Γράφει ο Χάρης Παπαδόπουλος

Στις 12 Ιούνη φέτος κλείνουν ακριβώς 3 χρόνια από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Επρόκειτο για μια ταπεινωτική στιγμή για τον μακεδονικό λαό. Ταυτόχρονα ήταν  μια συγκυρία όπου το ΝΑΤΟ θριάμβευε απόλυτα στα Δυτικά Βαλκάνια και η αλαζονεία και η Ύβρις του ελληνικού κράτους απέναντι στο δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των εθνών χτυπούσε κόκκινο.

Ο επικεφαλής της Δημοκρατίας της Μακεδονίας Ζάεφ υποχρεώθηκε να συνυπογράψει, μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό Τσίπρα, πως από εδώ και μπρος το μακεδονικό κράτος θα ονομάζεται επίσημα «Βόρεια Μακεδονία» και πως αυτή η υποχρεωτική αλλαγή θα επικυρωνόταν άμεσα μέσα από ένα εκβιασμένο δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε τρεισήμισι μήνες μετά, στις 30 Σεπτέμβρη 2018. Το δημοψήφισμα κατάφερε μόνο να αποτυπώσει την κούραση, την πίκρα και την απογοήτευση του μακεδονικού λαού, καθώς δεν μπόρεσε να αγγίξει το ελάχιστο όριο του 50% της συμμετοχής του μακεδονικού εκλογικού σώματος σε αυτό.

Παρόλη την αποχή του πληθυσμού της χώρας από την επικύρωση της συμφωνίας, οι ρήτρες της εφαρμόστηκαν ταχύτατα στη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Όλες οι επιγραφές στη Μακεδονία σε δημόσια κτίρια, έγγραφα κλπ., προσαρμόστηκαν γρήγορα στις ελληνικές απαιτήσεις και άλλαξαν όλες οι πινακίδες των αυτοκινήτων. Δεν γλύτωσαν ούτε οι επιγραφές στα αγάλματα του Αλεξάνδρου και του Φιλίππου, των βασιλιάδων της αρχαίας Μακεδονίας, που όλες επαναδιατυπώθηκαν, ώστε να διαφοροποιούν εθνικά το σημερινό μακεδονικό έθνος από το αρχαίο μακεδονικό βασίλειο.

 Όμως με ποιο τρόπο κατάφεραν η ελληνική κυβέρνηση, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να οδηγήσουν τη Δημοκρατία της Μακεδονίας σε αυτόν τον εξευτελισμό;

Ελλάδα: Ο «Νονός» των Βαλκανίων και ο τοποτηρητής των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ

Άμεσο όπλο του ελληνικού εκβιασμού ήταν η άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να δεχτεί τη Δημοκρατία της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, για να αποκτήσει η Δημοκρατία της Μακεδονίας το αμφίβολο δικαίωμα να ενσωματωθεί στις στρατιωτικές και οικονομικές συμμαχίες της Δύσης, έπρεπε πρώτα να υποστεί αυτόν τον εθνικό εξευτελισμό. Με άλλα λόγια, έπρεπε να συρθεί με την κοιλιά για να κερδίσει την άδεια να πουλήσει τον εαυτό της στο σκλαβοπάζαρο. 

Όμως μαζί με το τυπικό δικαίωμα της αρνησικυρίας (βέτο) η κυβέρνηση Τσίπρα είχε αρωγό το ισχυρό ελληνικό κεφάλαιο. Η Ελλάδα διαθέτει διπλάσιο ΑΕΠ από το σύνολο των βαλκανικών χωρών (εκτός Τουρκίας) και είναι πρώτη δύναμη στις ξένες επενδύσεις στο μακεδονικό κράτος. Που σημαίνει πως πριν ταπεινωθεί διεθνώς το μακεδονικό κράτος, είχε ήδη κατακτηθεί οικονομικά από την Ελλάδα και τους καπιταλιστές της. Διότι είναι η Ελλάδα και τα αφεντικά της που απομυζούν κέρδη από τις ληστρικές «επενδύσεις» στη γειτονική χώρα. Και είναι –κυρίως- οι Έλληνες καπιταλιστές που υποχρεώνουν τη μακεδονική εργατική τάξη σε μεροκάματα πείνας με κατώτατο μισθό ορισμένο στα μόλις 230 ευρώ τον μήνα.

Με τη συμφωνία των Πρεσπών το μακεδονικό κράτος μεταμορφώθηκε σε έναν κουρελή ακόλουθο της Ελλάδας και των ΗΠΑ, ενώ ακόμα και ο εναέριος χώρος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας «προστατεύεται» από τα μαχητικά αεροπλάνα της ελληνικής Αεροπορίας.

Και η Ελλάδα, από τη μεριά της, επέβαλε τον εαυτό της στην ανθρωπότητα ως «Νονό» των άλλων λαών και εθνοτήτων και απέδειξε πως μπορεί να περιφρονεί βαθύτατα το δικαίωμα του εθνικού αυτοπροσδιορισμού. Και με αυτή την αθλιότητα κέρδισε τη θέση του τοπικού αφεντικού στα Δυτικά Βαλκάνια για λογαριασμό των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Μπορεί μια ιμπεριαλιστική και ταπεινωτική συνθήκη, όπως αυτή των Πρεσπών, να συμβάλλει στον αγώνα υπέρ της ειρήνης και κατά του εθνικισμού στα Βαλκάνια;

Στην Ελλάδα, με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών, έλαβαν χώρα επαναλαμβανόμενα συλλαλητήρια, μαθητικές καταλήψεις κλπ. κατά της ελληνικής κυβέρνησης. Όμως δεν επρόκειτο για κινητοποιήσεις διεθνιστικής αλληλεγγύης στον μακεδονικό λαό. Το αντίθετο: ήταν διαδηλώσεις της Δεξιάς και της Άκρας Δεξιάς με άθλια και εμετικά συνθήματα κατά του μακεδονικού έθνους και της μακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα. Δεν έλειψαν οι επιθέσεις έξαλλων φασιστών τραμπούκων, όπως για παράδειγμα το κάψιμο της κατάληψης Λιμπερτάτια στη Θεσσαλονίκη. Μέσα από τις κινητοποιήσεις για τις Πρέσπες οι φασιστικές οργανώσεις επιχείρησαν να μπετονάρουν τον κόσμο τους και να κερδίσουν πόντους δημοφιλίας μέσα  στο κοινό των νοικοκυραίων και των ρατσιστών εθνικιστών, απέναντι στο κόμμα που κατεξοχήν εκφράζει τους νοικοκυραίους και τις καθυστερημένες ιδέες: τη Νέα Δημοκρατία.    

Από ό,τι φαίνεται, η Άκρα Δεξιά δεν έχει πετύχει με τις Πρέσπες ούτε να αυξήσει την απήχησή της ούτε και να ξεπεράσει την πολυδιάσπαση και την οργανωτική διάλυση του χώρου της. Αλλά δεν παύει να παραμένει δολοφονική και επικίνδυνη.

Απέναντι στην εξαλλοσύνη και στα εθνικιστικά συλλαλητήρια Δεξιάς και Ακροδεξιάς, η Αριστερά στην Ελλάδα επέδειξε πλήρη σύγχυση και ανικανότητα.

Το ΚΚΕ καταδίκασε τη συμφωνία ως νατοϊκό δάχτυλο. Ο λόγος, όμως, του ΚΚΕ περιείχε συνεχείς υποχωρήσεις στα ελληνικά «εθνικά ακροατήρια» και δεν υπήρξε η παραμικρή επίδειξη αλληλεγγύης στον μακεδονικό λαό. Έστω και για τα μάτια του κόσμου.

Την ίδια ώρα η ΛΑΕ, η ΚΟΕ κλπ. προσπάθησαν να κολυμπήσουν με το ρεύμα και να συμπορευτούν με τους ακροδεξιούς εθνικιστές. Έτσι, οι οργανώσεις αυτές με τη Συμφωνία των Πρεσπών, ολοκλήρωσαν μια πορεία φυλλορρόησης και διάλυσης μέσα στον εθνικιστικό χυλό χάνοντας όλη την απεύθυνσή τους μέσα στα αριστερά ακροατήρια.

Όμως και μέσα στις συλλογικότητες της Αριστεράς, που έχει «τριφτεί» πολύ περισσότερο με την πάλη ενάντια στον εθνικισμό, η Συνθήκη των Πρεσπών αποκάλυψε πολλές αδυναμίες και αντιφάσεις.

Καταρχάς, οι περισσότερες συλλογικότητες στην Ελλάδα που αναφέρονται στον επαναστατικό μαρξισμό, στις ιδέες του Λένιν και του Τρότσκι, καταδίκασαν από την αρχή την εκβιαστική και ιμπεριαλιστική συμφωνία. Αλλά ακόμη και μεταξύ αυτών των οργανώσεων κερδίζουν έδαφος, στην καθημερινή τους αρθρογραφία, άθλιες διατυπώσεις όπως «Βόρεια Μακεδονία» που έχουν επιβληθεί ακριβώς από τη Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία αυτές οι οργανώσεις καταδίκασαν σφόδρα.

Αλλά, πολύ χειρότερα, υπάρχουν συλλογικότητες της Αριστεράς στην Ελλάδα που θεωρούν πως με τη Συμφωνία των Πρεσπών μπαίνει κάποιο φρένο στον ελληνικό εθνικισμό. Έτσι ο (σημερινός) χώρος της Αναμέτρησης, το Δίκτυο για τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, ακόμα και συλλογικότητες του επαναστατικού μαρξισμού, όπως το Ξεκίνημα κλπ., πήραν θέση καταρχάς υπέρ της Συμφωνίας.

Φοβόμαστε πως αυτή η εξέλιξη δεν είναι ένα τυχαίο λάθος εκτίμησης κάποιων συντρόφων που ηγούνται σε αυτές τις οργανώσεις. Αλλά απηχεί μια πολύ βαθιά απαισιόδοξη στάση απέναντι στην κατάσταση, στην οποία βρίσκεται τώρα το εργατικό κίνημα. Απηχεί μια παραίτηση απέναντι στην προοπτική να βάλουν φρένο στον εθνικισμό οι εργάτ(ρι)ες των Βαλκανίων στο ορατό μέλλον. Και μια αποδοχή του τετελεσμένου πως το ελληνικό κράτος –και μαζί το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ- κάνουν απόλυτο κουμάντο. Και πως είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να φρενάρει την Άκρα Δεξιά και τον ελληνικό εθνικισμό.

Αυτό τι σημαίνει; Μήπως δεν υπάρχει περίπτωση το εργατικό κίνημα να βρεθεί καταρχάς να έχει τα ίδια συμφέροντα με μια ιμπεριαλιστική δύναμη σε κάποιο κρίσιμο ζήτημα; Και ποια πρέπει να είναι τότε η στάση της Επαναστατικής Αριστεράς;

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα όπου αυτό πράγματι συμβαίνει: Στο Αιγαίο το εργατικό κίνημα και της Τουρκίας και της Ελλάδας διεκδικεί την ειρήνη. Το ίδιο, όμως, έχουν συμφέρον και οι Αμερικάνοι ιμπεριαλιστές, που χρειάζονται να υπάρχει απρόσκοπτη ροή πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Μαύρη Θάλασσα προς τη Δύση για να δουλεύει χωρίς προβλήματα ο παγκόσμιος καπιταλισμός. Μάλιστα παραπάνω από μια φορά οι ΗΠΑ επενέβησαν για σβήσουν τη φωτιά του πολέμου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (π.χ. στα Ίμια). Αυτό συνέβη πράγματι. Όμως, μπορεί μια δύναμη της Αριστεράς να κάνει έκκληση στην παρέμβαση των ΗΠΑ για να επικρατήσει ειρήνη στο Αιγαίο; Αν το κάνει, σημαίνει πως έχει ξεκόψει οριστικά από την εργατική τάξη και το κίνημά της, πως προσδοκά λύσεις και αποτροπή του πολέμου  από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και όχι από τους/τις εργάτ(ρι)ες.    

Όμως ακόμη και στις πιο απέλπιδες εποχές, είναι η εργατική τάξη και τα καταπιεσμένα έθνη που χάρη σε αυτά κινείται ο τροχός της Ιστορίας. Και –συχνά πυκνά- τον ανατρέπουν κυλώντας τον στη δικιά τους κατεύθυνση.

Και οι οργανώσεις και οι συλλογικότητες που καταφέρνουν να κερδίζουν ακροατήρια είναι αυτές που σφυρηλατούν τα στελέχη τους στα δύσκολα, στα αντιδημοφιλή θέματα. Είναι αυτές που τολμάνε να πάνε κόντρα στο ρεύμα, όσες φορές χρειαστεί.

Παρά το πόσο δύσκολο δείχνουν τα πράγματα να αλλάξουν, παρά το πόσο ακλόνητη εμφανίζεται σήμερα η Συμφωνία των Πρεσπών, για μας στην «ΚΟΚΚΙΝΗ» το μακεδονικό κράτος είναι και θα παραμείνει η Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Αδιαπραγμάτευτα.

*Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο και στα μακεδονικά σε μετάφραση Σωτήρη Μηνά