Γράφει ο Χρήστος Καραντωνίου

Με πείσμα η κυβέρνηση προσπαθεί να φέρει εις πέρας μια προεκλογική της υπόσχεση: Η Ελλάδα θα γίνει η μπαταρία της Ευρώπης! Μα πόσο όμορφο και ρομαντικό ακούγεται αυτό! Πόσα διαφημιστικά με καθαρούς ουρανούς και ανεμογεννήτριες να γυρνάνε ασταμάτητα έχουμε δει, μήπως πράγματι έχουμε μείνει πίσω και δεν θέλουμε την πρόοδο, ακόμα και αν είναι να γίνει για το καλό του πλανήτη; Μάταιες ρητορικές ερωτήσεις, μιας και θα έπρεπε να ερωτηθεί γιατί όλα τα αιολικά πάρκα στον κόσμο γίνονται σε πεδιάδες, ενώ στην Ελλάδα γίνονται αποκλειστικά σε βουνοκορφές; Μήπως επειδή το κόστος κατασκευής δρόμων σε βουνά είναι πολύ μεγαλύτερο, άρα θα είναι μεγαλύτερη και η εργολαβία; Ένα ακόμα μέρος του ερωτήματος θα έπρεπε να έχει να κάνει με τον εξοπλισμό που αγοράζουμε αδρά από την Ευρώπη. Δηλαδή, γιατί όλες οι ανεμογεννήτριες που παίρνουμε είναι αυτές που πετάει η Γερμανία; Τέλος, ακόμα και αν καταφέρναμε να παράγουμε συνεχώς ρεύμα από τις ανεμογεννήτριες, πόσο από αυτό θα σπαταλιέται λόγω απόστασης, όχι μόνο για να φτάσει να καλύψει τις ανάγκες τής εκάστοτε περιοχής, αλλά και να εξαχθεί σε άλλες χώρες; Τέλος, υποστηρίζουν ότι αγαπάνε και θέλουν να διατηρήσουν το φυσικό περιβάλλον. Μα τι δείχνουν οι πράξεις τους;

Πολλά τα ερωτήματα και οι απαντήσεις λίγες. Οι αποφάσεις παίρνονται πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς να λαμβάνεται η άποψη των πολιτών. Λίγο καιρό πριν, στις 24/2/2023, τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχέδιο νόμου με τίτλο «Διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του φυσικού και χωροταξικού περιβάλλοντος». Προθεσμία υποβολής σχολίων για το ενδιαφερόμενο κοινό ήταν η 28/2/2023. Η σοβαρότητα των θεμάτων δεν άλλαξε καθόλου την πρακτική του υπουργείου. Προσχηματικές διαβουλεύσεις ελάχιστης διάρκειας, όπου οι πολίτες μέσα σε τέσσερις μέρες (μεταξύ τους ένα σαββατοκύριακο και μια επίσημη αργία) πρέπει να μελετήσουν και να σχολιάσουν ένα σχέδιο νόμου 143 άρθρων, ενώ ο νόμος επιτάσσει μια προθεσμία τουλάχιστον δύο εβδομάδων.

Τα παραθυράκια που βρίσκονται, προκειμένου να ξεπουλιέται γη, νερό και αέρας χωρίς τη γνώση και τη συγκατάθεση των πολιτών, δεν είναι σπάνια. Το νομοσχέδιο της προηγούμενης παραγράφου ενώθηκε την 1^η Μάρτη μαζί με άλλα δύο και κατατέθηκε στη Βουλή, μια κίνηση εντυπωσιακού κυνισμού και χυδαιότητας, μιας και ήταν μέρα εθνικού πένθους για το τραγικό δυστύχημα–έγκλημα στα Τέμπη. Το πρώτο νομοσχέδιο είχε να κάνει με ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το δεύτερο αφορούσε τη μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε «Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων», καθώς και τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων για τις υπηρεσίες ύδρευσης και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενώ το τρίτο ήταν ένα συνονθύλευμα διατάξεων περί ενέργειας, φυσικού περιβάλλοντος και χωροταξίας/πολεοδομίας.

Τρανταχτή απόδειξη της απαξίωσης της δημόσιας συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων είναι η υποβολή του νομοσχεδίου στη Βουλή μία μόλις μέρα μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, όπου αγνοήθηκαν όλα τα σχόλια πολιτών και οργανώσεων. Δικαιολογία για αυτό είναι η μονοσέλιδη έκθεση, η οποία αναφέρει πως όλα τα σχόλια που υποβλήθηκαν ήταν γενικόλογα. Όλα τα σχόλια! Πιο συγκεκριμένα στο κείμενο αναφέρει «η πλειοψηφία των σχολίων αφορούσαν την παράταση του χρόνου διαβούλευσης, το οποίο ωστόσο δεν ήταν εφικτό να πραγματοποιηθεί, καθώς προκρίθηκε η συνένωση των επιμέρους αναρτηθέντων σε δημόσια διαβούλευση σχεδίων νόμων του Υπουργείου, σε ένα ενιαίο, ενόψει του κοινού κορμού τους (ζητήματα που αφορούν την ενέργεια), ο οποίος επιτάσσει την άμεση ψήφισή τους, δεδομένου ότι με τις υπόλοιπες ενότητες του νομοσχεδίου διακυβεύεται ορόσημο του RRF και η εμπρόθεσμη ενσωμάτωση ενωσιακών Οδηγιών». Μια ελεύθερη απόδοση αυτής της ξύλινης και δυσνόητης γλώσσας σε απλά ελληνικά είναι ότι κανένα σχόλιο δεν λήφθηκε υπόψιν ώστε να επισπευσθούν οι αποφάσεις σχετικά με ζητήματα ενωσιακού δικαίου, ενώ αποσιωπήθηκαν με την αγνόησή τους πολλά και ουσιαστικά σχόλια, γνώμες και προτάσεις που υποβλήθηκαν, παρά το απαράδεκτα μικρό διάστημα των διαβουλεύσεων.

Στο σύνολο των τριών νομοσχεδίων οι διατάξεις τους είναι ιδιαίτερα προβληματικές και, κυρίως, πολλές! Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρουμε ότι αλλάζει για ακόμα μια φορά το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των προστατευμένων περιοχών. Δημιουργούνται για πολλοστή φορά νέες συνθήκες, που επηρεάζουν την εξέλιξη του έργου για την εκπόνηση ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και σχεδίων διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura 2000. Η ολοκλήρωση του έργου αυτού επιβλήθηκε από την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, καθιστώντας την ακόμα πιο επιτακτική μετά την καταδίκη της Ελλάδας από το Δικαστήριο της ΕΕ λόγω μη θέσπισης των αναγκαίων στόχων διατήρησης και μη θεσμοθέτησης κατάλληλων μέτρων για τη διατήρηση των περιοχών που ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000. Επιπλέον, επεκτείνεται η λειτουργία και η αύξηση ισχύος των εγκαταστάσεων με καύσιμο λιγνίτη ή ορυκτό αέριο ή πετρέλαιο, είτε ήδη λειτουργούσαν είτε πρόκειται να λειτουργήσουν ή βρίσκονται στη διαδικασία κατασκευής. Με τη ρύθμιση αυτή δίνεται ουσιαστικά μια ατελείωτη παράταση λειτουργίας σε ιδιαίτερα ρυπογόνες μονάδες, που ξεπερνούν τα όρια που έχει θέσει η ΕΕ και θα έπρεπε να έχουν κλείσει. Επιπλέον σχετικά με αυτό, καταργείται η πρόβλεψη για τη μετεγκατάσταση του λιγνιτικού χωριού της Ακρινής στην Κοζάνη, κάτι που είχε αποφασιστεί από την τοπική κοινωνία της περιοχής έπειτα από τοπικό δημοψήφισμα που διεξήχθη τον Δεκέμβρη του 2022, μια και η ποιότητα του περιβάλλοντος στην περιοχή ήταν φοβερά υποβαθμισμένη, κάνοντας τις συνθήκες διαβίωσης κοντά στα λιγνιτικά εργοστάσια και λιγνιτωρυχεία ουσιαστικά ανυπόφορες.

Χωρίς να αναφερθούμε καν στη ρύθμιση για το νερό ως δημόσιο αγαθό και ανάγκη, που έλαβε χώρα την ίδια ημέρα, είναι ξεκάθαρο πλέον ότι οι ζωές μας, οι τόποι μας και το μέλλον μας δεν είναι τίποτα άλλο παρά ακόμα μια θυσία για τα κέρδη των λίγων και της κυβέρνησης, που τους στηρίζει με κάθε τρόπο στην προσπάθειά τους αυτή!