Γράφει η Κική Σταματόγιαννη

Το φεμινιστικό κίνημα επανακάμπτει. Μετά από δεκαετίες με βήματα σημειωτόν δηλώνει δυναμικά την παρουσία του. Όχι μόνο διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα, που θα μας απασχολήσει στο άρθρο αυτό. Φεμινιστικές συλλογικότητες εμφανίζονται και ανθίζουν σε μια σειρά πόλεις. Σεξιστικές, κακοποιητικές συμπεριφορές παύουν να είναι το κρυμμένο μυστικό πίσω από κλειστές πόρτες.

Οι κινητοποιήσεις, οι συγκεντρώσεις και οι πορείες για την 25^η Νοέμβρη και την 8^η Μάρτη δεν είναι πλέον υπόθεση λίγων γραφικών. Ανοίγονται στην κοινωνία και συμμετέχουν σε αυτές χιλιάδες. Σε εβδομαδιαία –σχεδόν- βάση μπορείς να δεις μοιράσματα κειμένων και δημόσιες παρεμβάσεις. Μπορείς να ακούσεις ολοένα και δυνατότερες φωνές, που διεκδικούν δομές για επιζώντα πλάσματα, για εκμάθηση της έννοιας της συναίνεσης στα δημόσια σχολεία και εκπαιδευτήρια. Συνθήματα και στένσιλ σε τοίχους στον δημόσιο χώρο. Διάχυση τρανσφεμινιστικού λόγου στα κοινωνικά δίκτυα. Γενναιόδωρο αγκάλιασμα από την τέχνη, αναπαράσταση αποδομημένων έμφυλων και σεξουαλικών ταυτοτήτων σε κινηματογραφικά και θεατρικά έργα, σε χορευτικά δρώμενα και εικαστικά.

Είναι η εποχή που άνοιξε, όταν το κίνημα metoo τράβηξε απότομα την κουρτίνα και εισέβαλε με ορμή, για να σαρώσει τις αραχνιασμένες ιδέες, τις κακοποιητικές συμπεριφορές, τη χυδαιότητα ενός λόγου που πληγώνει και υποτιμά. Είναι η εποχή, στην οποία μετά από μεγάλη, συστηματική και επίμονη συλλογική προσπάθεια, αρχίζει σταδιακά να αντιστρέφεται η ενοχή. Επιστρέφει σε αυτόν, στον οποίο και ανήκει: στον θύτη. «Βιαστής ΕΙΝΑΙ». Το σύνθημα, που ταρακούνησε κυβερνώντες και παρατρεχάμενους, βγάζοντας μια κοινωνία ολόκληρη απ’ τον λήθαργο.

Όπου υπάρχει δράση, εμφανίζεται και η αντίδραση

Αυτή η συλλογική δράση, που εκφράστηκε με χίλιους δυο τρόπους και απλώθηκε απ’ τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη, πυροδότησε μια πρωτοφανή αντίδραση. Θεσμικά. Αλλά όχι μόνο. Είναι η κίνηση που θύμωσε το θηρίο, καθώς αυτό έβλεπε ξαφνικά ότι οι επιζώσες έχουν φωνή και τολμούν να αρθρώσουν καταγγελτικό λόγο. Και δίπλα σε αυτές στέκονται πλέον αποφασιστικά μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας και λειτουργούν ως μεγάφωνα της οργής. Ως πολλαπλασιαστές του ήχου.

Και το θηρίο ξεχύθηκε με λύσσα. Με αδιανόητη ποσότητα και ένταση βίας. Βιασμοί και παιδοβιασμοί, απανωτές γυναικοκτονίες σε ένα ματωμένο ελληνικό καλοκαίρι, βία απέναντι σε τρανς ανθρώπους, επιθέσεις στις πορείες των Pride, ανάσυρση της αντιεπιστημονικής θεωρίας της «γονεϊκής αποξένωσης», επίκληση στα «δικαιώματα» του κυοφορούμενου. Ο Λιγνάδης πέφτει στα μαλακά, η υπόθεση της Γεωργίας Μπίκα μπαίνει στο αρχείο, οι ένστολοι δολοφόνοι του Ζακ κυκλοφορούν ελεύθεροι. Αστυνομικοί βιάζουν μια κοπέλα μέσα στο Α.Τ. Ομονοίας και ανοίγει δημόσια ο διάλογος για όσα έχουν συμβεί στο εν λόγω κολαστήριο όλα αυτά τα χρόνια, με επιζώσες γυναίκες σε πιο ευάλωτη θέση: χρήστριες ουσιών, σεξεργάτριες, μετανάστριες.

Η ελληνική κυβέρνηση στρέφει όλο και πιο δεξιά την ατζέντα μετατοπίζοντας ολόκληρο το πολιτικό και κοινωνικό σκηνικό προς το (ακρο)δεξιότερο. Αυτή τη λογική ερχόταν να υπηρετήσει η καμπάνια για το «αγέννητο παιδί» με τις αφίσες, που κατέκλυσαν τον δημόσιο χώρο στο μετρό και τους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας^. τα δήθεν εκπαιδευτικά βιντεάκια, που στάλθηκαν στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την άμβλωση^. ο μισογύνικος νόμος Τσιάρα για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια^. το κήρυγμα από άμβωνος περί άμβλωσης μέσα στις εκκλησίες στις αρχές Σεπτέμβρη. Κι όλα αυτά σε μια κοινωνία που βυθίζεται κάθε μέρα και βαθύτερα στην κρίση. Σε μια κοινωνία, στην οποία η φτώχεια και η εξαθλίωση απλώνονται σε ολοένα αυξανόμενα πληθυσμιακά κομμάτια.

Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την κρίση με την αγαπημένη μέθοδο της Δεξιάς και των αφεντικών: με ολομέτωπη επίθεση στα δικαιώματα των πιο ευάλωτων πλασμάτων. Μετανάστ(ρι)ες και προσφύγισσες, γυναίκες, θηλυκότητες και λοατκια+ πλάσματα εν γένει καλούνται να πληρώσουν τα σπασμένα με περιστολή δικαιωμάτων, καταστολή, κυνηγητά  και δαιμονοποίηση. Η επιδεικτική ματσίλα των δυνάμεων καταστολής μπροστά σε κάθε διαδηλώτρια ή τυχαία περαστική, η μη προφυλάκιση των αστυνομικών βιαστών στο Α.Τ. Ομόνοιας και η αδιανόητη αθώωση των αστυνομικών που αποτέλειωσαν τη Zackie, δίνουν το στίγμα των προθέσεων αυτής της κυβέρνησης. Και μαζί η προκλητική συγκάλυψη του Λιγνάδη και η αποκάλυψη πως το κόμμα της Ν.Δ. είναι η θερμοκοιτίδα θρασύτατων  παιδοβιαστών.   

Ποιος παίρνει αποφάσεις για τα δικά μας κορμιά;

Υπάρχει ένα μήνυμα μέσα σε όλο αυτό, όχι και πολύ καλά κρυμμένο. Σχεδόν χωρίς την παραμικρή επιδίωξη να αποκρυβεί. Γυναίκες είναι μόνο όσες αποφασίζει το κράτος να είναι και το επικυρώνει με μια ληξιαρχική πράξη γέννησης. Είναι όσες φέρουν ανατομικά μήτρα. Τελεία. Το σώμα των γυναικών ανήκει στο κράτος. Τελεία. Η μήτρα καθίσταται το πεδίο κυβερνητικών αποφάσεων και νομοθετικών πρωτοβουλιών. Σώματα γυναικών και θηλυκοτήτων χωρίς μήτρα ή με «αναξιοποίητη» μήτρα δεν βοηθούν στο αφήγημα. Πρέπει να τους υποδειχτεί εμφατικά το λάθος τους, να γίνουν παράδειγμα προς αποφυγή, καθώς δεν συμβάλλουν στην παραγωγή της επόμενης γενιάς εργαζομένων και υποτελών. Γυναίκες που δεν έχουν εμπεδώσει τον ρόλο τους ως τρυφερών μανάδων και τροφών, δεν μας κάνουν. Απορρίπτονται. Γυναίκες που δεν συντελούν αγόγγυστα στη φροντίδα παιδιών, αντρών, ηλικιωμένων και αρρώστων, απορρίπτονται ομοίως. Τρανς άνθρωποι που αμφισβητούν τους στερεοτυπικούς έμφυλους ρόλους και τον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι ρόλοι εκφράζονται, πετιούνται στον Καιάδα. Όσα πλάσματα αρνούνται συνειδητά να χωρέσουν στην άνωθεν σχεδιασμένη κανονικότητα οφείλουν να πάρουν ταχύρρυθμα μαθήματα. Ποιος θα τους τα παραδώσει τα μαθήματα αυτά; Μα η παραδοσιακότερη και αυθεντικότερη Δεξιά των τελευταίων δεκαετιών με την ευγενική αρωγή τής ελληνικής ορθόδοξης Εκκλησίας! Το πατριαρχικό οπλοστάσιο σε ολική επαναφορά.

Το πισωγύρισμα αυτό στα δικαιώματα γυναικών, θηλυκοτήτων και λοατκια+ ανθρώπων, είναι ο μόνος τρόπος για τις άρχουσες τάξεις απανταχού της Γης, άρα και στην Ελλάδα, να κρατηθούν μέσα σε κρισιακές συνθήκες. Ενίσχυση τής αυστηρά ετεροκανονικής οικογένειας ως του μόνου αποδεκτού μοντέλου οικογένειας. Αδιαφορία για τον ομόφυλο γάμο και τη γονεϊκότητα στα ομόφυλα ζευγάρια. Εγκατάλειψη οποιασδήποτε σκέψης για δράσεις, που θα ενδυνάμωναν και θα βοηθούσαν με ουσιαστικό τρόπο τη ζωή των τρανς ανθρώπων. Εγκληματική απάθεια για τις συνθήκες στα προσφυγικά καμπς με χιλιάδες προσφύγισσες να είναι καθημερινά ακόμα πιο ευάλωτες και εκτεθειμένες σε βιασμούς και κακοποίηση. Σεξιστική ρητορική ανδρών των ΜΑΤ απέναντι σε φοιτήτριες στα πανεπιστήμια. Σύνδεση πατριαρχίας και εθνικισμού σε μια προσπάθεια εδραίωσης του ρόλου των γυναικών ως «παιδομηχανών του έθνους», που θα προμηθεύσουν τη φρέσκια σάρκα για τα κανόνια σε έναν ενδεχόμενο πόλεμο. Παραδείγματα καθημερινά για τους τρόπους, μέσω των οποίων προσπαθούν οι από πάνω να σταθεροποιήσουν έναν από τους βασικότερους πυλώνες αυτού του συστήματος.

Μια ετοιμόρροπη εξουσία γαντζώνεται στις από παλιά δοκιμασμένες συνταγές: στην εγκαθίδρυση ενός κλίματος φόβου στα καταπιεσμένα πλάσματα, στην ακραία αστυνομική καταστολή σε περίπτωση ακόμα και της ελάχιστης αμφισβήτησης, στην περιστολή δικαιωμάτων, στη διάσπαση της ενότητας των υποτελών, στην ευθεία επίθεση στο τρανσφεμινιστικό κίνημα όταν βγαίνει συλλογικά στον δρόμο, στην προσπάθεια χειραγώγησης και ψυχολογικού εκφοβισμού μέσω της επίσημης Εκκλησίας, των κατηχητικών σχολείων της και των κάθε λογής παραθρησκευτικών αδελφοτήτων.

Από κοντά, και μέσα στις συνθήκες που η συστημική κρίση έχει διαμορφώσει συνολικότερα, βρίσκουν την ευκαιρία μικρές φασιστικές γκρούπες να παίξουν τον ρόλο του νταή, που θα χτυπήσει το χέρι στο τραπέζι και θα βάλει στη θέση τους –και πίσω στις κουζίνες τους- τις «υστερικές φεμινίστριες». Θα κάνει να λουφάξουν οι «ανώμαλοι πούστηδες». Θα ξεβρωμίσει την κοινωνία από τους «βρωμιάρηδες μετανάστες και τους γύφτους». Θα συντρίψει τους «αναρχο/αριστερούς άπλυτους», που σπεύδουν κάθε φορά σε αλληλεγγύη. Μια ακροδεξιά ανυπόμονη, που ετοιμάζει τον στρατό της από το κατακάθι της κοινωνίας για όποτε της παρουσιαστεί η ευκαιρία ν’ αρπάξει την εξουσία συντρίβοντας κάθε έννοια συλλογικότητας των καταπιεσμένων. Ένα πατριαρχικά δομημένο σύνολο, που σφυροκοπά απ’ όλες τις πλευρές. Από τα πάνω κι από τα κάτω.    

Τρανσφεμινιστικό κίνημα reloaded

Οι προθέσεις, αλλά και τα πεπραγμένα μιας κυβέρνησης ολοένα και πιο ασύδοτης –και για τον λόγο αυτό ολοένα και πιο επικίνδυνης- έχουν ήδη σκιαγραφηθεί. Δεν είναι κλισέ ότι μόνο το ευρύτερο αντισυστημικό κίνημα μπορεί να τους σταματήσει. Είναι η μόνη χειροπιαστή αλήθεια.    

Να σταθούμε ακόμα πιο αποφασιστικά απέναντι σε μια κυβέρνηση, που κλείνει τα αυτιά στις φωνές των επιζώντων και επιζωσών. Να φτιάξουμε κοινότητες που αγκαλιάζουν, που ενδυναμώνουν, που συζητάνε και συνδιαμορφώνουν τις επόμενες δράσεις.

Να συμβάλλουμε για ένα πραγματικά συμπεριληπτικό τρανσφεμινιστικό και αντισεξιστικό κίνημα, ανοιχτό σε ανάπηρα, νευροδιαφορετικά άτομα, σε μετανάστριες, ρομνί και προσφύγισσες.

Να απαιτήσουμε πόρους για γυναίκες, θηλυκότητες και λοατκια+ πλάσματα και όχι για εξοπλιστικά ανθρωποκτόνα συστήματα.

Ο μόνος τρόπος να ανακόψουμε την επέλαση μιας πατριαρχίας, που αντεπιτίθεται, είναι να δημιουργήσουμε το αντίπαλο δέος. Δομές, που θα αμφισβητήσουν στην πράξη τις υπάρχουσες εξουσιαστικές δομές. Συλλογικότητες-προπλάσματα μιας άλλης κοινωνίας, που επειδή «την έχουμε τόσο φανταστεί, δεν μπορεί παρά να υπάρχει».

Να τη δημιουργήσουμε λοιπόν!

*Το άρθρο είναι δημοσιευμένο στην εφημερίδα Η ΚΟΚΚΙΝΗ, φύλλο 17ο, Νοέμβρης 2022, που κυκλοφορεί.