Το Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε συνεργασία με την ομάδα Ιστορικοί για την Ιστορία των Γυναικών και του Φύλου, διοργανώνουν στις 28 Μαρτίου 2025 ημερίδα με τίτλο «Ακατάγραφες ζωές: Για μια ιστορία της λεσβιακής επιθυμίας στην Ελλάδα (19ος–20ός αι.)». Η ημερίδα θα διεξαχθεί με φυσική παρουσία στο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, Σκουφά 45.
Καταληκτική ημερομηνία υποβολής προτάσεων: 10/12/2024

Περισσότερα για το σκεπτικό της ημερίδας στην ιστοσελίδα ή στο πιο εκτενές κείμενο που ακολουθεί παρακάτω:
Πρόσκληση υποβολής προτάσεων για Ημερίδα – Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, sah.aegean.gr

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΑΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΖΩΕΣ:
ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΙΑΚΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (19ος-20ός αι.)
Παρασκευή 28 Μαρτίου 2025
Το Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε συνεργασία με την ομάδα Ιστορικοί για την Ιστορία των Γυναικών και του Φύλου, διοργανώνουν την Παρασκευή, 28 Μαρτίου, ημερίδα αφιερωμένη στην ιστορία της λεσβιακής επιθυμίας στην Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα. Η ημερίδα θα διεξαχθεί με φυσική παρουσία στο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, Σκουφά 45.

Οι ιστορίες για τη λεσβιακή επιθυμία απασχόλησαν τις/τους ιστορικούς ήδη από τη δεκαετία του 1970 και συνδέθηκαν με τις πολιτικές κινητοποιήσεις, τους αγώνες και τις διεκδικήσεις με αναφορά στην ομόφυλη σεξουαλικότητα της περιόδου. Στο πλαίσιο αυτής της ενασχόλησης οι ιστορικοί ανέτρεξαν στα τέλη του 19ου και στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, όταν η «λεσβία» αναδύεται πλέον ως διακριτό υποκείμενο. Οι νέες λεσβιακές σχέσεις που προκύπτουν μετασχηματίζουν τα προηγούμενα ιστοριογραφικά παραδείγματα, λόγου χάρη, τις «ρομαντικές φιλίες» ανάμεσα σε γυναίκες των αστικών στρωμάτων κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. Σε συνοριακή διεπαφή και με την τρανς ιστορία, μιλούν επίσης για την κατηγορία του «θηλυκού συζύγου» (female husband), που εμφανίζεται σε μπαλάντες, στον Τύπο, σε έντυπα ευρείας κυκλοφορίας και δικαστικά αρχεία.

Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, ειδικότερα από τη δεκαετία του 1980 και μετά, τόσο τα αυτοαναφορικά κείμενα που συγκροτούν τη λεσβιακή ταυτότητα όσο και οι θεωρητικές μελέτες γύρω από αυτή -από τον χώρο της ιστορίας, της ανθρωπολογίας, της κοινωνιολογίας, της κριτικής λογοτεχνίας, της πολιτισμικής γεωγραφίας-, αμφισβητούν μια στατική εκδοχή της και την εξετάζουν ως πεδίο αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στις διαφορετικές μεταβλητές της φυλής, της τάξης, της ηλικίας και της σεξουαλικής πρακτικής, ενώ λίγο αργότερα, στο πλαίσιο της κουίρ θεωρίας τη δεκαετία του 1990, ο όρος «λεσβία» προσεγγίζεται κριτικά ως προς τη σύνδεσή του με μια συγκεκριμένη σεξουαλική ταυτότητα.

Στην Ελλάδα η σχετική παραγωγή -με σημείο αναφοράς τη ζωή και το έργο της Ντόρας Ρωζέττη- παραμένει περιορισμένη. Μεταξύ άλλων, πραγματεύεται λογοτεχνικές αναπαραστάσεις, επιστολογραφία και αυτοβιογραφικά κείμενα από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τον Μεσοπόλεμο, καθώς και τους μετασχηματισμούς του όρου «λεσβία», τις σχετικές κινηματογραφικές και θεατρικές αναπαραστάσεις, το λεσβιακό- φεμινιστικό κίνημα, τα λεσβιακά αρχεία, τις λεσβιακές κοινότητες και τους λεσβιακούς χώρους κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Σε μια προσπάθεια να ανιχνευθεί η ιστορία της λεσβιακής επιθυμίας αλλά και να χαρτογραφηθούν οι σχετικές έρευνες στο ελληνικό συγκείμενο, η ημερίδα ενδιαφέρεται για τα παρακάτω αφετηριακά ερωτήματα:
• Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε αυτήν την ακατάγραφη ιστορία ζωής/ζωών, υπάρξεων, επιθυμιών του παρελθόντος; Πότε περνάμε από τη λεσβιακή άρνηση και την ιστοριογραφική σιωπή στη γυναικεία ομοερωτική ορατότητα;
• Είναι δυνατή μια διαθεματική ιστορία που εστιάζει σε λεσβιακές αφηγήσεις γυναικών από τη σκοπιά της τάξης, της εθνότητας, της ηλικίας, των σεξουαλικών πρακτικών;
• Μπορούμε να μιλάμε για κοινά λεσβιακά βιώματα ή για ποικίλες και διαφορετικές εντάσεις ερωτικών και συναισθηματικών εμπειριών ανάμεσα σε γυναίκες;
• Ποιους μετασχηματισμούς γνώρισαν μέσα στον χρόνο οι όροι και οι λέξεις της λεσβιακής επιθυμίας και ύπαρξης;
• Πώς και κάτω από ποιες προϋποθέσεις συγκροτήθηκαν οι επιστημονικοί και θεσμικοί λόγοι για τη γυναικεία ομοφυλοφιλία;

Ενδεικτικές θεματικές για τον 19ο και 20ό αιώνα:
• «Ρομαντικές φιλίες», κρυφές ή κεκαλυμμένες εκδοχές σχέσεων μεταξύ γυναικών
• Αυτοβιογραφικά κείμενα: ημερολόγια, αλληλογραφίες, αναμνήσεις, αυτοβιογραφίες
• Επιστημονικοί και θεσμικοί λόγοι για τη γυναικεία ομοφυλοφιλία
• Σεξουαλικές πρακτικές, ενσώματες εμπειρίες και οι αλλαγές τους στον χρόνο
• Λεσβιακά-φεμινιστικά κινήματα
• Δημόσιοι και ιδιωτικοί χώροι συνάντησης
• Ιστορίες ζωής και προφορικές μαρτυρίες για τη λεσβιακή επιθυμία και εμπειρία
• Λεσβιακά αρχεία στην Ελλάδα
• Επαναπροσδιορισμοί συγκεκριμένων προσώπων ως λεσβίες και συγκεκριμένων πρακτικών ως λεσβιακές ή λεσβιάζουσες (lesbian-like)
• Αναπαραστάσεις στον τύπο, σε επιφυλλίδες, δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, ειδήσεις
• Αποτυπώσεις και ερμηνείες των λεσβιακών σχέσεων στη λογοτεχνία, τη μουσική, στις τέχνες και στον κινηματογράφο στην Ελλάδα
• Η καταγραφή της λεσβιακής επιθυμίας στο μεθοριακό και το ανοίκειο (λόγου χάρη, στον χώρο του ρεμπέτικου)

Η παρούσα πρόσκληση απευθύνεται σε όσες/όσους/@ εγγράφονται στον χώρο της ιστορίας, της ανθρωπολογίας, της κριτικής λογοτεχνίας, των πολιτισμικών σπουδών, αλλά και όσες/όσους/@ επιθυμούν να συμμετέχουν με αναφορά σε προσωπικές μαρτυρίες, αυτοβιογραφίες, κινηματικές συμμετοχές.

Όσες/όσοι/@ θέλουν να υποβάλλουν αίτηση συμμετοχής στην ημερίδα χρειάζεται να στείλουν σύντομο βιογραφικό σημείωμα (μέχρι 150 λέξεις) και περίληψη για ανακοίνωση (μέχρι 250 λέξεις) στις διευθύνσεις elisavet.pakis00@gmail.com, vkantsa@aegean.gr, dvassiliadou@aegean.gr, το αργότερο έως τις 10 Δεκεμβρίου 2024. Ειδοποιήσεις για την αποδοχή τους θα λάβουν έως τις 20 Δεκεμβρίου 2024.
Οργανωτική Επιτροπή: Δήμητρα Βασιλειάδου, Βενετία Καντσά, Ελισάβετ Πάκη