Ένα κείμενο κριτικής αποτίμησης από τη λοατκια+ ομάδα Sylvia Rivera της πρόσφατης αλλαγής του εντύπου αιμοδοσίας.

Πριν ένα μήνα περίπου, στις 10 Ιανουαρίου 2022, υπογράφηκε από τον Υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη και την Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας Μίνα Γκάγκα η υπουργική Απόφαση για τον καθορισμό του περιεχομένου του νέου εντύπου «Ιστορικό αιμοδότη».

Έπειτα από δεκαετίες, αφαιρέθηκε επιτέλους η αναχρονιστική και αντιεπιστημονική απαγόρευση αιμοδοσίας από όσα άτομα έχουν έστω και μία ομοφυλοφιλική σχέση από το 1977! Η αποσύνδεση του σεξουαλικού προσανατολισμού από τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι αιμοδότες ήταν ένα πάγιο αίτημα του λοατκια+ κινήματος εδώ και πάρα πολλά χρονιά. Συμπεριλαμβάνεται και στην έκθεση της Εθνικής Επιτροπής για την ισότητα των λοατκι:

https://primeminister.gr/…/ethniki_statigiki_gia_thn… .

Πρόκειται για μια μεγάλη νίκη του λοατκια+ κινήματος και των διαρκών αγώνων του και όχι φυσικά για κάποια ουσιαστική αλλαγή στάσης της νεοσυντηρητικής κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας στα λοατκια+ δικαιώματα. Η υποτιθέμενη τόλμη της κυβέρνησης να συγκρουστεί με το συντηρητικό ακροατήριό της (κάτι που δεν έκανε ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ στο εν λόγω θέμα της αιμοδοσίας) οφείλεται στην απελπισμένη ανάγκη της να στηρίξει την αφήγηση για το εμφανώς επίπλαστο κοινωνικά φιλελεύθερο στίγμα της. Έπρεπε να ενσωματώσει έστω αυτή τη μία πρόταση της Εθνικής Επιτροπής για να δικαιολογήσει την -κατά τη γνώμη μας σημαντική- ύπαρξης της τελευταίας. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση επέλεξε αυτό το μέτρο μόνο και μόνο για να ξεπλύνει την επίμονη άρνησή της να θεσπίσει μια σειρά από εξίσου σημαντικά λοατκια+ δικαιώματα, όπως ο ομόφυλος γάμος με πλήρη δικαιώματα γονεϊκότητας, η ποινικοποίηση των λεγόμενων θεραπειών μεταστροφής σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, η απλοποίηση των διαδικασιών αλλαγής εγγράφων των τρανς και η αναγνώριση μη δυικών ταυτοτήτων φύλου. Ακόμα και το ίδιο το καινούριο έντυπο για το «ιστορικό αιμοδότη» αποκαλύπτει το ιδεολογικό πρόσημο και τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης.

Παρόλο που και εμείς αναγνωρίζουμε πως η πλήρης απαλοιφή του σεξουαλικού προσανατολισμού ως προϋπόθεση για την αιμοδοσία είναι ένα θετικό μέτρο, αποφασίσαμε να γράψουμε αυτό το κείμενο για να προβάλουμε πόσο προβληματικό είναι ΚΑΙ το καινούριο έντυπο. Κάτι που δυστυχώς δεν έχει αναδειχτεί σχεδόν καθόλου αυτές τις εβδομάδες ούτε από το λοατκια+ κίνημα. Το καινούριο έντυπο είναι εμφανέστατα ναρκοφοβικό και σεξεργατοφοβικό. Παράλληλα στοχοποιεί εντελώς παράλογα όσα άτομα έχουν λάβει προφυλακτική φαρμακευτική αγωγή πριν ή μετά την έκθεση στον HIV (PEP ή PrEP) και αγνοεί το γεγονός ότι με το αποφύλακτο σεξ με οροθετικά άτομα που έχουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο είναι αδύνατο να μεταδοθεί ο ιός.

Ας θέσουμε όμως και πάλι το πλαίσιο γύρω από το οποίο θα έπρεπε να λαμβάνεται το ιστορικό αιμοδότη, με βάση την επιστολή που στείλαμε το 2017 στο Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας, μαζί με άλλες λοατκια+ οργανώσεις της Θεσσαλονίκης και τις τρεις οργανώσεις για τα δικαιώματα των οροθετικών:

https://www.elaliberta.gr/…/2924-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF… .

Όπως ρητά δηλώνεται στην επιστολή, η επιλογή αιμοδοτών θα έπρεπε να γίνεται με τη χρήση εστιασμένων ερωτήσεων, που θα επικεντρώνονται στην ασφάλεια των ατομικών σεξουαλικών πρακτικών, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού των συντρόφων. Μπορεί κάποιο άτομο να μην κάνει χρήση ουσιών, να μην συνευρίσκεται με άτομα που ασκούν σεξεργασία, να μην έχει πάρει PEP ή PrEP και να μην κάνει σεξ με άτομα που ξέρουν ότι είναι οροθετικά, όμως να έχει κάνει απροφύλακτο πρωκτικό ετεροφυλοφιλικό σεξ με πολλαπλούς συντρόφους τους τελευταίους τρεις μήνες. Αυτό το άτομο δε θα δει τον εαυτό του στις προβλέψεις του καινούριου εντύπου, αν και είναι πολύ, μα πολύ, πιθανότερο να έχει εκτεθεί στον ιό σε σχέση πχ με τα άτομα που παίρνουν PrEP (δηλαδή φάρμακα που η συστηματική χρήση τους εμποδίζει πλήρως τη λοίμωξη από HIV).

Είναι πραγματικά απίστευτο πόσες προκαταλήψεις και αντιεπιστημονικές προβλέψεις περιλαμβάνονται στο σημερινό έντυπο, για το οποίο πανηγύρισε ο Υπουργός Υγείας. Τα άτομα που κάνουν ενέσιμη χρήση ουσιών, δεν κινδυνεύουν από μετάδοση του HIV και άλλων Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων, αν χρησιμοποιούν τη δική τους σύριγγα. Όπως ήδη τονίσαμε, το σεξ με οροθετικά άτομα που έχουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο (κάτι που τα ίδια είναι σε θέση να γνωρίζουν μετά από ιατρικές εξετάσεις) δε μεταδίδουν σε καμία περίπτωση τον ιό, ακόμα και με απροφύλακτο σεξ, πόσο μάλλον με προφυλακτικό. Το σεξ με άτομα που ασκούν σεξεργασία μπορεί επίσης να είναι πολύ πιο ασφαλές, υπό προϋποθέσεις, από το σεξ με πολλαπλούς συντρόφους που δεν ασκούν σεξεργασία. Όσο για τα άτομα που παίρνουν PrEP ή έχουν πάρει κάποια στιγμή της ζωής PEP (αντιρετροϊκά φάρμακα μετά από επαφή ύποπτη για μετάδοση του HIV), είναι αυτονόητο πως αποτελούν ασφαλέστερους αιμοδότες, αφού έχουν φροντίσει ήδη να ενημερωθούν πώς να προφυλάξουν τον εαυτό τους και τους γύρω τους από τον HIV.

Εκεί, όμως, που το νέο έντυπο δίνει ρεσιτάλ αντιεπιστημονικής στάσης είναι στη χρονική διάρκεια αποκλεισμού των παραπάνω κατηγοριών. Όπως αναφέρεται και στην έκθεση της Εθνικής Επιτροπής για την ισότητα των λοατκι «σήμερα κάθε μονάδα αίματος που συλλέγεται, ελέγχεται διπλά: με έλεγχο διαλογής για HIV, ηπατίτιδαΒ και C, HTLV και σύφιλη (ELISA) αφενός, και με μοριακό έλεγχο για HIV, ηπατίτιδα Β και C (PCR) αφετέρου. Ως προς τον έλεγχο ELISA 4ης γενιάς, σειρά ερευνών έχει αποδείξει ότι αυτός μπορεί να εντοπίσει εντός 4 εβδομάδων με ακρίβεια άνω του 95% τυχόν θετικά κρούσματα. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 99.9% σε διάστημα 3 μηνών. Tα τεστ μοριακού ελέγχου (PCR) εντοπίζουν γενετικό υλικό του ιού σε πολύ συντομότερο χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τις 10 ημέρες. Συνδυαστικά, τα δύο τεστ έχουν πολύ υψηλή ευαισθησία που προσεγγίζει το 100% από ένα χρονικό σημείο που δεν υπερβαίνει τους 3 μήνες.»

Με λίγα λόγια, ένα ερωτηματολόγιο που βασίζεται στα σύγχρονα δεδομένα και όχι στις ιδεολογικές προκαταλήψεις και την ασχετοσύνη (; ) όσων συνέταξαν το ισχύον, θα έπρεπε να καλύπτει τις εξής δύο προϋποθέσεις:

-τις σεξουαλικές πρακτικές των αιμοδοτών και τη συγκεκριμένη συμπεριφορά τους στο σεξ και τις ουσίες (πχ πολλαπλοί σύντροφοι με απροφύλακτο σεξ ή/και χρήση κοινής σύριγγας)

– αποκλειστικά το τελευταίο τρίμηνο πριν την αιμοδοσία.

Να εφιστάται, δηλαδή, η προσοχή σε όσα άτομα είχαν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους και άσκησαν πρακτικές με μεγάλη πιθανότητα μετάδοσης (όπως πχ η απροφύλακτη πρωκτική επαφή με πολλούς συντρόφους) αυτό και μόνο το διάστημα των 3 μηνών. Το διάστημα ενός έτους, ή πολύ περισσότερο ο ισόβιος αποκλεισμός, που αναφέρεται στο τρέχον έντυπο για κάποιες κατηγορίες τοποθετείται παντελώς εκτός των σημερινών επιστημονικών δεδομένων.

Χρειάζεται, επομένως, συνολική αλλαγή νοοτροπίας από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και το Υπουργείο Υγείας. Το σημερινό, καινούριο, έντυπο το μόνο που κάνει είναι να δημιουργεί την εντύπωση ότι συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων κινδυνεύουν από τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα και να προκαλεί εφησυχασμό σε όσα άτομα -νομίζουν ότι- δεν ανήκουν σε αυτές.

Οι αγώνες της λοατκια+ κοινότητας και της κοινότητας των οροθετικών δεν πρέπει να σταματήσουν μέχρι να έχουμε ένα έντυπο που δε θα στοχοποιεί καμιά κατηγορία πολιτών, αλλά αντιθέτως θα βασίζεται στην ατομική συμπεριφορά κάθε υποψήφιου για αιμοδοσία ανθρώπου.

ομάδα Sylvia Rivera – για ένα κινηματικό Thessaloniki Pride