«Η επαναστατική κατάσταση στη Γερμανία το 1918-1919»

Γράφει ο Ναπολέων Χατζηλιάς

 Περίπου έναν χρόνο μετά την επανάσταση στη Ρωσία το 1917 ξεσπά η επανάσταση στη Γερμανία. Η κατάρρευση του μετώπου προκαλεί μεγάλη αναταραχή στον στρατό, αλλά και στον λαό της Γερμανίας. Από τις 3 Νοέμβρη 1918, οι ναύτες στο Κίελο αρνούνται να βγουν από το λιμάνι για μια ακόμα πολεμική επιχείρηση ενάντια στον αγγλικό στόλο και συγκροτούν σοβιέτ. Οι στρατιώτες, που στάλθηκαν στις 7 Νοέμβρη για να καταστείλουν την εξέγερση των ναυτών, ενώνονται μαζί τους. Στις 8 Νοέμβρη στο Κίελο, μοναδική εξουσία πλέον είναι τα σοβιέτ εργατών, ναυτών και στρατιωτών.

Η εξέγερση στο Κίελο είναι η σπίθα, που ανάβει την φωτιά της επανάστασης στη Γερμανία. Επανάσταση που εξαπλώνεται στη Βρέμη, στη Λειψία, καθώς και σε πολλές άλλες πόλεις της χώρας. Στη Βαυαρία, τη Σαξονία και τη Βυρτεμβέργη εκθρονίζονται οι εστεμμένοι άρχοντες και κυβερνούν τα σοβιέτ. Στις 9 Νοέμβρη 1918 τεράστια διαδήλωση στο Βερολίνο, που οργανώνεται από τον «Σπάρτακο» και τους ανεξάρτητους σοσιαλιστές, με συμμετοχή και στρατιωτών, καταλαμβάνει κυβερνητικά κτήρια, σταθμούς χωροφυλακής και τελικά τα ανάκτορα, αναγκάζοντας τον Κάιζερ σε παραίτηση.

Ο Σπάρτακος, που ιδρύθηκε ως αριστερή φράξια του Σοσιαλιστικού Κόμματος, από τον Καρλ Λίμπκνεχτ και τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, αυτονομήθηκε από το κόμμα, μετά τη στήριξη του τελευταίου στον επιθετικό εθνικισμό της γερμανικής άρχουσας τάξης, που οδήγησε τη χώρα στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.

Προσπαθώντας να περισώσει ό,τι μπορεί η άρχουσα τάξη, ο εκτελών χρέη καγκελάριου πρίγκιπας Μαξ φον Μπάντεν, μεταβιβάζει τις αρμοδιότητές του στον Σοσιαλδημοκράτη Σάιντεμαν. Όπως διατυπώνει ο ίδιος ο φον Μπάντεν: «Στην κατάσταση που δημιουργήθηκε, το μοναδικό πρόσωπο που είναι δυνατόν να γίνει καγκελάριος, είναι ο Έμπερτ» (ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος).

Μέσα στη φωτιά της επανάστασης ιδρύεται με πρωτοβουλία του Σπάρτακου το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας. Στις 30 Δεκέμβρη του 1918 γίνεται το ιδρυτικό του συνέδριο.

Στη Γερμανία υπάρχει πλέον μια ιδιότυπη δυαδική εξουσία, με την ύπαρξη αφενός μιας σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης, εξαρτώμενης πλήρως από τις αστικές πολιτικές δυνάμεις και αφετέρου τα σοβιέτ. Τα τελευταία υπονομεύονται από την ίδια την πλειοψηφία

τους, η οποία επηρεάζεται από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που τοποθετείται πλέον ανοιχτά ενάντια στο προχώρημα της επανάστασης και αρχίζει να οργανώνει τα «Φράικορπς». Αυτά είναι σώματα «εθελοντών», στα οποία μετέχουν στρατιωτικοί, εθνικιστές και λούμπεν, που αναζητώντας τροφή και στέγη, είναι έτοιμοι για οποιοδήποτε έγκλημα. Τα Φράικορπς θα γίνουν οι πρόδρομοι των ναζιστικών Ταγμάτων Εφόδου και των S.S.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, ακυρώνοντας τη σοβιετική εξουσία στη Γερμανία, οδηγεί τα σοβιέτ στη διάλυσή τους.

Στις 5 Γενάρη 1919 γίνεται στο Βερολίνο μεγάλη διαδήλωση. Στις 6 Γενάρη γίνεται γενική απεργία και καταλήψεις κυβερνητικών κτηρίων. Αυτή είναι και η τελευταία αναλαμπή της γερμανικής επανάστασης. Στις 15 Γενάρη ο Καρλ Λίκμπνεχτ και η Ρόζα Λούξεμπουργκ δολοφονούνται. «Η τάξη βασιλεύει στο Βερολίνο» ήταν το τελευταίο γραπτό κείμενο της Ρόζας Λούξεμπουργκ.

Η ήττα της γερμανικής επανάστασης αποτέλεσε γεγονός, που η επίδρασή του στη διαμόρφωση της παγκόσμιας ιστορίας υπήρξε καταλυτική.

  • Το παραπάνω άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Κόκκινη«, φύλλο 25ο, Νοέμβρης 2024, που κυκλοφορεί.

Σχολιάστε