
Γράφει ο Χάρης Παπαδόπουλος
Ήδη, οι πρώτοι επιστρατευμένοι Ρώσοι, επιστρέφουν από την Ουκρανία στα σπίτια τους. Μέσα σε φέρετρα.
Διαβάζουμε στις ειδήσεις για έναν από αυτούς, τον Αντρέϊ Νικηφόροφ, δικηγόρο στην Πετρούπολη. Επιστρατεύτηκε στις 25 Σεπτέμβρη φέτος. Και στις 7 Οκτώβρη, μόλις δύο εβδομάδες μετά, είχε πέσει νεκρός, στην πόλη Λισικάνσκ της Ουκρανίας. Από το σύνταγμά του, το Σεμιονόφσκι, τουλάχιστον άλλοι πέντε νεοεπιστρατευμένοι άντρες επέστρεψαν μαζί του σε φέρετρα.
Το προφανές και απόλυτα εξοργιστικό είναι πως οι Ρώσοι φαντάροι στέλνονται στον θάνατο χωρίς ούτε καν να τηρηθεί η υπόσχεση του Πούτιν για δίμηνη επανεκπαίδευση των επιστρατευμένων πριν τους ρίξουν στα χαρακώματα. Μέσα στην απελπισία του, το καθεστώς του Κρεμλίνου προσπαθεί «να σώσει οτιδήποτε αν σώζεται» στο πεδίο της μάχης, προσφέροντας τους Ρώσους στρατιώτες κυριολεκτικά ως τροφή για τα κανόνια.
Και ο πανικός των στρατοκρατών του Πούτιν προοιωνίζεται πανωλεθρία.
Όμως αξίζει να σταθούμε σε μια λεπτομέρεια της είδησης: το όνομα του συντάγματος του νεκρού.
Το σύνταγμα Σεμιονόφσκι ήταν η μια από τις δύο διάσημες στρατιωτικές μονάδες πραιτωριανών του τσαρικού καθεστώτος- το άλλο ήταν το σύνταγμα Πρεομπραζένσκι. Και τα δυο συντάγματα απέκτησαν την ηρωϊκή τους αίγλη στη μάχη της Νάρβα απέναντι στους Σουηδούς το 1700, όπως και τους υπόλοιπους πολέμους του τσάρου, έως και τον 19ο αιώνα.
Το σύνταγμα Σεμιονόφσκι, στην επανάσταση του 1905, από τον Γενάρη ως και τον Νοέμβρη βρισκόταν στην Πετρούπολη, ως τμήμα της φρουράς του τσάρου. Πήρε μέρος στη σφαγή των εργατ(ρι)ών τη Ματωμένη Κυριακή στις 9 Γενάρη. Όπως και στη διάλυση του Σοβιέτ της Πετρούπολης τον Νοέμβρη και τη σύλληψη του προέδρου του Λέοντα Τρότσκι και όλων των μελών του.
Όμως αυτό που εκτόξευσε τη φήμη του συντάγματος -ουσιαστικά τη λατρεία του- μέσα στους κύκλους του καθεστώτος και στο στενό περιβάλλον του τσάρου, ήταν η δράση του κατά τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Στις 3 Δεκέμβρη 1905 ξεκινά η εξέγερση της Μόσχας, που οργανώνεται από το μπολσεβίκικο κόμμα. Τις πρώτες ημέρες εξελίσσεται σε επονείδιστη συντριβή των τσαρικών δυνάμεων που αναλαμβάνουν να την καταστείλουν, παρόλο που οι μπολσεβίκοι διαθέτουν υποτυπώδη οπλισμό, κυρίως περίστροφα, που δεν φτάνουν παρά μονάχα για λίγους/ες από τους εξεγερμένες/ους. Ο πληθυσμός στις εργατογειτονιές συμμετέχει με ενθουσιασμό στην εξέγερση και στο στήσιμο των οδοφραγμάτων.
Όμως τα τσαρικά στρατεύματα μπορούν να κινητοποιήσουν τις εφεδρείες τους και έξω από τη Μόσχα. Οι μπολσεβίκοι όχι. Φρέσκα συντάγματα στρατού συγκεντρώνονται στην επαναστατημένη πόλη.
Στις 16 Δεκέμβρη 1905 φτάνει στη Μόσχα, από την Πετρούπολη, το σύνταγμα Σεμιονόφσκι. Παίρνει θέσεις μπροστά στη συνοικία Πρέσνυα, μια εργατογειτονιά που αποτελούσε κάστρο του μπολσεβίκικου κόμματος και κέντρο της εξέγερσης. Η εντολή του διοικητή συνταγματάρχη Μιν είναι: «Μην παίρνετε αιχμαλώτους». Ακολουθεί έφοδος με εφ’ όπλου λόγχη.
Η φοβερή σφαγή επαναστατ(ρι)ών και κατοίκων που ακολούθησε ήταν αντίστοιχη των κατορθωμάτων της αντεπανάστασης στην Κομμούνα του Παρισιού. Ή της σφαγής των εργατ(ρι)ών στη Χιλή του Πινοσέτ. Τα επόμενα χρόνια, μέχρι και την πτώση τους το 1917, οι Ρώσοι αριστοκράτες, μπροστά σε κάθε κοινωνική διαμαρτυρία, θα κομπάζουν: «Εδώ, πρέπει να στείλουμε τους Σεμιονόφσκι».
Ο συνταγματάρχης Μιν παρασημοφορήθηκε για το λουτρό αίματος που προκάλεσε και προήχθη σε στρατηγό. Δεν θα τα χαρεί για καιρό τα νέα γαλόνια. Πριν περάσουν 9 μήνες απ’ το μακελειό, θα εκτελεστεί εν ψυχρώ στον δρόμο. Από «τρομοκράτες» – εκδικητές της Πρέσνυα.
Το σύνταγμα Σεμιονόφσκι, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν θα εγκαταλείψει την πρωτεύουσα Πετρούπολη για τα χαρακώματα. Θα παραμείνει εκεί ως φρουρά της τσαρικής οικογένειας. Όμως, τον Φλεβάρη του 1917 θα προδώσει την εμπιστοσύνη του τσάρου.
Το σύνταγμα θα πάρει θέσεις απέναντι από την εργατογειτονιά του Βύμποργκ, που ήταν το κέντρο της εξέγερσης στην Πετρούπολη. Εργάτριες με λυμένα τα τσεμπέρια τους, παρά το χιόνι και το τσουχτερό κρύο, θα πλησιάσουν τους στρατιώτες και θα καταγγείλουν πως η Αστυνομία ρίχνει πυρά στο άοπλο πλήθος. Ζητούν από τους στρατιώτες να τις προστατέψουν. Να προστατέψουν το Βύμποργκ, που έχει ματώσει. Οι εργάτριες μιλούν με πάθος και ένταση. Οι στρατιώτες απομένουν να κοιτούν αποσβολωμένοι.
Ένας αξιωματικός πλησιάζει με το άλογο και διατάζει τους στρατιώτες να πυροβολήσουν τις γυναίκες. Οι στρατιώτες διστάζουν. Ο αξιωματικός τραβάει το πιστόλι του για να πυροβολήσει, ενδεικτικά, έναν-δυο από τους απείθαρχους στρατιώτες. Ένας λοχίας προλαβαίνει και τον εκτελεί επιτόπου. Οι στρατιώτες συναδελφώνονται με τις εργάτριες. Οι αξιωματικοί ακολουθούν αναγκαστικά τους φαντάρους, εκτός από ορισμένους αμετάπειστους τσαρικούς, που εκτελούνται χωρίς καμιά αναβολή.
Το ίδιο βράδυ κανένας στρατιώτης των Σεμιονόφσκι δεν επιστρέφει στους στρατώνες του συντάγματος. Όλοι αναζητούν καταφύγιο στους κοιτώνες των στρατιωτών των υπόλοιπων συνταγμάτων της φρουράς της Πετρούπολης. Από τη στιγμή που ενεπλάκησαν στην εξέγερση, οι στρατιώτες του Σεμιονόφσκι δεν έχουν άλλη ελπίδα για να σώσουν τη ζωή τους από την ανατροπή του τσαρισμού. Γι’ αυτό και όλοι τους προπαγανδίζουν στα άλλα συντάγματα με ζέση πως έφτασε πια η ώρα του ξεσηκωμού.
Το άλλο πρωί, οι Σεμιονόφσκι και, η μία μετά την άλλη οι άλλες μονάδες της φρουράς της πόλης, κατεβαίνουν στον δρόμο. Στις περισσότερες περιπτώσεις σέρνοντας μαζί τους και τους αξιωματικούς. Οι κοζάκικες μονάδες αποσύρονται διακριτικά από το πεδίο της μάχης και αφήνουν να λήξει η σύγκρουση χωρίς αυτούς. Οι Σεμιονόφσκι και οι υπόλοιποι εξεγερμένοι φαντάροι, μαζί με τις/τους εργάτ(ρι)ες του Βύμποργκ και του Νάρβα, επιτίθενται στη μισητή αστυνομία και στις μονάδες, που παραμένουν ακόμα πιστές στον τσάρο.
Είναι θέμα ωρών να ενισχύσουν τους εξεγερμένους και οι μονάδες των τεθωρακισμένων. Η πτώση του καθεστώτος έχει φτάσει.
Οι στρατιώτες του Σεμιονόφσκι, τους επόμενους μήνες, θα στηρίξουν με ενθουσιασμό τους μπολσεβίκους. Και θα πάρουν μέρος στην Οκτωβριανή Επανάσταση, λίγους μήνες μετά.
Το 1918 το σύνταγμα Σεμιονόφσκι θα διαλυθεί και οι φαντάροι του θα αποστρατευτούν. Είναι καιρός πια για τη δημιουργία του Κόκκινου Στρατού με οργανωτή τον Τρότσκι, για άλλου τύπου μάχες και παραδόσεις.
Τον Δεκέμβρη του 2013, ο Πούτιν θα επανιδρύσει το σύνταγμα Σεμιονόφσκι με τις τσαρικές σημαίες, το τελετουργικό και τα σύμβολά του. Ο Πούτιν θα εντάξει το Σεμιονόφσκι στη φρουρά του Κρεμλίνου.
Το ότι βρέθηκε το σύνταγμα αυτό στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία τελικά, είναι μια ακόμη ένδειξη πως το καθεστώς Πούτιν ρίχνει στη φωτιά ό,τι έχει και δεν έχει για να σταματήσει την κατάρρευση στο μέτωπο.
Πότε θα λάβει τέλος η ανθρωποσφαγή; Όχι όταν τελειώσουν οι στρατιώτες στον Πούτιν ή στον Ζελένσκι. Αλλά όταν πυροδοτηθεί η οργή των φαντάρων, ιδιαίτερα των Ρώσων που είναι ο στρατός εισβολής.
Όταν οι Ρώσοι φαντάροι ξαναθυμηθούν τις επαναστατικές παραδόσεις τους. Τότε που στάθηκαν στο πλευρό του λαού, όχι με τους φονιάδες και τους καταπιεστές του.