, για το Ισραήλ να προβάλλει σαν «η μόνη δημοκρατική χώρα μέσα σε μια αραβική θάλασσα αντίδρασης». Είναι βολικό να προβάλλει τους Παλαιστίνιους -και όλους τους Άραβες εν γένει- σαν αντιδραστικούς και οπισθοδρομικούς, διατηρώντας για τον εαυτό του τον ρόλο του υπέρμαχου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Βολικό. Και εξαιρετικά υποκριτικό.

Είναι βαθιά υποκριτικό, για παράδειγμα, να γίνεται επίκληση στην αναγνώριση του δικαιώματος σε λοατκια+ ανθρώπους να υπηρετήσουν στον στρατό ανοιχτά, χωρίς να χρειάζεται να κρύβουν την ταυτότητα φύλου ή τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Και την ίδια στιγμή να αποσιωπάται ότι αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι συμμετέχουν σε έναν στρατό που δολοφονεί συστηματικά έναν ολόκληρο λαό.

Πιο κωδικά: Δεν μπορείς να μιλάς για αναγνώριση, νομοθετική διασφάλιση και σεβασμό των λοατκια+ δικαιωμάτων από το Ισραήλ διαγράφοντας από την κουβέντα τρεις λέξεις: «κατοχή», «αποικιακό κράτος», «απαρτχάιντ». Αν δεν μιλήσεις ΚΑΙ γι’ αυτά, η συζήτηση είναι μισή, επειδή έχει αποκρυφθεί η μισή αλήθεια.

Πόσο ανεκτικό είναι το Ισραήλ;

Όταν γίνεται λόγος για την προοδευτική ισραηλινή κοινωνία και το σεβασμό που δείχνει στα λοατκια+ δικαιώματα, αυτό που συνήθως αποσιωπάται είναι ένα σημαντικό αριθμητικά, πολύ σκληρό και έντονα θρησκευόμενο κομμάτι της δεξιάς, που δεν θέλει ούτε να ακούει για ομοφυλόφιλους, τρανς και αναγνώριση δικαιωμάτων σ’ αυτούς και αυτές. Συχνά είναι το κομμάτι που βρίσκεται πίσω από ομοφοβικές επιθέσεις ή τις στηρίζει ανοιχτά. Τον Ιούλιο του 2015 στο Pride του Τελ Αβίβ -ένα από τα μεγαλύτερα σε ολόκληρο τον κόσμο- ένας υπερορθόδοξος εβραίος είχε μαχαιρώσει θανάσιμα μια κοπέλα τραυματίζοντας άλλα πέντε άτομα. Αντίστοιχη περίπτωση στο Pride της Ιερουσαλήμ το 2005, όπου είχαμε τρεις μαχαιρωμένους διαδηλωτές. Το 2006 περισσότερα από δύο χιλιάδες άτομα, μέλη της θρησκευτικής κοινότητας των Χαρέντι, είχαν κατακλύσει τους δρόμους σε μια προσπάθεια να μπλοκάρουν το Pride στην Ιερουσαλήμ.

Παρά, λοιπόν, την -πράγματι- προοδευτική λοατκια+ νομοθεσία, ασφαλώς συνεχίζει να υπάρχει ομοφοβία, τρανσφοβία και συντηρητικές κραυγές μίσους στο Ισραήλ. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες από τους ίδιους τους γκέι εβραίους σχετικά µε το πόσο συντηρητική, θρησκευόµενη και «μάτσο» είναι η ισραηλινή κοινωνία. Είναι αυτές οι μαρτυρίες, ωστόσο, που δύσκολα δημοσιοποιούνται ή αναπαράγονται, καθώς χαλάνε την εικόνα ενός «δημοκρατικού, προοδευτικού και ανεκτικού Ισραήλ». Κάτι που είναι σημαντικό επίσης να θυμόμαστε όταν μιλάμε για αναγνώριση δικαιωμάτων, είναι ότι αναφερόμαστε στη διασφάλιση δικαιωμάτων «σε κάποιους». Στους Ισραηλινούς και στις Ισραηλινές. Ούτε κατά διάνοια στους Άραβες που διαμένουν στο Ισραήλ.

Για να μη μιλήσουμε καν για τους λοατκια+ Παλαιστίνιους, για τους οποίους προφανώς δεν υπάρχει κάποια «ειδική μέριμνα» ή σεβασμός για τα δικαιώματά τους όταν τους γίνονται οι εξευτελιστικοί έλεγχοι στους συνοριακούς σταθμούς. Πολύ περισσότερο δεν λαμβάνεται καμία ειδική πρόνοια όταν βομβαρδίζονται οι γειτονιές, τα σχολεία και τα σπίτια τους. Οι βόμβες του ισραηλινού στρατού δεν είναι εξοπλισμένες µε τέτοιες ευαισθησίες. Σπέρνουν τον όλεθρο αδιακρίτως.

Επίσης, η δικαιωματική ευαισθησία του Ισραήλ εξαφανίζεται όταν πρόκειται να συνεργαστεί πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά µε κράτη, που κάθε άλλο παρά ανεκτικά θα μπορούσες να τα ονομάσεις. Έτσι, για παράδειγμα, δεν υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα συνεργασίας µε τον κάθε δικτάτορα της Αιγύπτου, όπου ο σεβασμός των λοατκια+ δικαιωμάτων για τους Αιγύπτιους και τις Αιγύπτιες αποτελεί το πιο σύντομο ανέκδοτο.

Το χρώμα του χρήματος είναι ροζ

Το Ισραήλ -και το Τελ Αβίβ πιο συγκεκριμένα- έχει προβληθεί περίπου σαν ο «παράδεισος για ομοφυλόφιλους και τρανς». «Ανεκτικό, προοδευτικό, κοσμοπολίτικο». Πάνω σε αυτό, στην υπερπροβολή της «πιο gay friendly πρωτεύουσας της Μέσης Ανατολής», έχει στηθεί μια τεράστια βιομηχανία κέρδους σε βάρος ανθρώπων που, καταπιεσμένοι/ες στους τόπους τους, έρχονται να αναπνεύσουν για λίγες μέρες τον αέρα ελευθερίας που έχουν στερηθεί. Αν κάποιοι μπορούν να τρίβουν τα χέρια τους με ικανοποίηση, είναι χωρίς αμφιβολία τα ταξιδιωτικά γραφεία και όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό, οι οποίοι ειδικά τις μέρες του Pride στο Τελ Αβίβ βλέπουν τα κέρδη τους να αυξάνουν ιλιγγιωδώς. Ακόμα και το ίδιο το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς την φιλο-λοατκια+ ατζέντα στην προσπάθειά του να εξωραΐσει την αποκρουστική εικόνα του Ισραήλ εκτός συνόρων.

Επιλεκτική επίκληση δικαιωμάτων

Τα δικαιώματα δεν μπορούν να λειτουργούν εξισορροπητικά. Η διασφάλιση, δηλαδή, κάποιων στοιχειωδών δικαιωμάτων δεν μπορεί να αντισταθμίσει τη φρίκη των δολοφονιών. Δεν μπορεί να ισορροπήσει το έγκλημα της μεγαλύτερης ανοιχτής φυλακής στον πλανήτη. Ας δώσουμε τον λόγο σε μια Αμερικανίδα-εβραία, τη Τζούντιθ Μπάτλερ, εμβληματική φυσιογνωμία στον λοατκια+ χώρο: «Το θέμα είναι να βεβαιωνόμαστε ότι ο αγώνας για τα δικαιώματα μιας μειονοτικής κοινωνικής ομάδας δεν χρησιμοποιείται ώστε να στερήσει τα δικαιώματα κάποιας άλλης».

Είναι υποκριτικό και χυδαίο να κόπτεσαι για λοατκια+ δικαιώματα τη στιγμή που στην πράξη αμφισβητείς το δικαίωμα ακόμα και στην ίδια τη ζωή για Παλαιστίνιους και Παλαιστίνιες. Δεν μπορείς να κλείνεις τα μάτια μπροστά στο συνεχές έγκλημα του εποικισμού των παλαιστινιακών εδαφών. Ή να μην ασκείς καν κριτική υπό το φόβο της ρετσινιάς του «αντισημιτισμού», επιχειρηματολογία-καραμέλα κάθε φορά που λέγεται οτιδήποτε ενάντια στην ισραηλινή κυβέρνηση.

Ο αντισιωνισμός δεν ταυτίζεται σε καμία περίπτωση µε τον αντισημιτισμό. Δεν είναι αντισημιτισμός να στηλιτεύεις την ισραηλινή κυβέρνηση για τους δεκάδες Παλαιστίνιους που δολοφόνησε τις τελευταίες μόλις ημέρες. Ή για τη μικρή Λέιλα που δολοφονήθηκε από δακρυγόνα του ισραηλινού στρατού. Αυτή είναι η πραγματικότητα, την οποία καλούνται να  αντιμετωπίσουν καθημερινά οι άνθρωποι στη Γάζα. Τα καθημερινά ατιμώρητα εγκλήματα σε βάρος του παλαιστινιακού λαού.

Αντισημίτες είναι όσοι στρέφονται κατά των Εβραίων συνολικά. Ο αντισημιτισμός είναι ελεεινός ρατσισμός και μήτρα του ναζισμού. Το να είσαι ενάντια στην ύπαρξη του αποικιακού κράτους του Ισραήλ δεν ισοδυναμεί µε ρατσισμό. Είναι το αντίθετο του ρατσισμού. Σημαίνει να παλεύεις για μια Μέση Ανατολή απαλλαγμένη από το καρκίνωμα του δυτικού ιμπεριαλισμού, από τον τοπικό αρχιτραμπούκο των ΗΠΑ στην περιοχή. Σημαίνει τη στράτευση στον αγώνα για μια Παλαιστίνη ελεύθερη, με ίσα δικαιώματα για τους Άραβες και τους Εβραίους κατοίκους της.

Σημαίνει να εκφράζεις το πιο ριζοσπαστικό κομμάτι μέσα στο λοατκια+ κίνημα και ταυτόχρονα να δηλώνεις ξεκάθαρα την αλληλεγγύη σου στη μαχόμενη Παλαιστίνη. Δείχνει πως ξέρεις να ξεχωρίζεις το φίλο και τον καταπιεσμένο από τον ορκισμένο εχθρό. Χωρίς πολλά λόγια, δείχνει πως δεν αφέθηκες να μετατραπείς σε «ροζ πλυντήριο» του πιο εμβληματικού αντίπαλου των καταπιεσμένων στην Ανατολική Μεσόγειο.

*Το άρθρο είχε δημοσιευτεί πρώτη φορά στην εφημερίδα «Κόκκινο Νήμα» τον Ιούνη του 2018.