
Γράφει ο Χάρης Παπαδόπουλος
Γιατί είναι αποικιοκρατικό κράτος το Ισραήλ;
Τι το διαφορετικό κάνει ένα αποικιοκρατικό από ένα «κανονικό» καπιταλιστικό κράτος,όπως είναι πχ το κράτος της Ελλάδας, της Τουρκίας, των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Ρωσίας;
Το μυστικό τής τόσο γενναιόδωρης ενίσχυσης του κράτους του Ισραήλ από τον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό είναι το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής. Ας δούμε πώς ξεκίνησε αυτό.
Το 1967 ήταν η χρονιά που κέρδισε το Ισραήλ τον πόλεμο με τρεις αραβικές χώρες ταυτόχρονα: την Αίγυπτο, τη Συρία και την Ιορδανία. Αλλά ήταν και η χρονιά που κατέληξαν οι ΗΠΑ πως «το Ισραήλ είναι ο χωροφύλακάς μας στη Μέση Ανατολή». Και άρχισαν να το ενισχύουν συστηματικά.
Προκειμένου να δούμε το γιατί, ας εξετάσουμε πόσο κόστιζε η εξόρυξη πετρελαίου το 1967. Στη Μέση Ανατολή κατά μέσο όρο η εξόρυξη ενός βαρελιού πετρέλαιο κόστιζε 15 σεντς στις εξορυκτικές πολυεθνικές. Για να εξορύξεις το ίδιο βαρέλι πετρέλαιο στις ΗΠΑ το κόστος ήταν 11 φορές μεγαλύτερο.
Ακόμα και με τα μεταφορικά κόμιστρα, η ίδια πολυεθνική πετρελαίου, αν είχε πετρελαιοπηγές σε τρία μέρη, Βενεζουέλα, Μέση Ανατολή και ΗΠΑ, το ποσοστό κέρδους στις ΗΠΑ διαμορφωνόταν κάτω από 11% (10,8% συγκεκριμένα). Το ίδιο ποσοστό στη Βενεζουέλα, πήγαινε στο 21%. Στη Μέση Ανατολή έφτανε το 67%.
Αυτό είναι το μυστικό για τις τόσο γενναίες χρηματοδοτήσεις στο Ισραήλ. Το Ισραήλ δεν είναι απλώς ένα καπιταλιστικό κράτος. Είναι ένα ορμητήριο ληστών, ένα ορμητήριο εποίκων, που φροντίζει να μένουν οι αραβικές χώρες κάτω από την επιρροή της Δύσης και να κρατιούνται οι τιμές του πετρελαίου στη Μέση Ανατολή χαμηλά.
Αυτό ξεκίνησε να γίνεται πραγματικότητα το 1956. Και όχι μόνο για το πετρέλαιο. Το 1956 συγκεκριμένα ο Νάσερ, ο δικτάτορας της Αιγύπτου, έκανε
την κίνηση να εθνικοποιήσει τη διώρυγα του Σουέζ. Τρεις χώρες τού επιτέθηκαν αμέσως, για να επανακαταλάβουν τη Διώρυγα που εθνικοποίησε. Η Αγγλία και η Γαλλία, που ήταν οι χώρες που είχαν μετοχές στην εταιρεία που εκμεταλλευόταν το Σουέζ, και μαζί τους το Ισραήλ. Η Αγγλία και η Γαλλία έκαναν εισβολή με αλεξιπτωτιστές στην Αλεξάνδρεια. Το Ισραήλ κατέλαβε όλη τη χερσόνησο του Σινά. Ήταν μια χαρακτηριστική πράξη κράτους χωροφύλακα. Ή, όπως το είχε πρωτοδιατυπώσει πέντε χρόνια πριν, το 1951, ο διευθυντής της φιλελεύθερης ισραηλινής εφημερίδας Χααρέτζ: «αυτό που ζητιέται από εμάς είναι να είμαστε το μαντρόσκυλο εδώ πέρα».
Το 10% όλων των χρημάτων που δίνονται στον Τρίτο Κόσμο για οικονομική βοήθεια, είναι χρήματα που πηγαίνουν στο Ισραήλ. Βέβαια, το Ισραήλ δεν είναι ακριβώς «Τρίτος κόσμος». Είναι Πρώτος κόσμος.
Υπάρχει όμως μια διαφορά ανάμεσα στο Ισραήλ και τις άλλες χώρες, οι οποίες δέχονται βοήθεια. Πχ. σε μια αφρικανική χώρα, κατά 99%, τα χρήματα τα ενθυλακώνουν πρώτα ο τοπικός δικτάτορας και κατόπιν τα αφεντικά της περιοχής. Ελάχιστο είναι το ποσοστό που φτάνει στον υπόλοιπο πληθυσμό.
Αυτά δεν ισχύουν για το Ισραήλ. Εκεί υπάρχει ένα τρίγωνο χρηματοδότησης. Τις τρεις κορυφές του τις αποτελούν: 1. η ισραηλινή κυβέρνηση, 2. η Χιστραντούτ (η αντίστοιχη ΓΣΕΕ, μόνο που είναι η ισραηλινή ΓΣΕΕ δέχεται ως μέλη μόνο για τους Εβραίους εργάτες κατά κανόνα και είναι εξαιρετικά δύσκολο ένας Άραβας εργάτης, ακόμα και Ισραηλινός πολίτης, να είναι μέλος σε σωματείο) και 3. η Jewish Agency, ένας οργανισμός που δέχεται χρήματα και τα μοιράζεται με τους άλλους δύο. Πώς μοιράζονται αυτά τα χρήματα; Πηγαίνουν –κατά κανόνα- σε μη παραγωγικές επιχειρήσεις, όπως κιμπουτζίμ (οι υποτιθέμενες αγροτικές κολεκτίβες), οι οποίες εκμεταλλεύονται με κοινοβιακό τρόπο τη γη στις περισσό
τερες περιπτώσεις. Είναι πολύ σύνηθες να ακούγονται μέσα σε ένα κιμπούτς οι ιδέες του Μαρξ ή του Μπακούνιν, αλλά παρόλα αυτά σε κανένα κιμπούτς δεν επιτρέπεται να συμμετάσχει Άραβας.
Επίσης ένα μεγάλο μέρος των χρηματοδοτήσεων πηγαίνει στα εβραϊκά κόμματα, τα σιωνιστικά μόνο (από την άκρα Δεξιά μέχρι την –υποτιθέμενη- άκρα Αριστερά. Αρκεί να είναι σιωνιστές. Αρκεί να υποστηρίζουν το κράτος του Ισραήλ). Αυτά τα κόμματα συμμετέχουν όλα και στο Jewish Agency και μάλιστα παίρνουν χρηματοδότηση ανάλογα με την επιτυχία τους στις εκλογές. Και μέσω των κομμάτων πηγαίνουν τα χρήματα σε εφημερίδες ή άλλους οικονομικούς οργανισμούς που έχουν.
Μέσα σε όλο αυτό το τρίγωνο των χρηματοδοτήσεων είναι πολύ περιορισμένη η διαφθορά σε προσωπικό επίπεδο. Είναι, όμως, πολύ εύκολη η γενική διαφθορά του πληθυσμού. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στα κόμματα, που συμμετέχουν, αλλά στον συνολικό πληθυσμό. Γιατί χάρη σ’ αυτές τις χρηματοδοτήσεις προς το Ισραήλ, είναι εύκολο για έναν εργάτη να βρει ένα πάμφθηνο σπίτι ιδιόκτητο, κάτι που δεν θα γινόταν στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου.
Έτσι το βιοτικό επίπεδο εκεί είναι πολύ ανώτερο από οποιαδήποτε άλλο γειτονικό κράτος. Στα κιμπούτς και σε ανάλογες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να κάνουν «να φυτρώνει η έρημος», μια έκφραση που λένε συχνά στο Ισραήλ. Αυτό σημαίνει να ξοδεύουν τεράστιες ποσότητες νερού, που κανένας Άραβας αγρότης δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει για το δικό του χωράφι, προκειμένου να μπορέσουν να κάνουν θαύματα μέσα στην έρημο. Πάντα σε βάρος των αραβικών πληθυσμών. Τόσο της γύρω περιοχής όσο και του ίδιου του μειονοτικού αραβικού πληθυσμού του Ισραήλ.
Πώς μπορεί να ανατραπεί η κατάσταση;
Η δύναμη που μπορεί να συντρίψει καθεστώτα και να φέρει ριζοσπαστικές αλλαγές, είναι η εργατική τάξη. Αλλά η εργατική τάξη που μπορεί να δράσει επαναστατικά στη Μέση Ανατολή είναι το αραβικό προλεταριάτο. Αυτό είναι που ασφυκτιά κάτω από το τρίγωνο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, του κράτους–χωροφύλακα του Ισραήλ και των διεφθαρμένων και αυταρχικών αραβικών καθεστώτων.
Η εργατική τάξη πρώτα απ’ όλα του Καΐρου, αλλά και όλων των άλλων μεγαλουπόλεων, της Βαγδάτης, του Ραμπάτ και της Ράφας στο Μαρόκο, των τεράστιων μεγαλουπόλεων των εκατομμυρίων προλεταρίων, είναι μια τάξη χωρίς δικαιώματα. Μια τάξη, όμως, που μπορεί να κατακτήσει τα πάντα.
Μια πολύ μικρή ιδέα για το πόσα πράγματα μπορεί να κάνει αυτή η εργατική τάξη, μας τη δίνει η πιο φτωχή αραβική χώρα, η Υεμένη. Όχι το καθεστώς των δωσίλογων της Δύσης στο Άντεν, αλλά οι Χούτι. Απλώς και μόνο με μερικές ρουκέτες, που έριξαν στα διερχόμενα πλοία στα ανοιχτά της χώρας τους, κατάφεραν να «παγώσουν» ένα σημαντικό κομμάτι από το διεθνές εμπόριο. Έχουν περιοριστεί εξαιρετικά οι μεταφορές εμπορευμάτων από την Ερυθρά θάλασσα.
Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει η εργατική τάξη στις αραβικές χώρες; Ας φανταστούμε ένα ντόμινο εξεγέρσεων, όπως αυτό του 2011, με τη λεγόμενη «αραβική άνοιξη». Ένα ντόμινο, που θα γκρέμιζε μια σειρά αυταρχικά καθεστώτα. Ένα τέτοιο κίνημα αναγκαστικά θα ερχόταν σε κόντρα με το Ισραήλ, τη δύναμη ακριβώς που φροντίζει όχι μόνο να μην υπάρχουν σοσιαλιστικές εξελίξεις στις αραβικές χώρες, αλλά ούτε καν κοινοβουλευτικές εξελίξεις. Διότι αν υπάρξει μια στοιχειώδης αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία σε χώρες της Μέσης Ανατολής, θα σημαίνει αμέσως πως θα μπει σε διακύβευση το τι γίνεται με το πετρέλαιο που πουλιέται πάμφθηνα στη Δύση και που δεν αποφέρει κανένα ουσιαστικά έσοδο και κέρδος για τους λαούς της περιοχής.
Θα μπορούσε, λοιπόν, να γίνει ένα ντόμινο τέτοιων εξεγέρσεων, που όχι μόνο να αντιμετωπίσει και στρατιωτικά το Ισραήλ, αλλά να το καταστήσει πρακτικά άχρηστο για τους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές, για να μπορούν να επιβάλλουν τη θέλησή τους στους αραβικούς λαούς.
Ένα ντόμινο εξεγέρσεων, που θα επέβαλε διακοπή εισροής πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και διακοπή της διέλευσης από τη Διώρυγα του Σουέζ, θα καθιστούσε άχρηστο το Ισραήλ και θα σταματούσε πρακτικά κάθε χρηματοδότησή του από τον ιμπεριαλισμό.
Και τώρα;
Ο Ιλάν Παπέ, διεθνιστής σύντροφος από το Ισραήλ, έχει γράψει καταπληκτικά κείμενα προσπαθώντας να αποκαλύψει τον πραγματικό χαρακτήρα του ισραηλινού κράτους. Μία εβδομάδα μετά την επίθεση της 7ης Οκτώβρη 2023, κι ενώ είχαν ξεκινήσει οι βομβαρδισμοί της Γάζας, ο Παπέ έγραψε ένα πολύ συγκινητικό κείμενο σχετικά με το τι θα έπρεπε να κάνουμε σήμερα για να υπερασπίσουμε τη Γάζα. Στο ίδιο κείμενο περιέγραψε και την κοινωνία, στην οποία ελπίζει να καταλήξει ο αγώνας για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης:
«Παλεύουμε για μια αποσιωνιστικοποιημένη, απελευθερωμένη και δημοκρατική Παλαιστίνη απ’ το ποτάμι μέχρι τη θάλασσα (ενν. απ’ τον Ιορδάνη μέχρι τη Μεσόγειο). Μια Παλαιστίνη που θα υποδεχτεί πίσω τους πρόσφυγες και θα χτίσει μια κοινωνία, η οποία δεν θα κάνει διακρίσεις στη βάση της κουλτούρας, της θρησκείας, της εθνικότητας. Αυτό το καινούριο κράτος θα εργαστεί για την αποκατάσταση, κατά το δυνατόν των παλιών δεινών, σε σχέση με την οικονομική ανισότητα, την κλοπή ιδιοκτησιών και την άρνηση δικαιωμάτων. Αυτό θα μπορούσε να σημάνει μια νέα αυγή για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή».
«Μια αποσιωνιστικοποιημένη δημοκρατική Παλαιστίνη». Εμείς θα προσθέταμε: μια Παλαιστίνη, η οποία να είναι σοσιαλιστική και να αποτελεί κομμάτι της σοσιαλιστικής ομοσπονδίας των κρατών της Μέσης Ανατολής.
Αξίζει σε δούμε σε τι περιβάλλον παλεύουν αυτές οι μειοψηφικές φωνές μέσα στο κράτος του Ισραήλ. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, το 58% των Ισραηλινών θεωρούν ότι είναι πολύ λίγη η βία, που χρησιμοποιεί ο ισραηλινός στρατός αυτή τη στιγμή στη Γάζα. Το 37% θεωρεί ότι είναι τόση ακριβώς όση η βία που χρειάζεται, ενώ το 3% ήταν «Δεν ξέρω/Δεν απαντώ». Μόνο το 2% βρήκε υπερβολική αυτή τη βία.
Αυτή τη στιγμή η επαναστατική Αριστερά στο Ισραήλ, είναι ένα μικρό κλάσμα αυτού του 2%.
Τι μπορεί να κάνει, λοιπόν, αυτή η επαναστατική Αριστερά; Τι καθήκοντα βάζει μπροστά της;
Αυτή η ηρωική διεθνιστική Αριστερά, κατά τη γνώμη μας, έχει να στοχεύσει σε δύο πολύ κρίσιμα κομμάτια της ισραηλινής κοινωνίας στο σήμερα.
Το ένα είναι η νεολαία, τόσο άντρες όσο και γυναίκες. Είναι αυτές/οι που στο Ισραήλ στρατεύονται, που πρέπει κάθε χρόνο να εμφανίζονται στον στρατό για κάποιο διάστημα μέχρι το τέλος της στρατεύσιμης ηλικίας. Είναι αυτοί/ές που σκοτώνονται στα πεδία των μαχών. Αυτή η νεολαία έχει άμεσο συμφέρον να σταματήσει ο πόλεμος. Ένας πόλεμος, που δεν είναι μόνο γενοκτονία των κατοίκων της Γάζας, αλλά και όλεθρος για την ισραηλινή νεολαία. Η επαναστατική Αριστερά πρέπει να τους υπενθυμίσει πως το ίδιο το κράτος του Ισραήλ είναι παγκοσμίως το πιο επικίνδυνο μέρος σήμερα για ζήσει κάποιος Εβραίος.
Το δεύτερο κομμάτι είναι το 20% της ισραηλινής κοινωνίας. Οι Άραβες. Δηλαδή, οι πιο φτωχοί, οι πιο καταπιεσμένοι, που βρίσκονται στον πάτο της κοινωνίας του Ισραήλ. Μια κοινωνία πάρα πολύ ταξική, πάρα πολύ ρατσιστική και για τους ίδιους τους Εβραίους, που ανήκουν σε πολλές και διαφορετικές κατηγορίες. Αλλά τα πιο κάτω κομμάτια της είναι οι Άραβες.
Και αν καταφέρει να γαντζώσει στη νεολαία και στην αραβική μειονότητα, κατά τη γνώμη μας, η ισραηλινή επαναστατική Αριστερά θα μπορέσει να ανοίξει έναν δρόμο και μέσα στην ισραηλινή εργατική τάξη, που σήμερα είναι ολότελα εχθρική στον διεθνισμό.
*To παραπάνω άρθρο βρίσκεται δημοσιευμένο στην εφημερίδα «Η Κόκκινη«, φύλλο 22ο, Μάρτης 2024, που κυκλοφορεί.
