Γράφει η Κική Σταματόγιαννη

Ο φετινός Ιούλης θα έχει το σημάδι της απώλειας ενός φωτεινού πλάσματος: της Άννας-Ιβάνκα. Μιας γυναίκας, που πάνω στο σώμα της εγγράφεται ένα ολόκληρο σταυροδρόμι εκμετάλλευσης και καταπιέσεων. Ήταν τρανς γυναίκα, μετανάστρια, μαύρη, σεξεργάτρια για ένα διάστημα της ζωής της, καλλιτέχνιδα, αιτούσα άσυλο. Δεν μπορείς να απομονώσεις μία μόνο από αυτές τις ταυτότητες. Η Άννα ήταν όλες οι ταυτότητές της. Δεν ξέρουμε αν δολοφονήθηκε για κάποια από αυτές, αν κάποια βάρυνε περισσότερο ή αν αθροιζόμενες όλες μαζί όπλισαν το χέρι του δολοφόνου της. Δεν είμαστε εδώ για να καταπιαστούμε με υποθέσεις. Είμαστε εδώ για να υπογραμμίσουμε όσες βεβαιότητες θεωρούμε κρίσιμες.  

Βεβαιότητα πρώτη: Μέσα σε ένα καπιταλιστικό σύστημα πατριαρχικά δομημένο κάποιες ζωές μετράνε λιγότερο

Για το σύστημα οι «περιττοί πληθυσμοί», όλα εκείνα τα πλάσματα που έχουν σπρωχτεί στο περιθώριο της κοινωνίας, ζουν –σύμφωνα πάντα με το συστημικό αφήγημα- ζωές ανάξιες να βιωθούν. Ένας/μία λιγότερος/η δεν κάνει μεγάλη διαφορά. Οι φτωχοί, οι μετανάστριες και οι πρόσφυγες, οι οροθετικές, οι ρομά, οι ανάπηροι, οι χρήστ(ρι)ες ουσιών καταναλώνουν δημόσιους πόρους και επιδόματα. «Όσο λιγότεροι από δαύτους, τόσο καλύτερα» είναι η συμπύκνωση των πιο ακραίων εκδοχών αυτού του αφηγήματος. Όσα πλάσματα δεν συμμορφώνονται ή δεν επιτελούν το ιδανικό της κανονικότητας, που για την ελληνική πραγματικότητα μεθερμηνεύεται ως Έλληνες/ίδες, χριστιανοί ορθόδοξοι, αυστηρώς ετεροκανονικοί, λευκοί σαν χιόνι, υγιείς, τόσο το χειρότερο για τα πλάσματα αυτά. Δεν περισσεύουν δάκρυα. Εκτός από τα ψευτοδάκρυα της υποκρισίας, μόνο και μόνο για να επιβεβαιωθεί ως εξαίρεση σε έναν αποκρουστικό κανόνα.     

Βεβαιότητα δεύτερη: η δεύτερη δολοφονία της Άννας από συστημικά ΜΜΕ και σόσιαλ μίντια

Η αναπαραγωγή της είδησης της δολοφονίας της από πολλά ειδησεογραφικά με τη χρήση αρσενικών αντωνυμιών ήρθε να υπενθυμίσει τι σημαίνει για ένα τρανς άτομο να υπάρχει σε έναν κόσμο πατριαρχικά δομημένο. Το σύστημα είναι αυτό που θα σου επιβάλλει πώς θα γραφτείς σε ληξιαρχεία και καταλόγους, με τι παιχνίδια θα παίξεις ως παιδί, τι ρούχα θα φορέσεις, σε ποιο κουτάκι θα καταγραφεί ο θάνατός σου. Το ίδιο το σύστημα, που λατρεύει ιεραρχήσεις, κουτάκια και δολοφονικές κανονικότητες, είναι αυτό που θα βάλει την οριστική τελεία στην έμφυλη ταυτότητά σου ακόμα και μετά τον θάνατό σου.

Ο τρανσφοβικός και ρατσιστικός οχετός, που ακολούθησε την είδηση, από χρήστες των εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης, μας θύμισε με σκληρό τρόπο όσα ζήσαμε και διαβάσαμε μετά τη δολοφονία Ζακ και Δήμητρ@. Η τρομακτικά γνήσια και απροκάλυπτη χαρά, με την οποία υποδέχτηκαν την είδηση τα ανθρώπινα σκουπίδια αυτής της κοινωνίας. Η ανθρώπινη σκόνη, που φούσκωσε τα πανιά της ακροδεξιάς, η ανθρώπινη σκόνη που εκφράστηκε εκλογικά με τον πλέον απερίφραστο τρόπο μπάζοντας φασίστες και ακροδεξιά μορφώματα στη βουλή. Καμιά αμφιβολία πως είναι οι ίδιοι που αναρωτιούνται «μα πόσους μετανάστες χωράει πια η Ελλάδα;» (την ώρα που η Ελλάδα υποδέχεται κάθε χρόνο δεκάδες εκατομμυρίων τουριστών). Είναι οι ίδιοι, που ξέρναγαν μίσος για τον Ζακ. Είναι οι ίδιοι που χλεύαζαν τη Δήμητρα. Είναι τα πιο γνήσια τέκνα ενός συστήματος που γεννά ρατσισμό, σεξισμό και ομο/τρανσφοβία. 

Αντίδραση

Η αντίδραση του λοατκια+, τρανσφεμινιστικού και αντιρατσιστικού κινήματος ήταν άμεση. Κυρίως σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Με συγκεντρώσεις και πορείες εν μέσω καύσωνα και παρά τις άδειες στην πράξη μεγάλες πόλεις από κινηματικό κόσμο. Στην Αθήνα με έναν επιπλέον συμβολισμό. Η συγκέντρωση και πορεία έγινε στα ίδια εκείνα μέρη του Αγίου Παντελεήμονα, που πριν χρόνια είχαν αλώσει οι φασίστες στο κύμα ανόδου της ΧΑ κάνοντάς τα άντρο τους.

Μόνο που δεν θέλουμε άλλους συμβολισμούς μέσα σε μια πραγματικότητα που ουρλιάζει κυριολεξία από παντού. Δεν θέλουμε τραγούδια, συνθήματα, στένσιλ και πορτρέτα πλασμάτων, που δολοφονήθηκαν από ατόφιο και συμπαγές μίσος.

Δεν θέλουμε να κατεβαίνουμε σε πορείες, που κάνουν το συλλογικό τραύμα να ξαναματώνει με κάθε νέα δολοφονία. Δεν αντιστοιχεί στο λοατκια+ και τρανσφεμινιστικό κίνημα κάτι τέτοιο. Θέλουμε -πόσο παράλογο, αλήθεια;- να μη δολοφονούν φτωχές, μετανάστριες, cis/trans γυναίκες και θηλυκότητες, σεξεργάτριες, ρομά.

Την ίδια στιγμή ξέρουμε καλά πως όσο μένουν απαρασάλευτες οι συνθήκες ενός κυνικά ωμού πατριαρχικού καπιταλισμού, παραμένει ενεργός και ο κίνδυνος να ζούμε ξανά και ξανά απώλειες δικών μας ανθρώπων. Λίγες μέρες μετά έχουμε ήδη μια απόπειρα γυναικοκτονίας. Κάθε φορά αλλάζει μόνο το όνομα, η ηλικία, ο τόπος. Το γεγονός της γυναικοκτονίας σε βάρος είτε cis είτε trans γυναικών παραμένει το ίδιο. Η υπενθύμιση της αγίας ιεραρχίας. Κάποιοι είναι «εξουσιοδοτημένοι» κατευθείαν από το ίδιο το σύστημα –που τους γεννά, τους θρέφει, τους δίνει άλλοθι ή τους απαλλάσσει δικαστικά- να επιβάλλουν τη θέλησή τους πάνω στα σώματα που μετράνε λιγότερο.

Με αυτό το θηρίο είναι που θα πρέπει να αναμετρηθούμε και απέναντι σε αυτό καλούμαστε να δώσουμε τις μάχες μας καθημερινά. Να σταθούμε αποφασιστικά απέναντι σε μια κυβέρνηση σκληρής Δεξιάς, που στρέφει όλο το σκηνικό ακροδεξιότερα. Που δίνει πάτημα να εκφραστούν ακραίες απόψεις, να επιδειχθούν ρατσιστικές συμπεριφορές, οι οποίες δεν λογοδοτούν για τίποτα σε κανένα θεσμό.

Να εναντιωθούμε απέναντι σε ρητορικές και συμπεριφορές που ιεραρχούν ανθρώπους ανάλογα με το πόσο σκούρο είναι το δέρμα τους, ποια είναι η καταγωγή τους, ποια είναι η έμφυλη ταυτότητά τους και πώς την επιτελούν.

Να σταθούμε ενάντια σε πολιτικές και νομοθεσίες, που αφήνουν απροστάτευτα τα τρανς άτομα και να διεκδικήσουμε απόλυτη ισοτιμία στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, τη στέγαση, τους όρους και τις συνθήκες εργασίας των τρανς ανθρώπων. Να απαιτήσουμε διαδικασίες επιβεβαίωσης της ταυτότητας φύλου, που θα είναι απλές, γρήγορες και κυρίως μη κοστοβόρες, στοιχείο συχνότατα αποτρεπτικό για τη μεγάλη πλειονότητα όσων θέλουν να προβούν σε αυτές.

Να σταθούμε ενάντια σε πολιτικές, που κάνουν «τον βίο αβίωτο» σε μετανάστριες, που καθιστούν οριακά αδύνατη την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας, που αρνούνται να χορηγήσουν άσυλο σε πρόσφυγες, που δολοφονούν ανθρώπους στα νερά της Μεσογείου.

Να δώσουμε τη μάχη για ένα ουσιαστικά συμπεριληπτικό φεμινιστικό κίνημα, μέσα στο οποίο θα γίνεται απολύτως σεβαστό το βίωμα των τρανς γυναικών και δεν θα βρίσκουν την παραμικρή θέση φωνές τερφισμού και απόψεις που αποκλείουν τρανς γυναίκες, αφαιρώντας από αυτές το δικαίωμα να εκφράζουν την ταυτότητά τους.

Συχνά λέμε και γράφουμε ότι με το να υπερασπιζόμαστε όσα πλάσματα βιώνουν περισσότερες της μιας καταπιέσεων, υπερασπιζόμαστε σε τελική ανάλυση όλους τους καταπιεσμένους συνολικά. Δεν είναι σχήμα λόγου. Είναι απολύτως ουσιαστικό. Είναι ο μόνος τρόπος να θωρακίσουμε ακόμα περισσότερο το δικό μας στρατόπεδο και αντιστοίχως να αποδυναμώσουμε το αντίπαλο στρατόπεδο, της οικονομικής εκμετάλλευσης, του ρατσισμού, του μισογυνισμού, της ομο/τρανσφοβίας. Είναι ο μόνος τρόπος να μην επιτρέψουμε στο δηλητήριο να εισχωρήσει και να παραλύσει τις δυνάμεις μας.

Η ομο/τρανσφοβία και ο σεξισμός είναι υπόθεση που (θα έπρεπε να) αφορά την Αριστερά και το ευρύτερο αντισυστημικό κίνημα. Ακριβώς όπως θα έπρεπε να είναι και η υπεράσπιση των μεταναστ(ρι)ών που παλεύουν στον φράχτη του Έβρου και στο Αιγαίο να περάσουν ζωντανές/οί/ά παρά τις δολοφονικές επαναπροωθήσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που κοστίζουν εκατόμβες δολοφονημένων, στην Πύλο και τα νησιά.

Διότι, μια Αριστερά που στέκεται στο πλευρό και λειτουργεί ενδυναμωτικά για τα πλάσματα με τα λιγότερα προνόμια, είναι μια Αριστερά που μπορεί να ενώσει τις δυνάμεις όλων των καταπιεσμένων και των εκμεταλλευόμενων πλασμάτων της κοινωνίας. Και να  δώσει τη μάχη απέναντι σε έναν συνολικό εκμεταλλευτή, που λατρεύει να ζει –κυριολεκτικά- από το αίμα μας. «Όσο κάποια ανάμεσά μας δεν είναι ελεύθερα, δεν είναι ελεύθερος πραγματικά κανείς». Ας το συνειδητοποιήσουμε όσο πιο έγκαιρα μπορούμε. Δεν έχουμε πολυτέλεια για άλλο αίμα δικών μας ανθρώπων. 

*Σις/cis είναι όσα άτομα συμφωνούν με το φύλο, που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση.

Τρανς/trans είναι όσα δε συμφωνούν και αυτοπροσδιορίζονται με διαφορετικό φύλο από αυτό που τους αποδόθηκε ή και με κανένα φύλο.

**τερφισμός: ρητορική και πρακτική αποκλεισμού των τρανς γυναικών από το φεμινιστικό κίνημα (TERFs = Trans Exclusionary Radical Feminists)