Γράφει ο Χάρης Παπαδόπουλος

24 Γενάρη είναι η επέτειος ενός ξεσηκωμού που δεν πρόλαβε ποτέ να ξεσπάσει και μιας μαζικής σφαγής που ακόμα και σήμερα προκαλεί το δέος και τη φρίκη.

Η 24 Γενάρη 1835, 190 χρόνια πριν, αναφέρεται ως η μέρα του ξεσηκωμού των Μαλέ στο Σαλβαντόρ, πρωτεύουσα της Μπαΐα, στη σημερινή βορειοανατολική Βραζιλία.

Μαλέ αποκαλούνταν οι μουσουλμάνοι σκλάβοι που είχαν συρθεί αιχμάλωτοι, λίγα χρόνια πριν, από το σημερινό Μαλί της Αφρικής στη Μπαΐα.

Ο «πειραγμένος» πίνακας του Γκόγια, με τα μαύρα πρόσωπα των εξεγερμένων σκλάβων που οδηγούνται μαζικά στην εκτέλεση και τα σπίτια του Σαλβαντόρ στο βάθος, αποδίδει και το γεγονός ότι ως μνήμη της εξέγερσης, έχουν μείνει μόνο οι αφηγήσεις των λευκών δουλοκτητών και κύρια ο τρόμος τους μπροστά στην απειλή να καταλάβουν την ίδια την τότε πρωτεύουσα της αποικίας οι συνωμότες επαναστάτες.

Η έκφραση «bale de malê» («χορός των Μαλαίων») στη Βραζιλία σήμερα δεν σημαίνει κάποιο είδος τοπικού χορού, αλλά την οργισμένη και τυφλή εκδίκηση του σκλάβου απέναντι στους δυνάστες του. Και σηματοδοτεί κάτι ανάλογο με την έκφραση «κονσερβοκούτι» που προκαλεί ακόμα ανατριχίλα στους δεξιούς και τρόμο στους φασίστες στην Ελλάδα σήμερα.

Αξιοσημείωτο είναι, πως, στην πραγματικότητα, δεν πρόλαβε να πραγματοποιηθεί ποτέ ο ξεσηκωμός των Μαλέ. Οι αρχές του Σαλβαντόρ ενήργησαν αστραπιαία και κατέσφαξαν τους μουσουλμάνους σκλάβους, όπου ανάμεσά τους φαίνεται πως υπήρχε μια ομάδα που προσπαθούσε να οργανώσει μια εξέγερση.

Τα πραγματικά γεγονότα ήταν πως στις 24 Γενάρη 1835 στο Σαλβαντόρ έλαβε χώρα μια «νύχτα Αγίου Βαρθολομαίου» όπου οι λευκοί κατασφάξανε όλους τους Μαλέ προληπτικά, σχεδόν χωρίς εξαιρέσεις.

Ο οργανωμένος εξολοθρεμός όλων των σκλάβων που είχαν αυτή την καταγωγή, αντί να φέρει ανακούφιση στους λευκούς δουλοκτήτες, οδήγησε σε μια αίσθηση πανικού μπροστά στην οργή των μαύρων σκλάβων, που ο απόηχός της φτάνει ως τα σήμερα.

Παρόλο που η εξέγερση δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, οι Μαλέ, με το χυμένο αίμα τους και μόνο, κάνανε το τρόμο ν΄ αλλάξει στρατόπεδο…