Οι φυλακισμένοι τροτσκιστές στη σταλινική Ρωσία το 1933

αναλύουν τα αίτια της νίκης του Χίτλερ στη Γερμανία

και τα καθήκοντα της αντιφασιστικής πάλης

Γράφει ο Χάρης Παπαδόπουλος

Από τα «Μεσάνυχτα του κόσμου» στο σήμερα

Τον Γενάρη του 2018 στη Ρωσία μια παλιά φυλακή στο Βερνχιεουράλσκ, στα Ουράλια όρη, κατεδαφιζόταν. Τότε ανακαλύφθηκε, ανάμεσα στα μπάζα της κατεδάφισης, ένας χαμένος και ανεκτίμητος θησαυρός: Γύρω στα τριάντα χειρόγραφα κείμενα, γραμμένα από τροτσκιστές που βρίσκονταν φυλακισμένοι στην αυστηρή πτέρυγα της απομόνωσης των φυλακών αυτών τη δεκαετία του 1930.

Τα κείμενα αυτά κυκλοφορούσαν μέσα στην πτέρυγα της απομόνωσης ως «ο Μπολσεβίκος Λενινιστής», η χειρόγραφη εφημερίδα των φυλακισμένων μελών της Αριστερής Αντιπολίτευσης του Τρότσκι.

Συνολικά, στη σταλινική Ρωσία στα τέλη της δεκαετίας του 20 και τις αρχές της δεκαετίας του ’30, κάπου 8 με 10 χιλιάδες μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος θα διαγραφούν από το κόμμα και θα οδηγηθούν στην εξορία και τις φυλακές. Μόνο και μόνο διότι υποστήριξαν την κριτική του Τρότσκι απέναντι στη γραφειοκρατία και τον Στάλιν.

Μέσα σε μια δεκαετία άγριας καταστολής, βαρβαρότητας και απελπιστικής έλλειψης προοπτικών, οι περισσότεροι από τα φυλακισμένα μέλη της Αντιπολίτευσης θα συνθηκολογήσουν, υπογράφοντας δήλωση μετάνοιας και αποκήρυξης του τροτσκισμού. Ένας σκληρός πυρήνας, κάπου 800 αγωνιστ(ρι)ες, κυρίως νέοι/ες στην ηλικία, θα παραμείνουν αλύγιστες/οι στις θέσεις τους. Ανάμεσα σε αυτούς τους πρωτοπόρους συγκαταλέγεται και η αποικία των τροτσκιστών στην πτέρυγα απομόνωσης του Βερνχιεουράλσκ, που θα συνεχίσουν να παραμένουν συγκροτημένοι σε ομάδα και να εκδίδουν τον χειρόγραφο «Μπολσεβίκο-Λενινιστή» ως το 1936.

Κατόπιν, οι σύντροφοι αυτοί θα μεταφερθούν στο τρομακτικό στρατόπεδο της Βορκουτά, στον αρκτικό κύκλο. Εδώ, οι έγκλειστοι επαναστάτες δεν θα έχουν την παραμικρή πρόσβαση σε γραφική ύλη. Έτσι, θα «εκδώσουν» μια προφορική εφημερίδα, την «Αλήθεια (Πράβδα) πίσω από τα κάγκελα». Για κάτι λιγότερο από δύο χρόνια.

Φτάνει η τρομερή χρονιά του 1938, αμέσως μετά τις διαβόητες Δίκες της Μόσχας. Όλοι/ες οι τροτσκιστές/ιες στη σταλινική Ρωσία, παλιοί και νέοι, επαναστάτες και συνθηκολογημένοι, θα πέσουν δολοφονημένοι/ες από τον σταλινισμό, με μια σφαίρα στο σβέρκο ή μια ριπή πολυβόλου. Ουσιαστικά, δεν θα απομείνει ούτε ένας ζωντανός τροτσκιστής στη Ρωσία. Θα δολοφονηθούν ακόμη και ετοιμοθάνατοι φυματικοί. Σύντροφοι δηλαδή που, στην καλύτερη περίπτωση, θα προσδοκούσαν λίγους ακόμα μήνες ζωής μόνο.

Και δεν θα γλυτώσουν την εκτέλεση ούτε οι χειρότεροι καταδότες, πρώην σύντροφοι που σύρθηκαν με την κοιλιά μπροστά στη σταλινική γραφειοκρατία, για να σώσουν το τομάρι τους. Οι άνθρωποι που σχετίστηκαν με κάποιον τρόπο με τον τροτσκισμό και επιβίωσαν μετά το 1938 στη σταλινική Ρωσία, θα είναι απειροελάχιστοι. Μετρημένοι στα δάχτυλα ενός-δυο χεριών.

Ποτέ στην Ιστορία, ούτε στα καθεστώτα του Χίτλερ ή του Πινοσέτ, δεν υπήρξε τόσο συστηματική γενοκτονία της επαναστατικής Αριστεράς αλλά και κάθε ανθρώπου που θα υπήρχε πιθανότητα να μεταφέρει στις επόμενες γενιές κάτι, έστω ελάχιστο και αποσπασματικό, από τις παραδόσεις και τους αγώνες της.

Έμοιαζε πως, στη Ρωσία του Στάλιν, είχε επιτευχθεί ο απόλυτος θρίαμβος των χασάπηδων.

Όμως, ογδονταπέντε σχεδόν χρόνια μετά τον αφανισμό των τροτσκιστών, ο κάποτε θριαμβευτής σταλινισμός έχει απομείνει ένας ψεύτης ήλιος. Έχασε όλη του την παλιά αίγλη και μέσα στην παγκόσμια εργατική τάξη και το ίχνος του στην Ιστορία είναι μονάχα μια σιχαμερή κηλίδα εγκλημάτων, απανθρωπιάς και ασκήμιας. Και οι εναπομείναντες οπαδοί του βιώνουν μια διαρκή κρίση ταυτότητας.

Τα θύματα του σταλινισμού και ιδιαίτερα οι τροτσκιστές που βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν στις σταλινικές φυλακές τη δεκαετία του ’30, απέχουν ακόμη πάρα πολύ από τη δημόσια αναγνώριση και δικαίωση στη σημερινή ρωσική κοινωνία. Όμως ήδη είναι ξεκάθαρο πως τα θύματα της γραφειοκρατίας ήταν πραγματικοί/ες κομμουνίστριες και κομμουνιστές που τίμησαν την ιδεολογία και την παράδοσή τους μέσα στις πιο τραγικές συνθήκες. Όχι μόνο επειδή βρέθηκαν να αντικρίζουν τον θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Στάλιν. Αλλά και επειδή ταυτόχρονα πάλευαν να ερμηνεύσουν το εντελώς πρωτόγνωρο τότε φαινόμενο του εκφυλισμού του πρώτου εργατικού κράτους στον κόσμο με μαρξιστικά κριτήρια, χωρίς να έχουν κανένα ιστορικό προηγούμενο για να στηριχθούν. Και χωρίς καμιά ορατή προοπτική διεξόδου από τον εφιάλτη που βίωναν.

Και τα 30 χειρόγραφα της φυλακής, αποκαλύπτουν τον πλούτο ιδεών και τη θαλερή πολιτική σκέψη και ανάλυση ανθρώπων έγκλειστων, που είχαν ελάχιστη πρόσβαση σε ειδήσεις και πληροφορίες. Τα κείμενα των δολοφονημένων τροτσκιστών του Βερνχιεουράλσκ έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά και έχουν ανέβει στη σελίδα Inprecor (www.inprecor.fr). Πρόκειται για έργα που σηκώνουν το πέπλο πάνω από μια πνευματική παραγωγή αξιοζήλευτη, από μία οξύτατη διαμάχη ιδεών, τόσο ανάμεσα στις διάφορες τάσεις και αποχρώσεις των ίδιων των φυλακισμένων συντρόφων και συντροφισσών, όσο και στην αντιπαράθεσή τους με τα ιδεολογήματα της γραφειοκρατίας του Στάλιν.

Διότι οι έγκλειστοι τροτσκιστές στα σταλινικά κολαστήρια, το ίδιο όπως και ο εξόριστος ηγέτης τους Λέων Τρότσκι στο εξωτερικό, δεν εκφράζουν απλώς μια σχολή σκέψης, μια κάποια ιδιαίτερη παραλλαγή του μαρξισμού που έχει αυτά ή εκείνα τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά, τούτες ή τις άλλες εμφάσεις.

Ο τροτσκισμός είναι ο μαρξισμός που τόλμησε να αντισταθεί στη σταλινική γραφειοκρατία στα γκούλακ της Σιβηρίας, στις δίκες της Μόσχας και στα εκτελεστικά αποσπάσματα. Ο τροτσκισμός είναι ο μοναδικός νόμιμος κληρονόμος του μαρξισμού. Αν δεν υπήρχαν οι αναλύσεις και οι επεξεργασίες του Τρότσκι για τη διαρκή επανάσταση, το ενιαίο εργατικό μέτωπο ενάντια στον φασισμό και η πρωτοπόρα ανάλυσή του για τον χαρακτήρα της σταλινικής γραφειοκρατίας, αν δεν έφταναν μέχρι σήμερα τα σπαράγματα του πνευματικού μόχθου των δολοφονημένων συντρόφων μας από τα κάτεργα του Στάλιν, τότε τι θα ήταν σήμερα η μαρξιστική θεωρία; «Ο μαρξισμός θα είχε καταντήσει ένας βρωμερός παπαδισμός», για να επαναλάβουμε τα λόγια του Λένιν από το έργο του «Η χρεοκοπία της Δεύτερης Διεθνούς», μια στείρα απολογία της παρασιτικής γραφειοκρατίας, ένα ιδεολογικό φύλο συκής για τους πιο ξεδιάντροπους εκμεταλλευτές, καταπιεστές και εξανδραποδιστές της εργατικής τάξης.

Η μεγάλη προσφορά του Τρότσκι και των οπαδών του είναι πως κατάφεραν να διατηρήσουν αναμμένη τη δάδα των επαναστατικών ιδεών του Μαρξ. Διότι ο μαρξισμός βαλσαμώθηκε στις βιβλιοθήκες και στα περισπούδαστα συμπόσια των λογίων. Αλλά κρατήθηκε όρθιος, μαχητικός και αδιάλλακτος μέσα στην απελπισία, στα κολαστήρια της Σιβηρίας, τις φυλακές και την εξορία. Χάρη στους ανθρώπους που θυσιάσανε τη ζωή τους για να κρατήσουν τη φλόγα άσβεστη. Κυριολεκτικά, δεν γίνεται να ξαναμιλήσεις σήμερα για την επανάσταση και τον σοσιαλισμό, μετά την πανωλεθρία και την κατάρρευση των σταλινικών καθεστώτων, χωρίς να στηριχτείς στις ιδέες και τα γραπτά του Τρότσκι.

«Η φασιστική στροφή στη Γερμανία»

Εδώ και λίγες μέρες κυκλοφόρησε στα ελληνικά, από τις εκδόσεις «Πρωτοποριακή βιβλιοθήκη» ένα από τα 30 διασωσμένα κείμενα του Βερνχιεουράλσκ, το έργο «Η φασιστική στροφή στη Γερμανία». Η ρέουσα μετάφραση είναι δουλειά του συντρόφου Κωστή Πλεύρη. Η επιμέλεια της έκδοσης είναι της Γιάννας Κατσιαμπούρα και ο πρόλογος του Μάνου Σκούφογλου.   

Πρόκειται για ένα πολιτικό κείμενο 23 θέσεων που καταγράφηκε στον χειρόγραφο «Μπολσεβίκο Λενινιστή» της αποικίας των τροτσκιστών στη φυλακή. Το κείμενο το υπογράφουν τα 20 μέλη της Συντακτικής Επιτροπής της εφημερίδας και έχει ημερομηνία έκδοσης την 1^η Απρίλη 1933. Μόλις δύο μήνες, δηλαδή, από την άνοδο των ναζί στην εξουσία.

Είναι σαφές πως πρόκειται για ένα κείμενο γραμμένο με σκοπό να πυροδοτήσει μια εξαντλητική συζήτηση τόσο στην ίδια την αποικία του Βερνχιεουράλσκ όσο και σε άλλες φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης, για το πώς κατάφεραν να επικρατήσουν τόσο εύκολα ο Χίτλερ και οι φασίστες στη Γερμανία, τη χώρα που διέθετε το παλιότερο, αγωνιστικότερο και πιο καλά οργανωμένο εργατικό κίνημα όλου του πλανήτη.

Οι συγγραφείς των «23 θέσεων» βρίσκονταν σε αυστηρή απομόνωση, παίρνοντας ελάχιστη πληροφόρηση για το τι συμβαίνει έξω από τη φυλακή τους. Και όμως, καταφέρνουν και βρίσκονται, σε γενικές γραμμές, στο ίδιο μήκος κύματος με τον πολιτικό ηγέτη τους Τρότσκι για το τι συνέβη στη Γερμανία.

Και ο εξόριστος ηγέτης της Οκτωβριανής Επανάστασης στην Πρίγκηπο της Τουρκίας αλλά και οι σύντροφοί του στη φυλακή στα Ουράλια, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, εκτιμούν πως οι ναζί έφτασαν τόσο εύκολα στην εξουσία, διότι η γερμανική εργατική τάξη δεν ενώθηκε για να παλέψει ενάντια στον φασισμό. Και την ευθύνη για αυτήν την πανωλεθρία έχουν οι ηγεσίες των δύο βασικών κομμάτων της γερμανικής Αριστεράς, του Σοσιαλδημοκρατικού και του Κομμουνιστικού Κόμματος. Και οι δύο ηγεσίες έκλεισαν τα μάτια μπροστά στον κίνδυνο του αφανισμού τους απέναντι στον ναζισμό, πιστεύοντας πως το να έρθουν οι ναζί στην κυβερνητική εξουσία θα ήταν απλώς ένα συνηθισμένο κοινοβουλευτικό επεισόδιο. «Μετά τον Χίτλερ έρχεται η δική μας η σειρά», κομπορρημονούσε το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας τον Γενάρη του 1933. Και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα πίστευε πως τους ναζί θα τους φρέναρε ο πρόεδρος της χώρας, ο στρατάρχης Χίντερμπουργκ, που είχε εκλεγεί στη θέση του με τη θερμή υποστήριξη των σοσιαλδημοκρατών. Και, φυσικά, ήταν ο Χίντερμπουργκ αυτός που άνοιξε τον δρόμο στους ναζί και έχρισε τον Χίτλερ καγκελάριο της Γερμανίας.

Το σταλινικό Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας, το ίδιο όπως και οι καθοδηγητές του στο Κρεμλίνο, δεν θεωρούσαν πως οι ναζί είναι θανάσιμος κίνδυνος για την Αριστερά και το εργατικό κίνημα. Αλλά αντίθετα εκτιμούσαν πως η κοινωνική βάση των ναζί βρίσκεται πιο κοντά στους Κομμουνιστές από ό,τι η βάση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Χαρακτηριστικά, οι συγγραφείς των «23 θέσεων» στο Βερνχιεουράλσκ καταγράφουν τις εκτιμήσεις της σταλινικής Κομμουνιστικής Διεθνούς για τη Γερμανία και την άνοδο του φασισμού: «ο φασισμός είναι μια αριστερή ριζοσπαστικοποίηση των μαζών» και «ένα βήμα προς τα εμπρός, μέχρι τον κομμουνισμό». Το σύνθημα που έριχνε η Κομμουνιστική Διεθνής παγκόσμια και εφάρμοζε με ιδιαίτερη προσήλωση το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας ήταν: «πρώτα πυρ ενάντια στη σοσιαλδημοκρατία». Η μόνη πτέρυγα μέσα στην Αριστερά που είχε γραμμή το «πρώτα πυρ ενάντια στους εθνικοσοσιαλιστές, τους φασίστες» ήταν η εξαιρετικά ολιγάριθμη Διεθνής Αριστερή Αντιπολίτευση του Τρότσκι.

Έτσι, στην πράξη το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας, παρόλο που είχε χάσει πολλές δεκάδες συντρόφους σε οδομαχίες με τα τάγματα εφόδου των ναζί, απέφευγε μετά βδελυγμίας κάθε κοινή αντιφασιστική δράση με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Την ίδια ώρα, κατέφευγε από καιρού εις καιρόν σε κοινές μετωπικές ενέργειες με τους φασίστες (!), όπως το κοινό δημοψήφισμα στην Πρωσία το 1932 ενάντια στην τοπική σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση.

Ενώ το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας επεδείκνυε την πιο αλλοπρόσαλλη και κοντόφθαλμη πολιτική γραμμή, οι σοσιαλδημοκράτες αναλύονταν σε ένα κρεσέντο κοινοβουλευτικού και θεσμικού κρετινισμού. Έτσι, αντί να κινητοποιούν την εργατική τάξη και τα συνδικάτα ενάντια στα τάγματα εφόδου του Χίτλερ, άφηναν αυτό το καθήκον… στην αστυνομία και το κράτος. Είναι γεγονός πως, ιδιαίτερα η πρωσική αστυνομική δύναμη, προέρχονταν, από τον καιρό της Επανάστασης του 1918, κατά 50% από οργανωμένους στο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα εργάτες.

Όμως, την κρίσιμη ώρα που οι ναζί έφταναν στο κατώφλι της εξουσίας, οι πρώην εργάτες που στελέχωσαν την Αστυνομία συμπεριφέρθηκαν ως κλασικοί αστυνομικοί και πειθάρχησαν απόλυτα στον Χίτλερ και όλες τις εντολές του για μαζικές συλλήψεις των στελεχών της Αριστεράς και των συνδικάτων. Όπως γράφτηκε και στις «23 Θέσεις» για τη φασιστική στροφή στη Γερμανία: «Η Γερμανία της Βαϊμάρης έπεσε, χωρίς να βρει στο πλευρό της ούτε έναν υπερασπιστή πρόθυμο να θυσιαστεί για αυτήν».

Με αυτόν τον τρόπο η Γερμανία, η χώρα που διέθετε την πιο μαχητική, την πιο έμπειρη, μορφωμένη και οργανωμένη σε συνδικάτα εργατική τάξη, βρέθηκε δεμένη χειροπόδαρα από τους ναζί. Χωρίς ουσιαστικά να δοθεί οποιαδήποτε μάχη.

Η αξία του ντοκουμέντου της «φασιστικής στροφής στη Γερμανία»

Το ντοκουμέντο των φυλακισμένων τροτσκιστών του Βερνχιεουράλσκ για την άνοδο του γερμανικού φασισμού είναι ένα κείμενο με άπειρα περισσότερη αξία από τις σύγχρονές του «αναλύσεις» των σταλινικών γραφίδων. Στο κείμενο των «23 θέσεων» είναι πολύ καθαρό το ποια είναι η φύση του φασισμού και ποιες είναι οι σχέσεις του με τις κοινωνικές τάξεις. Και, το κυριότερο από όλα, ποια είναι τα καθήκοντα των επαναστατ(ρι)ών απέναντι στον φασισμό.

Αντίθετα, τα σχετικά κείμενα των γραφειοκρατών δεν άξιζαν ούτε όσο το χαρτί πάνω στα οποία ήταν τυπωμένα. Πολύ σύντομα, λίγο μετά την πανωλεθρία στη Γερμανία, οι σταλινικοί θα αλλάξουν απότομα γραμμή και θα γίνουν οπαδοί του ενιαίου και πλατιού αντιφασιστικού μετώπου. Τόσο πλατιού μάλιστα που να χωρά και ένα μεγάλο κομμάτι της αστικής τάξης σε κάθε χώρα. Ενώ, φυσικά, ούτε τώρα περίσσευε χώρος για την επαναστατική Αριστερά και, κυρίως, για τις τροτσκιστικές οργανώσεις.

Πρόκειται για την περίφημη «θεωρία των σταδίων», όπου όλοι μαζί, εργατική τάξη και «προοδευτικό» κομμάτι της αστικής τάξης παλεύουν ενωμένοι για δημοκρατικές αλλαγές στην κοινωνία. Στη συνέχεια, η εργατική τάξη θα αναλάβει να οδηγήσει τη σοσιαλιστική πορεία ενάντια στους προηγούμενους συμμάχους.

Η καινούργια γραμμή θα δοκιμαστεί στην πράξη και θα φέρει νέες πανωλεθρίες στο κίνημα σε μια σειρά χώρες. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, θα οδηγήσει σε εκτρώματα, όπως την προσπάθεια του ΚΚΕ να συμμαχήσει με τους βενιζελικούς ενάντια στον Μεταξά και μετά, στην Κατοχή, στις συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας για μοίρασμα της εξουσίας ανάμεσα στο ΚΚΕ και τα αστικά πολιτικά μορφώματα. Όλα αυτά θα οδηγήσουν στην ήττα τον Δεκέμβρη του ’44 και την παράδοση των όπλων στη Συμφωνία της Βάρκιζας.

Με δυο λόγια, επαληθεύτηκαν, δυστυχώς, οι προβλέψεις του κειμένου των «23 θέσεων» πως «(ο Στάλιν και η γραφειοκρατία) έχουν μετατρέψει τα κομμουνιστικά κόμματα σε αλεξικέραυνα που απομακρύνουν από τον καπιταλισμό τα ηλεκτρικά φορτία της γενικευμένης δυσαρέσκειας».

Τα κείμενα των σταλινικών πλέον, είτε της περιόδου της ανόδου στην εξουσία του Χίτλερ είτε στην αμέσως επόμενη περίοδο των «πλατιών» αντιφασιστικών μετώπων, των Λαϊκών Μετώπων, όπως έμειναν στην Ιστορία, δεν έχουν καμιά απολύτως σημασία ως αναλυτικά εργαλεία.

Όμως, θα πρέπει να σημειώσουμε πως και το αντιπολιτευτικό ντοκουμέντο του Βερνχιεουράλσκ δεν επιβεβαιώθηκε σε όλες τις προβλέψεις του. Το κείμενο αυτό αποδίδει με εξαιρετικό τρόπο και τις ταξικές και τις πολιτικές δυνάμεις που αναμετρήθηκαν στη Γερμανία. Όμως η εκτίμηση του κειμένου πως «…τα φασιστικά λάβαρα στη Γερμανία δεν θα αντικατασταθούν παρά από τις κόκκινες σημαίες της προλεταριακής επανάστασης» αποδείχθηκε υπεραισιόδοξη θέση. Και παρακάτω: «Φασισμός ή κομμουνισμός; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει η Ιστορία». Το ίδιο υπερβολικά οπτιμιστική αποδείχθηκε και η θέση πως η γερμανική σοσιαλδημοκρατία θα καταρρεύσει ολοκληρωτικά μετά την πανωλεθρία της αμαχητί ανόδου του Χίτλερ στην καγκελαρία.

Αυτό δεν σημαίνει πως έλειπαν όλα τα στοιχεία στον γερμανικό κοινωνικό χάρτη για να έχουμε τη σωστή χημική αντίδραση. Στην πραγματικότητα όλοι οι απαραίτητοι παράγοντες για μια προλεταριακή επανάσταση στη Γερμανία θα ξανασυγκεντρωθούν, λίγο μετά τη στρατιωτική συντριβή του 1945. Ακριβέστερα, όλοι οι παράγοντες θα βρίσκονται εκεί, εκτός από τον απόλυτα απαραίτητο καταλύτη: Μια επαναστατική ηγεσία, ανάλογη των μπολσεβίκων το 1917, ριζωμένη μέσα στην εργατική πρωτοπορία, που να εκμεταλλευτεί την επαναστατική κρίση.

Όμως μια επαναστατική ηγεσία σφυρηλατείται μέσα από μια εκπαιδευτική πορεία χρόνων. Ακόμη πιο μακρόχρονο και επίπονο είναι το δέσιμο της ηγεσίας με την πρωτοπορία. Τίποτε από αυτά δεν δουλεύτηκε στα σοβαρά στη Γερμανία. Και η ευκαιρία πέρασε ανεκμετάλλευτη.

‘Όμως, αν οι προβλέψεις των τροτσκιστών αποδείχθηκαν γενικά σωστές στις πιο κρίσιμες μάχες ενάντια στον φασισμό, τότε δεν θα έπρεπε κυριαρχούν οι ιδέες του Τρότσκι σήμερα στην παγκόσμια Αριστερά;

Τα δίσεκτα χρόνια της δεκαετίας του ’30 οι δραματικές εκκλήσεις του Τρότσκι στη γερμανική αριστερά να συμπήξει ενιαίο μέτωπο ενάντια στον Χίτλερ πριν πάρουν την εξουσία οι Ναζί το 1933, δεν είχαν –πρακτικά- καμιά απήχηση. Το ίδιο και οι προειδοποιήσεις του σε σχέση με τη Γαλλία και την Ισπανία το ΄36. Σε κάθε καίρια και έγκαιρη προειδοποίηση του Τρότσκι συνέβαινε ένα παράδοξο. Πριν επιβεβαιωθεί ο Τρότσκι, ο σταλινικός τύπος τον αντιμετώπιζε με έναν απίστευτο οχετό ύβρεων και κατηγοριών, και τα υπόλοιπα έντυπα με επιφύλαξη ή ειρωνεία. Μετά την κάθε επιβεβαίωσή του από τα γεγονότα, το υβρεολόγιο συνεχιζόταν αμείωτο, ενώ η επιρροή των τροτσκιστικών ομάδων, αντί να μεγαλώνει, αντίθετα μίκραινε κι άλλο: Ακριβώς λόγω της παγκόσμιας υποχώρησης του εργατικού κινήματος και της Αριστεράς και της διαδεδομένης απογοήτευσης στον κόσμο, οι ζωντανές δυνάμεις που απέμεναν συσπειρώνονταν γύρω από τα Κομμουνιστικά Κόμματα και τη Ρωσία του Στάλιν. Ο ρωσικός Κόκκινος Στρατός έμοιαζε πως είναι το τελευταίο εμπόδιο στον ανερχόμενο ναζισμό στην Ευρώπη. Έτσι, κάθε προδοσία του Στάλιν αποδυνάμωνε περισσότερο την ισχνή επιρροή του Τρότσκι. Και αύξανε τη συσπείρωση γύρω από τη γραφειοκρατία του Κρεμλίνου.

Τώρα πια, ογδόντα και πλέον χρόνια από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, ο τεράστιος ογκόλιθος του σταλινισμού έχει σπάσει και έχει κομματιαστεί σε θρύμματα. Και η δουλειά των οργανώσεων που αναφέρονται στην κληρονομιά του Τρότσκι είναι σαφώς λιγότερο άχαρη και επίπονη. Όμως υπάρχει ακόμη μεγάλη διαδρομή να διανυθεί.

Τα χρόνια του Τρότσκι, οι ομάδες που τον ακολουθούσαν ήταν ολιγάριθμες γκρούπες κριτικής. Δεν είχαν, κατά κανόνα, τη δυνατότητα να μετασχηματιστούν σε συλλογικότητες οργάνωσης και συγκεντροποίησης της εργατικής οργής. Και ο κρίσιμος δείκτης για να πραγματοποιηθεί το άλμα αυτό σήμερα δεν είναι μόνο (και τόσο) ο αριθμητικός πολλαπλασιασμός των μελών τους. Όσο το δέσιμο των επαναστατ(ρι)ών της παράδοσης του Τρότσκι με τις/τους πιο πρωτοπόρες/ους αγωνιστ(ρι)ες των κινημάτων.

Διότι το νήμα πρέπει να ξαναδεθεί. Και οι μαχητ(ρι)ες τού σήμερα να τροφοδοτηθούν με καθαρές ιδέες και κριτήρια, προτάσεις για δράση και στελέχη.

Και η μπροσούρα που επιχειρήσαμε να παρουσιάσουμε εδώ, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επιχείρησης να επανενωθεί το νήμα της επαναστατικής παράδοσης.