*Συμφεροντολογική αντιμετώπιση και χρήση ενός όρου, που είναι συνδεδεμένος με κάτι δίκαιο και προοδευτικό, από κυβερνήσεις και (ακρο)δεξιά με σκοπό να νομιμοποιήσει (δήθεν) τη φρικαλεότητα άλλων εγκλημάτων

Γράφει η Εύα Γαγάνη

Γιατί ανοίγουμε αυτά τα ζητήματα;

Όταν ριχνόμαστε στην υπόθεση της υποστήριξης των καταπιεσμένων, πρέπει από την αρχή να ξεχωρίζουμε ποι@ είναι δίπλα μας και ποιοι απέναντί μας.

Σύμμαχοί μας είναι όλα τα καταπιεσμένα πλάσματα και ιδιαίτερα τα πιο ευάλωτα από αυτά, οι πιο ταπεινοί και καταφρονεμένοι, τα πολλαπλά εκείνα υποκείμενα που φέρουν πολλαπλές καταπιέσεις.

Τι είναι πολλαπλές καταπιέσεις;

Ας δούμε κάποια παραδείγματα:

Όλες οι θηλυκότητες που βρισκόμαστε σήμερα εδώ, ξέρουμε τι σημαίνει να είσαι θηλυκότητα στην Ελλάδα του σήμερα, αντιλαμβανόμαστε τι καταπίεση αυτό φέρει. Αντίστοιχα, συμβαίνει και για τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα που βρισκόμαστε σήμερα εδώ.

Αλλά αλήθεια μπορούμε να φανταστούμε πώς είναι, να είσαι λεσβία γυναίκα, ανάπηρη στην Παλαιστίνη; Ή τρανς άντρας στο Αφγανιστάν;

Αυτό ακριβώς σημαίνει πολλαπλή καταπίεση.

Τελικός μας σκοπός, δηλαδή, είναι να ενοποιήσουμε και να συνδέσουμε όλα αυτά τα επιμέρους κινήματα. Και σε αυτό εμπνεόμαστε και από τη Sylvia Rivera, μια τρανς-γυναίκα στη Νέα Υόρκη, η οποία αγωνίστηκε σε όλη της τη ζωή, όχι μόνο για τα δικαιώματα των λοατκια+, αλλά και για κάθε άλλο δίκαιο κίνημα.

Γιατί ένας κόσμος στον οποίο κάποι@ καταπιέζονται, είναι ένας κόσμος συνολικά ανελεύθερος και άσχημος για όλες, όλους και όλα μας.

ΠΩΣ γίνεται η εργαλειοποίηση; Δύο βασικοί τρόποι (άξονες), με τους οποίους ένα δίκαιο και προοδευτικό κίνημα μετατρέπεται σε κάτι με αρνητικό πρόσημο (σε κάτι καταπιεστικό). Χρησιμοποιείται δηλαδή, (εσκεμμένα) σαν πρόσχημα, με σκοπό να επισκιάσει/υποσκελίσει τη βιαιότητα άλλων εγκλημάτων, την καταπίεση άλλων κοινωνικών ομάδων.

ΡΟΖ ΞΕΠΛΥΜΑ (pink washing)

Επιλεκτική επίκληση δικαιωμάτων υπέρ μας ομάδας, με σκοπό την καταπίεση μιας άλλης πληθυσμιακής ομάδας

Μισό αιώνα μετά την εξέγερση του Stonewall του 1969 και την απαρχή του ΛΟΑΤΚΙΑ+ κινήματος, η λοατκια+ κοινότητα βρίσκεται, σήμερα, αντιμέτωπη όχι μόνο με τις προκαταλήψεις των πιο αντιδραστικών δεξιών και ακροδεξιών στοιχείων κάθε κοινωνίας αλλά και με μια ιδιότυπη (περίεργη) – και για ορισμένους ίσως και επικίνδυνη – επίθεση ‘φιλίας’.

Κυβερνήσεις, αλλά και μεγάλες εταιρείες επιχειρούν να προσεγγίσουν την κοινότητα, καλυμμένες έναν μανδύα προοδευτισμού με σκοπό να προωθήσουν προϊόντα και να αυξήσουν τα κέρδη τους (οι εταιρείες), αλλά –κυρίως- να συγκαλύψουν εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Αυτό ακριβώς είναι το φαινόμενο που ονομάζεται PINK WASHING  και το χαρακτηριστικότερο, ίσως, παράδειγμα είναι η κυβέρνηση του ΙΣΡΑΗΛ, η οποία τα τελευταία χρόνια το έχει αναδείξει, πραγματικά, σε τέχνη.

Το κράτος του Ισραήλ, από την ίδρυσή του πριν από 70 χρόνια, δεν έχει σταματήσει, ούτε μια στιγμή, να εκφράζει το μένος του απέναντι σε καθετί παλαιστινιακό. Οι Παλαιστίνιοι/ες όχι μόνο αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν όπως-όπως τα σπίτια τους για να γλιτώσουν τις ζωές τους, αλλά έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι/ες με βία και καταπίεση:

δολοφονίες και βομβαρδισμοί, φυλακίσεις και εκφοβισμοί εφήβων, άθλιες συνθήκες στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, έφοδοι του ισραηλινού στρατού σε σπίτια πολιτών και πολλά-πολλά ακόμη.

Από τη μία έχουμε, δηλαδή, αυτή τη φρίκη.

Η ισραηλινή νομοθεσία, από την άλλη πλευρά, είναι –ομολογουμένως- αρκετά προοδευτική στα λοατκια+ ζητήματα.

Μερικά μόνο παραδείγματα: Αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας ήδη από το 1988, δικαίωμα στο λοατκια+ γάμο (όταν εμείς εδώ ακόμα το προσπαθούμε), δικαίωμα παιδοθεσίας για ομόφυλα ζευγάρια (όταν η ελληνική κοινωνία το θεωρεί ακόμα εξωπραγματικό), θετικές διακρίσεις υπέρ των τρανς ατόμων (ειδικά όσον αφορά στην εργασία) και γενικά ελευθερία έκφρασης του σεξουαλικού προσανατολισμού σε δημόσιους χώρους.

Είναι για εμάς προφανές πως οι δύο αυτές εικόνες αποτελούν μια αντίφαση. Μια αντίφαση, που όλως τυχαίως, βολεύει το Ισραήλ.

Γιατί είναι βολικό για το Ισραήλ από τη μια να καταδεικνύει/παρουσιάζει τους Παλαιστίνιους – και κατ’ επέκταση όλους τους Άραβες- σαν οπισθοδρομικούς συντηρητικούς, και από την άλλη να (αυτό)προβάλλει τον εαυτό του και να διαφημίζεται σαν ο απόλυτος υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Μέση Ανατολή.

Όμως, αλήθεια πόσο δημοκρατικό είναι να καλείς τους λοατκια+ ανθρώπους να υπηρετήσουν ανοιχτά στον στρατό, για αν συμμετέχουν σε μια συστηματική δολοφονία ενός ολόκληρου λαού;

Με άλλα λόγια, δηλαδή, για την ισραηλινή κυβέρνηση μπορείς να είσαι λοατκια+, αρκεί να είσαι παράλληλα και Ισραηλινός ή Ισραηλινή. Καμιά ανάλογη ευαισθησία δεν υπάρχει για τους λοατκια+ Παλαιστίνιους/Παλαιστίνιες, ούτε καν για τους Άραβες που μένουν στο Ισραήλ. Σαν να λέμε δυο μέτρα και δυο σταθμά.

Και βέβαια, μη νομίζετε πως η ισραηλινή κοινωνία είναι στο σύνολο της τόσο ανεκτική και προοδευτική όσο θέλει να προβάλλεται. Υπάρχει ένα σημαντικό αριθμητικά κομμάτι της, δεξιό και έντονα θρησκευόμενο, που καθόλου σύμφωνο δεν είναι με την υπόθεση της απελευθέρωσης των ΛΟΑΤΚΙ+ Οι ομοφοβικές επιθέσεις και η βία κατά της λοατκια+ κοινότητας, δηλαδή, είναι ένα υπαρκτό και καθόλου ξεπερασμένο φαινόμενο, το οποίο βέβαια, όλως τυχαίως, συνεχώς αποσιωπάται.

Και για να κλείσουμε με το θέμα του ροζ ξεπλύματος και να μη σταθούμε μονάχα στο Ισραήλ, μπορούμε εύκολα να βρούμε παραδείγμα κυβερνήσεων και πρεσβειών (π.χ. Αμερική, Γαλλία) αλλά και μεγάλων πολυεθνικών (π.χ. Eldorado), που παρά την εγκληματική τους δραστηριότητα, παρουσιάζονται ως δήθεν «ευαισθητοποιημένοι» στα λοατκια+ ζητήματα, κατεβαίνουν στα θεσμικά pride και κρεμάνε τις πολύχρωμες σημαίες έξω από τις πρεσβείες τους. Η Eldorado, ειδικά, που καταστρέφει καθημερινά τον πλανήτη μας, ακόμα και εδώ δίπλα μας, στις Σκουριές Χαλκιδικής, πριν από μερικά χρόνια ήταν χρυσός χορηγός του Athens Pride.

ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ

Εργαλειοποίηση του φεμινισμού: προσχηματική, δηλαδή, χρήση του για να ‘προωθήσει’ εν τέλει, στρατιωτικές επεμβάσεις και μαζικά εγκλήματα

Η εργαλειοποίηση αυτή αφορά, κυρίως, σε γυναίκες στις ισλαμικές κοινωνίες.

 Και είναι πραγματικότητα πως οι γυναίκες αυτές συνεχίζουν, ακόμα και σήμερα να είναι πολύ έντονα περιορισμένες στον τρόπο της έκφρασης, εμφάνισης και αυτοδιάθεσης των σωμάτων τους.

Το ερώτημα, όμως, είναι: ‘Τι πρέπει να γίνει για αυτό;’ Και πολύ περισσότερο: ‘Από ποιον πρέπει να γίνει;’ ‘Ποιος πρέπει να παλέψει για την απελευθέρωση αυτών των γυναικών;

Ποιο πρέπει να είναι, δηλαδή, το υποκείμενο αυτής της δράσης;

Μετά και τα πρόσφατα γεγονότα στο Αφγανιστάν, ακούμε συχνά-πυκνά οργισμένες (δήθεν) δυτικούς άντρες, συνήθως, να επικαλούνται τη γυναικεία χειραφέτηση στο Αφγανιστάν, το Ιράν και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής.

Από που ξεπηδάει, αλήθεια, αυτό το ξαφνικό ενδιαφέρον;

Και γιατί δεν υπάρχει, αντίστοιχα, ή μάλλον και καθόλου ενδιαφέρον όταν καταπατώνται τα γυναικεία δικαιώματα στις δικές τους/μας κοινωνίες;

Όταν στην Ελλάδα φέτος έχουμε φτάσει να μετράμε 11 καταγεγραμμένες γυναικοκτονίες και το καζάνι μοιάζει να μην έχει πάτο;

Με τέτοια δεδομένα, πώς μπορούμε να μιλάμε για ‘πολιτισμένη’ και ‘χειραφετημένη’ Δύση;

Και πότε, δηλαδή, μια ξένη κυβέρνηση επενέβη για οτιδήποτε άλλο πέρα από το να εξυπηρετήσει τα ιμπεριαλιστικά της συμφέροντα;

Το ότι είμαστε φεμινίστριες και παλεύουμε για τη χειραφέτηση των γυναικών και των θηλυκοτήτων, δεν σημαίνει πως θα επιτρέψουμε, στο όνομα του φεμινισμού, να μπούμε στο άρμα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, όπως έγινε σε μεγάλο βαθμό, δυστυχώς, στο πρόσφατο παρελθόν του Αφγανιστάν.

Πρέπει να ξεχωρίζουμε, όπως είπα και προηγουμένως, τους φίλους από τους εχθρούς μας.

Είναι για εμάς ξεκάθαρο πως η κατάκτηση των δικαιωμάτων μιας ομάδας δεν έρχεται από τα έξω, πόσο μάλλον με ένα μοντέλο αποικιοκρατικό, όπου τα δικαιώματα αυτών των γυναικών χρησιμοποιούνται συστηματικά ως επίφαση για να εκλογικεύσουν τον αποικιοκρατικό έλεγχο.

Κάτι τέτοιο, πέρα από το ότι είναι απολύτως υποκριτικό και ανήθικο, κάνει και τα αποικιοκρατούμενα κράτη να ταυτίζουν τον φεμινισμό με κάτι δυτικό, που προκαλεί την καχυποψία ακόμα και των εκεί γυναικών.

Οι γυναίκες στο Αφγανιστάν, και στο κάθε Αφγανιστάν, είναι οι πλέον κατάλληλες να μας μιλήσουν για τα προβλήματά τους, ξέρουν καλύτερα από όλ@ μας την καθημερινή τους καταπίεση.

Εμείς, αν θέλουμε πραγματικά να τις βοηθήσουμε, μπορούμε να τις ακούσουμε πολύ προσεκτικά και να στηρίξουμε, με τη φωνή και το σώμα μας, το δικό τους αγώνα και όχι να παριστάνουμε τους/τις έξωθεν παντογνώστες σωτήρες.

Να παλέψουμε για ανοιχτά σύνορα:  γιατί ας μην ξεχνάμε πως αυτές τις γυναίκες των οποίων τα δικαιώματα υποτίθεται πως η Δύση θέλει να υπερασπιστεί, όταν έρχονται στη γεωγραφία της Ευρώπης, η Δύση πώς τις φροντίζει; Στην καλύτερη περίπτωση τις κλείνει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης (που σημαίνει καθημερινή βία, ανελευθερία και πείνα). Ειδάλλως, τις στέλνει πίσω από εκεί που ήρθαν (pushbacks), τις αφήνει  να πνιγούν στο Αιγαίο ή τις πνίγει η ίδια εκεί. 

Να βροντοφωνάξουμε, λοιπόν, πως οι προσφύγισσες και οι πρόσφυγες είναι ταξικά μας αδέλφια, πως είναι ευπρόσδεκτα παντού, στις δουλειές, στις γειτονιές, στα πάρκα και στις παρέες μας.

Οτιδήποτε άλλο, είναι από εύκολο και βολικό, μέχρι άκρως ανήθικο και παραβιαστικό.

[Το παραπάνω κείμενο είναι η παρουσίαση της συντρόφισσας Εύας Γαγάνη, εκ μέρους της λοατκια+ και φεμινιστικής ομάδας Sylvia Rivera στη συζήτηση για την έμφυλη καταπίεση στο διήμερο πολιτι(στι)κών εκδηλώσεων της Αντιρατσιστικής Πρωτοβουλίας Θεσσαλονίκης στις 23 και 24 Σεπτέμβρη στο πάρκο της Νέας Παραλίας].