Τη συνέντευξη πήρε για την «Κόκκινη» η Λάλε Άλατλι

Πότε και πού γεννήθηκες, Χριστίνα; Ποιες μνήμες έχεις από τον τόπο σου ως παιδί;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Σεπόλια, στις 5 Απριλίου 1969. Σε μια εποχή γεμάτη αθωότητα. Γυμνή από την επίπλαστη ευδαιμονία της σημερινής τεχνολογίας, αλλά παραδόξως γεμάτη ανθρώπινη επικοινωνία, γιατί τότε ο φορέας επικοινωνίας ήταν ο ίδιος μας ο εαυτός και όχι οι ψυχροί ηλεκτρονικοί πρεσβευτές μας. Ο κόσμος, στον οποίο μεγάλωσα ως παιδί, ήταν ένας αληθινός κόσμος γεμάτος αισθήσεις, μυρωδιές, ακούσματα και εικόνες αληθινές, χωρίς τις τρομακτικές αλγοριθμικές εξισώσεις να τις πετσοκόβουν σε μέτρα, που μας επιβάλλουν αυτές οι ίδιες. Ένιωθα ασφάλεια, είχα ένα πιάτο φαγητό μπροστά μου στο τραπέζι και τη γεμάτη χαρά προσμονή να συναντήσω τους φίλους μου. Τα παιχνίδια μαζί τους απτά, ανθρώπινα, ό,τι καλύτερο για την καλή ψυχοκινητική ανάπτυξη ενός παιδιού. Ασχολούμουν και με τον αθλητισμό. Μου άρεσε, με γέμιζε χαρά η αίσθηση του σώματός μου και το ξετύλιγμα των δυνατοτήτων του. Η μεγάλη μου αγάπη, όμως, ήταν τα παραμύθια. Και το κοινό μου όλος ο πολύχρωμος μικρόκοσμός μου, οι άνθρωποι της καθημερινότητάς μου. Ο καθένας από αυτούς μια μοναδική, ανεπανάληπτη σχέση. Και ο ζεστός, φιλόξενος σε όλους πυρήνας του κόσμου αυτού η πάντα παρούσα οικογένεια μου.

Τι να πρωτοθυμηθώ από την παιδική μου ηλικία; Τα παραμύθια που διάβασα στον κύριο Αρίστο τον τσαγκάρη, οι ξέγνοιαστες ώρες παιχνιδιού με τους φίλους μου, το περιποιημένο, απέριττο αλλά γεμάτο γεύσεις καθημερινό οικογενειακό τραπέζι; Τους ατελείωτους χορούς που έκανα στο δωμάτιό μου ακούγοντας την αγαπημένη μου ποπ μουσική; Τα παιχνίδια με την παρέα στην αλάνα; Το φιλόξενο σπίτι μου, που ήτανε πάντα ανοιχτό για όλους κοντινούς, αλλά και πιο μακρινούς συγγενείς και φίλους;
Ήμουν ευλογημένη να ζήσω μια παιδική ηλικία, που αρμόζει σ’ ένα παιδί. Αθώα, διδακτική, γεμάτη ερεθίσματα και δυνατότητες ανάπτυξης σε αληθινή προσωπικότητα.

Ποια είναι η Χριστίνα Ντούμα;
Ελπίζω και πάντα προσπαθώ να είμαι αυτό που βλέπετε. Ευτυχώς μέχρι τώρα η ανατροφοδότηση που παίρνω από το περιβάλλον μου, το κοντινό αλλά και το ευρύτερο, μου επιβεβαιώνει ότι αυτό που είμαι βγαίνει και στις συναναστροφές μου. Η ζωή μου είναι η οικογένειά μου και ό,τι καλύτερο μού έχει συμβεί στη ζωή μου είναι τα παιδιά μου.
Είμαι ένας άνθρωπος, όπως όλοι οι άλλοι γύρω μου. Η επικοινωνία με τους συνανθρώπους μου φανερώνει τι από αυτά που κάνω έχει θετικό πρόσημο και τι δείχνει αδυναμίες, που πρέπει να παλέψω και να διορθώσω. Ντρέπομαι να μιλήσω για τον εαυτό μου. Νομίζω ότι είμαι αυτό που βλέπετε. Αν καταλάβω ότι βλέπετε κάτι ψεύτικο, υπόσχομαι να προσπαθήσω να το διορθώσω.

Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τα έργα σου;
Τα παραμύθια είναι η μεγάλη μου αγάπη. Είναι το κρυφό και φανερό συνάμα καταφύγιό μου. Είναι το μέρος που θα πάω να ξαποστάσω, να σκεφτώ, να σχεδιάσω και να πειραματιστώ. Είναι, όμως, και το ορμητήριο από όπου θα ξεχυθούν αυτά που έχω μέσα μου μορφοποιημένα πάνω στο χαρτί έτοιμα με επικοινωνούν με όλους μικρούς, μα και μεγάλους. Τα κλειδιά αυτού του καταφυγίου τα έχω δώσει μόνο στα παιδιά μου, αλλά τους καρπούς των εσωτερικών διεργασιών θέλω να τους δώσω σ’ όλο τον κόσμο. Από μικρή διάβαζα και διαβάζω παραμύθια. Τα ρουφάω αχόρταγα. Τα αγαπημένα μου τα διαβάζω και ξαναδιαβάζω συνεχώς. Και όταν λέω αγαπημένα παραμύθια, εννοώ μια δυναμική ομάδα συνεχώς ανανεούμενη με κριτήριο εσωτερικό με βάση κυρίως τις εμπειρίες που έχω στη ζωή μου.
Παραμύθια έγραφα από μικρή, χωρίς καν ποτέ να σκεφτώ ότι θα μπορούσαν να εκδοθούν. Η μόνη φιλοδοξία μου γι’ αυτά ήταν να τα διαβάσω στο κοντινό μου περιβάλλον. Τα δύο μου παιδιά, ο Βασίλης και ο Θοδωρής, ήταν και είναι οι πιο φανατικοί αναγνώστες μου.

Η σειρά «Τα όνειρά του Θοδωρή» απαρτίζεται από παραμύθια που έχω γράψει και παραμύθια που γράφω τώρα. Η ιδέα της έκδοσής της γεννήθηκε από τη συνάντησή μου με τον κ. Βαλεριάνο, ο οποίος πίστεψε σε μένα και την οικογένειά μου και πραγματοποίησε το μεγάλο εγχείρημα της έκδοσής της. Έφτασε, λοιπόν, στο σημείο να αποτελεί τον κύριο στύλο στήριξης τόσο οικονομικής όσο και συναισθηματικής και ηθικής. Η αγκαλιά, που έχει ανοίξει από τον κόσμο, που μας έχει βάλει κάτω από τα φτερά του, είναι κάτι που δεν περιγράφεται με λόγια, όπως δεν περιγράφεται το πόσο ευγνωμοσύνη νιώθω για τους ανθρώπους που μας αγαπούν και το δείχνουν με όλους τους τρόπους.

Ποιος είναι ο Θοδωρής και ο αγώνας του με τη νόσο Batten;
Ο Θοδωρής είναι ο ήρωάς μου, το πρότυπό μου, ο μεγαλύτερος δάσκαλός μου εδώ στη γη. Είναι αυτό ακριβώς που λέει το όνομα του. Δώρο από τον Θεό. Οι δυσκολίες, που περνά ο Θοδωρής, είναι φοβερές. Δίνει έναν καθημερινό αγώνα να ζήσει. Και κάθε μέρα βγαίνει νικητής. Δίνει αγώνα αγόγγυστα, χωρίς κανένα παράπονο κυριολεκτικά. Το χαμόγελο ξεχειλίζει από το πρόσωπό του, όπως το φως ξεχύνεται από ένα άστρο. Κάθε φορά που η φοβερή ασθένεια τον ρίχνει κάτω, αυτός θα βάλει τα δυνατά του και θα βρεθεί ξανά όρθιος και νικητής. Και πάντα με το χαμόγελο στα χείλη και το χωρατό στην τσέπη, έτοιμο να το βγάλει και να το μοιράσει απλόχερα. Μετά από κάθε περιπέτεια που περνάμε, όταν ορθοποδήσει, αρχίζει και επιμένει να αρχίσουμε ξανά τις καθημερινές μας συνήθειες, ειδικά την καθημερινή του βόλτα στη γειτονιά μας, που αγαπάει πολύ. Ακόμα και όταν πικραθεί, όσο κι αν πικραθεί, καμία πικρία δεν μένει μέσα στην ψυχή του. Αντίθετα είναι πάντα συμπονετικός και θέλει πάντα τους ανθρώπους γύρω του χαρούμενους και ευτυχισμένους. Το «γιατί σε μένα», όχι μόνο δεν το έχει πει ποτέ του, αλλά παρατηρώντάς τον καταλαβαίνεις ότι ούτε καν το έχει σκεφτεί. Όποτε ακούσει ότι κάποιος βρίσκεται σε δύσκολη θέση ή χρειάζεται βοήθεια, με παροτρύνει έντονα να βοηθήσουμε μαζί. Αν του πεις ότι κρυώνεις, θα βγάλει το μπουφάν του να το φορέσεις. Αν του πεις ότι πεινάς, θα μοιραστεί το φαγητό του. Όταν χρειάστηκαν τροφές σε καταστάσεις δύσκολες και ρουχισμός, με ρωτούσε κάθε μέρα αν δώσαμε. Ο Θοδωρής, παρότι ο ίδιος ανεβαίνει έναν Γολγοθά, σκέφτεται πάντα ως «εμείς» και ποτέ ως «εγώ». Και αυτή είναι η αληθινή του δύναμη! Αυτό το παιδί τι επίδραση πιστεύετε ότι θα έχει πάνω μου; Όχι μόνο σε μένα, αλλά σε όποιον τον συναναστρέφεται.

Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τη νόσο Batten;
Η Νόσος Batten είναι μια νευροεκφυλιστική γενετική νόσος, που πλήττει μικρά παιδιά και είναι πάντοτε μοιραία. Είναι μια νόσος που κληρονομούν τα παιδιά και από τους δύο γονείς. Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα με την πάροδο του χρόνου, εκφυλίζεται, δηλαδή πεθαίνει. Έτσι το παιδί σταδιακά, αλλά με γρήγορους ρυθμούς, χάνει την όρασή του, την ικανότητα να περπατήσει, να σταθεί, να μιλήσει, να καταπιεί. Καταλήγει στο κρεβάτι με τις ζωτικές του λειτουργίες να γίνονται με εξωτερική υποστήριξη (τροφή, αναπνοή κ.τ.λ.) και χάνεται μέσα από μια φρικτή διαδικασία, κατά την οποία η νόσος τού κλέβει μία-μία όλες του τις δυνατότητες και συνεχίζει αχόρταγα σε όλες τις λειτουργίες του σώματός του, που είναι απαραίτητες για τη ζωή. Στην αρχή καταστρέφει την ποιότητα ζωής του ασθενούς και μετά φέρνει το τέλος αφήνοντάς τον ανήμπορο να ικανοποιήσει και τις πιο βασικές του ανάγκες.

Υπάρχουν πολλές κατηγορίες της Batten Disease. Αυτές διαφέρουν μεταξύ τους, τόσο στο γονίδιο που τις προκαλεί όσο και στον χρόνο έναρξης και σειράς εμφάνισης των σημείων και συμπτωμάτων, καθώς και την ηλικία κατάληξης. Όμως τα συμπτώματα είναι τα ίδια ουσιαστικά για όλες τις κατηγορίες και η κατάληξη μία και μοναδική.
Η καλή κατάσταση του Θοδωρή απαιτεί πολλούς πόρους. Ακριβή φαρμακευτική αγωγή, ειδικοί παιδαγωγοί και κινησιοθεραπευτές, καθώς και υλικό, είναι αναγκαία. Όλος αυτός ο πετυχημένος –μέχρι στιγμής- αγώνας κράτα 22 χρόνια τώρα, κάτι που μας έχει αδυνατίσει οικονομικά. Ο απώτερος δε σκοπός μας είναι να καταφέρουμε να φτάσουμε στην καλύτερη δυνατή κατάσταση και να λάβουμε τη γονιδιακή θεραπεία. Παρότι δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή θεραπεία για την Batten Disease, εντούτοις φωτισμένοι επιστήμονες στην Αμερική κάνουν γοργά βήματα στην έρευνα μιας θεραπείας, που θα είναι σωτήρια για τον Θοδωρή και τα άλλα παιδιά που πάσχουν από αυτήν την ασθένεια. Έχουμε επαφές με τους επιστήμονες εκεί και περιμένουμε να κληθούμε να συμμετάσχουμε στις κλινικές μελέτες. Αυτό απαιτεί ακόμα περισσότερους οικονομικούς πόρους, που πρέπει να εξασφαλίσουμε από πριν.
Στην ιστοσελίδα μας https://www.theodoresmiracle.org/ μπορεί κάποιος/α να βρει πολλές πληροφορίες για τη νόσο αυτή, όπως μπορεί να βρει και συνδέσμους για περαιτέρω μελέτη σε ξένους οργανισμούς εξειδικευμένους για τη νόσο, όπως το BDSRA (Batten Disease Support and Research Association), που εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και τον BDFA (Batten Disease Family Association), που δραστηριοποιείται στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Θοδωρής γνωρίζει την «αλήθεια»; Δίνετε τόσο μεγάλο αγώνα, κάνετε τόσες πολλές δραστηριότητες (βιβλία, εκπομπές, παρουσιάσεις κτλ), ο Θοδωρής πού βρίσκεται σ’ όλο αυτό;
Πάντα ο καθένας κατανοεί και γνωρίζει όση «αλήθεια» μπορεί να αντέξει. Αυτό ισχύει και για τον Θοδωρή. Σίγουρα δεν προσποιούμαστε ότι δεν του συμβαίνει τίποτα. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αυτό θα τον έκανε να αισθάνεται μόνος και αβοήθητος, χωρίς κατανόηση από την οικογένειά του. Πάντα του δίνουμε πληροφορίες και του εξηγούμε τις οδηγίες των ιατρών. Του λέμε τι αναμένουμε από την εφαρμογή τους και συνεχώς τον διαβεβαιώνουμε, με κάθε τρόπο, ότι είμαστε και θα είμαστε για πάντα δίπλα του για κάθε του ανάγκη ή πρόβλημα. Φυσικά και δεν ξέρει τη φυσική ιστορία της νόσου, ούτε το όνομά της, γιατί τώρα την εποχή του διαδικτύου θα ήταν πολύ εύκολο να τη μάθει. Εξάλλου ο ίδιος έχει ανατρέψει τα προγνωστικά. Φανταστείτε να μάθαινε ότι αυτή τη στιγμή «κανονικά» θα «έπρεπε» να μην είναι κοντά μας. Γνωρίζει ότι θα ταξιδεύσουμε στην Αμερική, για να κάνει μια θεραπεία για τα μάτια του. Είναι σίγουρο ότι καταλαβαίνει ότι έχει κάποιο πρόβλημα υγείας. που του προκαλεί προβλήματα. Ο ίδιος δεν παραπονιέται σχεδόν ποτέ και δεν εκφράζει πικρία για το τίποτα. Γι’ αυτό δεν περιμένω να με καλέσει. Του δείχνω πάντοτε και παντού ότι είμαι δίπλα του. Είναι πάντως και αυτός γεμάτος ελπίδα, μαζί με όλους μας. Και πιστεύω ότι θα κάνουμε το καλύτερο.

Η εκστρατεία ευαισθητοποίησης για τον Θοδωρή και τη νόσο Batten ξεκίνησε σχετικά αργά, αν λάβουμε υπόψη την ηλικία του, αλλά μόλις το αποφασίσαμε, δοθήκαμε σ’ αυτό με μεγάλο πάθος. Η ανταπόκριση που έχουμε βρει από τον κόσμο με την Αγάπη του και εκφρασμένη με όλους τους δυνατούς τρόπους, μάς δίνει μεγάλη δύναμη. Ξεκινήσαμε με ένα προφίλ στο Facebook, μετά κάναμε μια σελίδα για τον Θοδωρή στο ίδιο δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης και προχωρήσαμε και στο Instagram. Παράλληλα δημιουργήσαμε ένα κανάλι στο YouTube και ο μεγαλύτερος γιος μου ο Βασίλης έφτιαξε μια ιστοσελίδα ευαισθητοποίησης, την http://www.theodoresmiracle.org, την οποία χειρίζεται ο ίδιος. Έχουμε δώσει έναν αριθμό συνεντεύξεων, που έχουν συμβάλει πάρα πολύ στο να επικοινωνήσουμε τον αγώνα μας. Τα παραμύθια εκδόθηκαν μετά από τη γνωριμία μας με τον κ. Βαλεριάνο, ο οποίος πίστεψε σε μένα και τόλμησε να προχωρήσει στην έκδοση της σειράς.
Ο Θοδωρής γνωρίζει για την έκδοση των παραμυθιών. Του έχω πει ότι αυτή είναι η δουλειά μας. Προσπαθώ να έχει τη μικρότερη δυνατή έκθεση, γιατί δεν θέλω να επηρεαστεί από μια υπερέκθεση. Προσπαθώ –όσο γίνεται- η ζωή του να είναι πιο κοντά στη ζωή που θα έκανε ένα παιδί της ηλικίας του.

Έχεις επαφή με άλλες οικογένειες παιδιών με τη νόσο Batten; Τι σας ενώνει; Σε ποια γλώσσα μιλάτε;
Ναι, έχω επαφή με μητέρες και οικογένειες με παιδιά που υποφέρουν από τη νόσο Batten. Αυτός μάλιστα ήταν ο κύριος λόγος που έφτιαξα για πρώτη φορά το προφίλ μου στο Facebook. Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να επικοινωνούμε εξωτερικά, είναι αγγλική, μιας και είναι διεθνής και δεν γνωρίζουν τη μητρική μου. Αλλά η αληθινή, βαθιά γλώσσα, είναι αυτήν της καρδιάς. Και κυριολεκτώ, όταν το λέω αυτό. Τα βιώματα, τα συναισθήματα, οι ανησυχίες, οι φόβοι, τα κτυπήματα, αλλά και η ελπίδα είναι κοινά και τα ζούμε με τον ίδιο τρόπο. Όταν μιλάμε, ξέρω τι πρόκειται να μου πουν και ξέρουν τι πρόκειται να τους πω, πριν ακόμα ακόμα αυτό ειπωθεί. Νιώθω ότι έχω μια οικογένεια, που είναι απλωμένη στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Η ψυχολογική υποστήριξη, που δίνει ο ένας στον άλλο, είναι μοναδική. Λόγω των κοινών βιωμάτων μας είμαστε ο ένας στη θέση του άλλου. Υπάρχει μεγάλος βαθμός ενσυναίσθησης και γνωρίζει ο ένας τι μπορεί ή τι χρειάζεται ν’ ακούσει ο άλλος. Επίσης, οι πληροφορίες, που μοιραζόμαστε μεταξύ μας, είναι αναντικατάστατες. Σε κάποιο πρόβλημα, που έχει αντιμετωπίσει κάποιος γονιός, μπορεί να γίνει άριστος σύμβουλος, πάντα όμως με διάκριση και υπευθυνότητα. Πάντα πρέπει οι γιατροί να είναι ενήμεροι και να συμμετέχουν στις αποφάσεις. Ακόμα η διάχυση των πληροφοριών μέσα σε τέτοιου είδους ομάδες πάνω στις τελευταίες εξελίξεις και ερευνητικά ευρήματα είναι από τις πλέον κρίσιμες λειτουργίες αυτής της επικοινωνίας.

Τι είναι «τα παιδιά»;
Τα παιδιά είναι ό,τι θα ήμασταν όλοι μας αν καταφέρναμε να καθαρίσουμε καθετί ξένο, κάθε προκατάληψη, φόβο, κοινωνικό, εκπαιδευτικό ή άλλο ψυχικό βάρος, που μας έχει φορτώσει το περιβάλλον μας πάνω στην αγωνία του να επιζήσει και να μας διατηρήσει μέσα του.
Είναι ολοκληρωμένοι άνθρωποι, που δεν έχουν ξεδιπλώσει τις ικανότητές τους, αλλά θα το κάνουν με τον χρόνο. Δεν έχουν αναπτύξει ακόμα όλα τα μέρη της προσωπικότητάς τους, αλλά δεν τους λείπει κανένα από αυτό. Αυτό που κερδίζουμε μεγαλώνοντας, να αναπτύξουμε όλη την ψυχοσωματική ανάπτυξη της μοναδικότητάς μας, δυστυχώς το πληρώνουμε με τα συνεπακόλουθα κοινωνικά βάρη που –ως επί το πλείστον- είναι ψεύτικα. Εκεί είναι που πρέπει να δουλέψει η παιδεία. Λειτουργία της είναι να δώσει τον τρόπο και τη δυνατότητα στο παιδί να μεγαλώσει, να αναπτυχθεί χωρίς μάσκα, αλλά και εξωτερικές φλούδες κοινωνικών στερεότυπων, που μας μετατρέπουν σε μηχανές παραγωγής.
Τα παιδιά είναι το μέλλον, δεν ανήκουν σε κανέναν. Και όταν λέω κανέναν, εννοώ κανέναν. Δεν είναι αυτοί που θα εκπληρώσουν τα δικά μας όνειρα, που θα φροντίζουν τις δικές μας ανάγκες, όταν δεν μπορούμε εμείς, γιατί πρέπει να μας το «ανταποδώσουν». Δεν είναι ούτε, όμως, εξαρτήματα της μηχανής κρατικής, παραγωγικής ή όποιου άλλου είδους. Είναι το καθένα κάτι μοναδικό, γιατί έτσι πλάστηκε. Είναι η ελπίδα να γίνουμε καλύτεροι, να διορθωθούν τα λάθη και να ανθίσουν οι καλοί σπόροι, που σπάρθηκαν στην κοινωνία μας.
Τα παιδιά έχουν τη στάση που οφείλουμε να υιοθετήσουμε όλοι μας. Είναι επιστήμονες, καλλιτέχνες και φιλόσοφοι. Είναι εργάτες εξέλιξης και βελτίωσης. Ρουφούν τη γνώση και τη μετουσιώνουν σε τρόπο ζωής. Επικοινωνούν άδολα και αληθινά. Γι’ αυτό και ο ιερός Αυγουστίνος θα πει: «Η βασιλεία του Θεού έχει πόρτα χαμηλή· για να μπεις μέσα πρέπει ή να σκύψεις ή να είσαι παιδί».

Πώς είναι η καθημερινότητά σου; Από πού πηγάζει η δύναμή σας;
Η καθημερινότητά μας με τον Θοδωρή είναι ένας συνεχής αγώνας. Ευτυχώς, όμως, ο μεγάλος μου δάσκαλος, ο ίδιος ο Θοδωρής, μου έμαθε πώς να αγωνίζομαι χωρίς γογγυσμούς. Κάθε μέρα που τελειώνει, είναι μία νίκη για εμάς. Και κάθε πρωινό που ξυπνούμε, ένα καινούργιο ξεχωριστό δώρο. Ξυπνάμε μέσα στα γέλια και τα πειράγματα, σχεδιάζοντας τι θα κάνουμε εκείνη τη μέρα. Μετά αρχίζει η χορήγηση μιας μεγάλης αγωγής και ακολουθεί το πρωινό μας. Μετά κάνουμε μαθήματα, που περισσότερο είναι ένα διδακτικό παιχνίδι παρά ένα φροντιστηριακού τύπου μάθημα. Μέσα στη διάρκεια της ημέρας γίνονται ασκήσεις για τη νευρομυϊκή διατήρηση, αλλά η πιο ευχάριστη για τον Θοδωρή άσκηση είναι ο χορός στο τέλος της ημέρας. Ο χορός δεν είναι μια ψυχρή σωματική άσκηση, αλλά μια δημιουργική ενεργοποίηση σώματος και ψυχής. Το απολαμβάνει τόσο πολύ, που αν τυχόν μια ημέρα δεν χορέψει, τη θεωρεί μέρα λειψή. Επίσης, όποτε οι περιβαλλοντολογικές συνθήκες και η φυσική κατάσταση της ημέρας το επιτρέψουν, μας αρέσει πολύ να βολτάρουμε. Και προσμένουμε να τελειώσει η έκτακτη κατάσταση της πανδημίας, ώστε να ξαναρχίσουμε τις αγαπημένες μας συνήθειες, να πηγαίνουμε στο γήπεδο να παρακολουθούμε αγώνες μπάσκετ και ποδοσφαίρου (κάτι που γίνεται από το σπίτι τώρα, βέβαια) και θεατρικές παραστάσεις. Όλες οι καθημερινές δραστηριότητες πραγματοποιούνται με τη συνδρομή πάντα εξειδικευμένων επιστημόνων. Πολλές φορές μέσα στη διάρκεια της μέρας συναντούμε δυσκολίες, μεγάλες δυσκολίες, αλλά με εγρήγορση, αγώνα και προσήλωση –μέχρι στιγμής- όλα πάνε καλά.
Η δύναμή μου πηγάζει από τα παιδιά μου και από την αγάπη που λαμβάνω. Αγωνιστές από τη φύση τους, με παράδειγμα και πράξεις, συνθέτουν καθημερινά το υπέροχο αστείρευτο τραγούδι του ανθρώπου που θέλει να ζήσει. Και όχι απλώς να επιβιώσει. Από την άλλη, με αγκαλιάζει ένα ευεργετικό ποτάμι στήριξης και αγάπης από ανθρώπους, που δεν γνώριζα μέχρι τώρα. Ήταν αναπάντεχο και σωτήριο. Δεν νιώθω ποτέ μόνη. Ξέρω ότι βρίσκομαι ανάμεσα σε ανθρώπους που έχω αδελφική σχέση μαζί τους. Ο Θεός μάς δείχνει την αγάπη του με τον πιο όμορφο τρόπο, όταν μας τη δείχνει με την αγάπη του συνανθρώπου μας.

Τα ζώα στα βιβλία σου τι μηνύματα δίνουν στους μικρούς βιβλιοφάγους;
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί τα ζώα είναι τόσο αγαπητά στα παιδιά; Η δική μου ταπεινή γνώμη είναι γιατί είναι άμεσα, αληθινά, χωρίς προσωπείο. Με τα ζώα μπορεί να νιώσεις φόβο, αλλά όχι ανασφάλεια. Άπαξ και τα εμπιστευτείς, αυτή η εμπιστοσύνη είναι μόνιμη. Είναι μεν απρόβλεπτα πολλές φορές, αλλά οι μόνες εκπλήξεις που σου επιφυλάσσουν είναι ευχάριστες.

Η αμεσότητα του χαρακτήρα των ζώων είναι αυτή που τους προσδίδει την ιδιότητα να είναι τόσο ταιριαστοί ήρωες για παραμύθια. Κάθε ζώο έχει πολλά χαρακτηριστικά, που μπορούν να ταιριάξουν με ανθρώπινες πράξεις, στάσεις και συμπεριφορές. Τα παιδιά, έτσι, μπορούν να αναπλάσουν το παραμύθι μέσα στη φαντασία τους. Να πειραματιστούν, να κρίνουν συμπεριφορές και όχι πρόσωπα, να δώσουν αμνηστία και να διορθώσουν το λάθος χωρίς τιμωρίες, φόβο και επιβολή. Αυτό νομίζω ότι είναι ένα πολύ καλό πλαίσιο να χτίσεις ένα ηθικό οικοδόμημα, βασισμένο στα γερά θεμέλια της κριτικής σκέψης και όχι στα σαθρά υποστηρίγματα φοβικών στάσεων.
Η αμεσότητα των ζώων δεν είναι μόνο στα παιδιά ωφέλιμη, αλλά και στους ενήλικες. Η αγάπη που δίνουν, η τρυφερότητα είναι άδολη, χωρίς υστεροβουλία. Είναι ψυχοθεραπευτική η σχέση μαζί τους, όχι με τη στενή έννοια των συνεδριών, αλλά με την έννοια της λυτρωτικής κοινωνίας του ανθρώπου με τη φύση.

Η πιο όμορφη μέρα της ζωής σου;
Οι δύο πιο όμορφες μέρες της ζωής μου είναι αυτές που γεννήθηκαν τα παιδιά μου. Ό,τι και να πω, δεν θα μπορέσω να χρωματίσω επαρκώς τα συναισθήματα που με πλημμύρησαν, τα οποία δεν κράτησαν μόνο μία ημέρα. Όμως οι όμορφες μέρες στη ζωή μου δεν είναι μόνο αυτές. Το πόσο ευτυχισμένη νιώθω, όταν κάνω παρουσίαση σε παιδιά, να μπορούσα επίσης να σας περιγράψω! Πόσα πράγματα μαθαίνω, τι όμορφη συναισθηματική ανάδραση έχω! Ακόμα δεν μπορώ να ξεχάσω τις ημέρες των αποφοιτήσεων των παιδιών μου, την ημέρα που έπιασε δουλειά ο Βασίλης, την ημέρα που μπήκε ο Θοδωρής στο πανεπιστήμιο, την ημέρα που κυκλοφόρησε το πρώτο παραμύθι και τόσες άλλες όμορφες μέρες.

Οι αγαπημένοι σου συγγραφείς;
Είναι πολλοί οι αγαπημένοι μου συγγραφείς για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Αυτοί που μου έρχονται στο μυαλό τώρα είναι:
Ο Ντοστογιέφσκι, με το μεγάλο φιλοσοφικό του βάθος. Ο Σαίξπηρ, ο οποίος είναι μεγάλος θεατρικός συγγραφέας, γεμάτος εξυπνάδα και παρατηρήσεις σε καταστάσεις που βλέπεις και ζεις καθημερινά, αλλά ποτέ δεν συνειδητοποιείς. Ο Μολιέρος, που κριτικάρει ανελέητα τα κακώς κείμενα της δυτικής κοινωνίας, χωρίς φόβο αλλά με πολύ πάθος. Ο Χανς Κριστιάν Άντερσεν, ένας από τους μυητές μου στον φανταστικό κόσμο των παραμυθιών. Ο Όσκαρ Γουάιλντ, με την ασυμβίβαστη οξυδέρκειά του. Ο Καζαντζάκης, ένας άνθρωπος ο οποίος δεν ξέρω αν βρήκε τελικά αυτό για το οποίο διψούσε η ψυχή του, αλλά είναι σίγουρα ένα ακούραστο ερευνητικό πνεύμα που έφτασε σε μεγάλα βάθη αναζήτησης. Η Κική Δημουλά, την οποία είχα την ευλογία να γνωρίσω και να με καθοδηγήσει και να με παροτρύνει. Της χρωστάω τα πάντα. Ο Τάσος Λειβαδίτης, που ακουμπά με την ποίησή του βαθιά την ψυχή μου. Ο Ντίκενς, με τα υπέροχα έργα του. Ο Ιούλιος Βερν, με τη διορατικότητά του. Και βέβαια ο Έκτορ Μαλό, που μπορεί να περιγράψει με τον καλύτερο και πιο γλαφυρό τρόπο τη ζωή ενός καθημερινού αγωνιστή.
Δεν είναι όλα τους τα έργα στις προτιμήσεις μου, αλλά αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι δεν τα έχω κατανοήσει όλα τους τα έργα στο βάθος που τους αρμόζει.

Τι πιστεύεις για την παιδική λογοτεχνία στην περιοχή μας (Ελλάδα-Τουρκία, Κύπρο, Βαλκάνια κ.τ.λ.);
Η διαφορετικότητα στα παιδιά μεταξύ των χωρών μας είναι η ίδια με αυτή μεταξύ των παιδιών από την ίδια χώρα. Το κάθε παιδί έχει τη δική του μοναδική και αναντικατάστατη προσωπικότητα. Τα παιδιά δεν γνωρίζουν εθνικότητα, αυτό συμβαίνει μόνο όταν και γιατί πρέπει να ενταχθούν σε κάποια ομάδα ανθρώπων. Έχουν τις ίδιες ανάγκες, τις ίδιες αγωνίες, χαίρονται με τα ίδια πράγματα και αναζητούν τα ίδια. Πάντα το καθένα με τον δικό του τρόπο. Και αν φροντίσουμε να αγαπούν το διαφορετικό και να εναρμονίζονται με αυτό, όπως τα χρώματα στο ουράνιο τόξο, τότε θα καταφέρουμε να φτιάξουμε έναν κόσμο ανθρώπινο. Έναν υπέροχο κόσμο. Εδώ έρχεται η μεγάλη λειτουργία που μπορούν και οφείλουν να έχουν τα παραμύθια. Τα παραμύθια μιλούν κατευθείαν στην ψυχή των παιδιών. Είναι ο ασφαλής κόσμος της φαντασίας, που πλάθουν ιστορίες και καταστάσεις. Με γνώμονα πάντα την ελευθερία μπορούν να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη των προσωπικοτήτων τους. Εδώ θα συνταχτώ με τον Σωκράτη, το καλό είναι εγγενές στον άνθρωπο. Γι’ αυτό πρέπει να εμπιστευτούμε τα παιδιά. Αλλιώς δεν εμπιστευόμαστε τον ίδιο τον εαυτό μας. Αυτό που οφείλουμε ως μεγαλύτεροι είναι να ξεριζώσουμε κάθε ζιζάνιο, που θα σταθεί εμπόδιο στο να ωριμάσει ο καρπός του στην παιδική ψυχή.

Η γειτονιά μας εδώ βρίσκεται αιώνες τώρα. Έχουμε μαλώσει, έχουμε φιλιώσει. Έχουμε ζηλέψει ο ένας τον άλλον, έχουμε επηρεάσει ο ένας τον άλλον. Ό, τι ακριβώς κάνει μια οικογένεια. Γιατί αυτό είμαστε, μια οικογένεια. Προσωπικά νιώθω ότι είμαστε αποχρώσεις του ίδιου χρώματος, τόσα κοινά έχουμε. Παραδόσεις, θρύλους, ιστορία, πολιτισμό. Είναι τόσα πολλά αυτά που μας κάνουν συγγενείς, που δεν μου φτάνει ο χώρος να τα απαριθμήσω. Αν νιώθω κοντά σε κάποιον λαό, είναι ο γείτονάς μου. Το ίδιο συμβαίνει και με τα παραμύθια μας. Τα παραμύθια μας, μας ενώνουν και γι’ αυτό πρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε ως εργαλεία ομόνοιας. Στο χέρι μας είναι τα παιδιά μας να ευημερήσουν με φιλία και συνεργασία.

Γιατί είναι σημαντική η αλληλεγγύη γυναικών από όλο τον κόσμο;
Η αλληλεγγύη είναι παραπάνω από απαραίτητη. Η δύναμη των ενωμένων φωνών φτάνει παντού. Ξυπνά συνειδήσεις, απαιτεί δυνατά το δίκαιο. Η μονάδα μπορεί να δείχνει αδύναμη, αλλά αν οι διάσπαρτες μονάδες ενωθούν, αποκτούν απαράμιλλη δύναμη. Δύναμη που δεν πρέπει να στραφεί απέναντι στο αρσενικό φύλο, αλλά σε ό,τι εξανδραποδίζει τα φύλα, που επιβάλει ρόλους και ποδηγετεί συνειδήσεις. Και οι άνδρες θα ακολουθήσουν τις αλληλέγγυες γυναίκες, γιατί και αυτοί αποζητούν να αποτινάξουν τα στερεότυπα που συνθλίβουν κάθε δημιουργική διαφορετικότητα.

Σε ποιον Θεό πιστεύεις;
Πιστεύω σε έναν Θεό που ενώνει, δεν χωρίζει, δεν διακρίνει. Πιστεύω στον Θεό της αγάπης, τον Δημιουργό που αγαπά τα πλάσματά Του.

Τι σχεδιάζεις να εκδώσεις στο προσεχές μέλλον;
Μα τι άλλο, το επόμενο παραμύθι της σειράς «Τα Όνειρα του Θοδωρή». Είναι και αυτό στις ίδιες γραμμές, που κινούνται και τα άλλα παραμύθια της σειράς, και ανυπομονώ να εκδοθεί. Εκείνο, όμως, που περιμένω πώς και πώς και είμαι πολύ χαρούμενη που συμβαίνει, αυτό είναι η μετάφραση των παραμυθιών στα τούρκικα, τα ιταλικά, τα αγγλικά, τα ισπανικά και τα γερμανικά. Είμαι ευλογημένη που γνώρισα και δέθηκα με Ανθρώπους αληθινούς, γεμάτους αγάπη, ενσυναίσθηση, ανθρωπιά και έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους προκειμένου να ξεπεράσω κάθε όριο γλώσσας. Αυτό είναι ανεκτίμητο για εμάς. Η σημαντικότητα της επικοινωνίας και ευαισθητοποίησης σε ανθρώπους που δεν μιλούν εξωτερικά την ίδια γλώσσα, αλλά η καρδιά μας κτυπά στον ίδιο ρυθμό, μεγαλώνει την οικογένειά μας. Είναι σαν να σβήνουν τα σύνορα και στη θέση τους να ανθίζουν λουλούδια, που με το μεθυστικό άρωμά τους να προμηνύουν μια πανανθρώπινη αγκαλιά αγάπης.

Αν ήσουν υποχρεωμένη να καταφύγεις κάπου με ένα μόνο βιβλίο συντροφιά, ποιο θα ήταν αυτό;
Το «Χωρίς Οικογένεια» του Έκτορ Μαλό. Δεν το χορταίνω αυτό το βιβλίο. Το διαβάζω ξανά και ξανά και είναι πάντα μια καινούργια ιστορία που ζω μέσα σε αυτή. Ο Remi είναι ένα παιδί, που ζητά αυτό που του αξίζει, την καταγωγή, τη φιλία, την αγάπη και την οικογένεια. Τα ζητά με αθωότητα και τα κερδίζει. Μου αρέσει πάρα πολύ ακόμα που αναδεικνύει την αξία των ζώων στη ζωή μας. Όσο πιο πολύ πλησιάζουμε τα ζώα, τόσο πιο άνθρωποι γινόμαστε.

Τι έχεις να πεις για το κίνημα #Metoo, που μεγαλώνει μέρα με τη μέρα στην Ελλάδα;
Είναι φρικιαστικό αυτό που έχει βγει στην επιφάνεια και ευτυχώς που υπάρχει το #Metoo. Τόσοι άνθρωποι βασανίστηκαν και βασανίζονται, γιατί ο θύτης έχει εξουσία λόγω θέσης, ηλικίας ή φύλου. Το #Metoo δεν πρέπει να σβήσει ποτέ από την επικαιρότητα, παρά μόνον αν δεν υπάρχει πια λόγος ύπαρξής του και κάθε μέρα προσεύχομαι γι’ αυτό. Η κίνηση αυτή είναι η άμυνα της ανθρωπιάς. Αν δεν υπήρχε το #Metoo, τρομακτικά εγκλήματα θα είχαν καλυφθεί στο σκοτάδι και εμείς θα ψωρο- περηφανευόμασταν με ένα ψεύτικο καθωσπρεπισμό. Πρέπει να το στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Μόνο καλό μπορεί να φέρει η αλληλεγγύη στα θύματα. Μάλιστα όταν μιλάμε για παιδιά-θύματα, θα πρέπει όχι μόνο να ενώνουμε τις φωνές μας μαζί τους, αλλά να γίνουμε η ίδια η φωνή τους. Αν ο ενήλικος φοβάται να μιλήσει μία φορά, το παιδί φοβάται εκατό. Το #Metoo δεν είναι κουτσομπολιό. Είναι αγώνας με σκοπό ιερό.

Τα βιβλία σου είναι γεμάτα με ζώα, ποιο από αυτά θα ήθελες να είναι η καλύτερη/ος φίλη/ος σου;
Δεν έχει βγει ακόμα το παραμύθι. Πιστεύω και εύχομαι ότι θα βγει κάποια στιγμή. Το αγαπημένο μου ζώο είναι το άλογο. Δυνατό και ανεξίκακο, ελεύθερο και αφοσιωμένο, γρήγορο και γεμάτο σεβασμό. Όμορφο και διακριτικό. Αν είχα τη δυνατότητα, θα έκανα φίλο μου ένα άλογο. Συνδυάζουν τα ζώα αυτά, πράγματα που φαινομενικά είναι αντίθετα, αλλά μαζί συνθέτουν την αρμονικότερη μελωδία.

Πώς μπορεί κανείς να σας υποστηρίξει;
Μπορεί κανείς να μας βρει και να μάθει για εμάς στην ιστοσελίδα μας: http://www.theodoresmiracle.org
Στην ιστοσελίδα του Facebook για τον Θοδωρή: http://www.facebook.com/theodoresmiracle
Στο προφίλ μου στο Facebook: http://www.facebook.com/christina.bouraimi
Στο e-mail μας: theodoresmiracle@gmail.com
Εκεί μπορεί να μάθει για εμάς και τον Θοδωρή, να επικοινωνήσει μαζί μου και να μας υποστηρίξει αγοράζοντας ένα ή περισσότερα από τα παραμύθια μας ή να υποστηρίξει τον αγώνα του Θοδωρή με τους τρόπους που περιγράφονται στην ιστοσελίδα:
https://www.theodoresmiracle.org/support-theodore/
Είμαι πάντα στη διάθεση σας.

Είσαι μια πολύ δυνατή γυναίκα. Τι μήνυμα θα ήθελες να στείλεις στις γυναίκες του κόσμου;
Δεν είμαι δυνατή γυναίκα, όχι περισσότερο από κάθε άλλη γυναίκα. Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι: Είμαι περήφανη που είμαι γυναίκα.

Τι έχεις να δηλώσεις για την «ΚΟΚΚΙΝΗ»;
Αυτό που κάνατε για εμάς είναι ανεκτίμητο. Η ζεστή φιλοξενία σας και η ευαισθητοποίηση, η ελευθερία που μου δώσατε να εκφραστώ, χωρίς δεύτερες σκέψεις και να φτάσω στην καρδιά των αναγνωστ(ρι)ών σας, δείχνει και την ποιότητα του μέσου σας. Σας είμαι ευγνώμων.