Γράφει η Κική Σταματόγιαννη

Τις τελευταίες μέρες παρακολουθήσαμε να ανοίγει με τον πλέον εμφαντικό τρόπο το ζήτημα του τερφισμού στον δημόσιο διάλογο και στα καθ’ ημάς. Το ζήτημα δηλαδή του αποκλεισμού των τρανς γυναικών από το φεμινιστικό κίνημα. Με τον ίδιο επώδυνο τρόπο, όπως άνοιξε και οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Τα προειδοποιητικά σημάδια τα ανιχνεύαμε ήδη σε χώρες στο εξωτερικό κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, ιδίως σε Βρετανία και ΗΠΑ. Ήταν θέμα χρόνου μόνο να φτάσει και εδώ. Ήδη κάναμε λόγο για αυτό στις σελίδες της «Κόκκινης» σε σειρά άρθρων τα τελευταία δύο τουλάχιστον χρόνια. Άνοιξε λοιπόν ένας δημόσιος διάλογος, που πλήγωσε και θύμωσε ανθρώπους του λοατκια+ φάσματος. Κυρίως όμως πλήγωσε τρανς και ίντερσεξ ανθρώπους, καθώς και σεξεργαζόμενα άτομα.

Αφορμή στάθηκε ένα κείμενο από τη φεμινιστική ομάδα «Το Μωβ». Πυροδότησε θύελλα δημόσιας αντιπαράθεσης. Και δικαιολογημένα. Σε αυτό το σημείο δεν θα επιχειρήσουμε να εντοπίσουμε τα προβληματικά σημεία τού εν λόγω κειμένου. Το έχουν κάνει πριν από εμάς –και μάλιστα με εξαιρετικό τρόπο- τα ίδια τα τρανς και σεξεργαζόμενα άτομα. Ούτως ή άλλως τα επιχειρήματα του ιδεολογικού ρεύματος των TERF (Trans Exclusionary Radical Feminists – Ριζοσπάστριες φεμινίστριες που εξαιρούν τις τρανς γυναίκες από το φεμινιστικό κίνημα) είναι εύκολα αποδομήσιμα, καθώς δεν μπορούν να σταθούν λογικά. Ακόμα κι αν χρησιμοποιούν ως δικαιολογητική βάση την «επιστήμη» και μάλιστα τη βιολογία. Τη βιολογία, που έρχεται να τους διαψεύσει με σειρά μελετών, οι οποίες αποδεικνύουν πως ακόμα και το βιολογικό φύλο είναι ένα ολόκληρο φάσμα

Η δημόσια συζήτηση σχετικά με τα δικαιώματα των τρανς, φυλοδιαφορετικών και ίντερσεξ ανθρώπων δεν γίνεται σε κενό χρόνο. Διεξάγεται μέσα σε ένα θυελλώδες πεδίο, που έχουν διαμορφώσει οι –όπου γης- θιασώτες της «αντι-woke ατζέντας». Μέσα σε ένα περιβάλλον, όπου κυριαρχεί ένα δολοφονικά επικίνδυνο κράμα συντηρητισμού, ομοτρανσφοβίας, ξενοφοβίας και φασίζουσας ρητορικής.

Ο Τραμπ – και οι συν αυτώ- έχει δώσει δείγματα γραφής με το που ανέβηκε στην εξουσία για τη δεύτερη προεδρική θητεία του στις ΗΠΑ. Με το «καλημέρα» εξήγγειλε σειρά μέτρων ενάντια στα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των  τρανς ανθρώπων και έδωσε γραμμή διεθνώς. Ακολούθησαν ο Μιλέι στην Αργεντινή με το παραλήρημά του για «τον ιό του woke», ο Κ. Μητσοτάκης στην Ελλάδα με την περίφημη απόφανση ότι «τα φύλα είναι δύο», ο Όρμπαν στην Ουγγαρία με την απαγόρευση των Pride και την επιβολή κυρώσεων σε όποιο άτομο τολμήσει να συμμετάσχει. Σιγά-σιγά θα μπουν στον αποκρουστικό χορό και άλλοι. Δυστυχώς.

Η άνοδος σε κυβερνητικές θέσεις ανοιχτά ακροδεξιών κομμάτων ή συνασπισμών, η ραγδαία δεξιά στροφή ακόμα και -κατ’ επίφαση προοδευτικών- νεοφιλελεύθερων, στρέφει προς το ακροδεξιότερο ολόκληρη τη δημόσια πολιτική ατζέντα. Τις τελευταίες μέρες μάλιστα είδαμε στην Ελλάδα να κατεβαίνουν καλλιτεχνικά έργα από έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη, μόνο και μόνο γιατί «δεν ταίριαζαν με την αισθητική που υπαγόρευε η θρησκεία» ενός ακροδεξιού βουλευτή. Μοιάζουν ασύνδετα; Κι όμως. Συνδέονται απολύτως.

Η ελευθερία δεν τεμαχίζεται σε τακτοποιημένα κουτάκια. Αφορά το σύνολο της ανθρώπινης δράσης. Η επιβολή περιορισμών στην καλλιτεχνική έκφραση, στο πώς επιλέγει το κάθε άτομο να εκφράσει την προσωπικότητά του, τις πολιτικές ή όποιες άλλες πεποιθήσεις του, την ταυτότητα του φύλου ή τη σεξουαλικότητά του συνθέτουν το σύνολο της ανθρώπινης ελευθερίας. Ατεμάχιστης.

Όταν μαίνεται η επίθεση ενάντια στις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ανάμεσά μας, είναι αδιανόητο να σιγοντάρεις ρίχνοντας λάδι σε μια φωτιά, που μπορεί να πάρει επικίνδυνες διαστάσεις. Τη στιγμή που παρατηρείται κοινοβουλευτική άνοδος της ακροδεξιάς σχεδόν παντού στην Ευρώπη, όταν επανεκλέγεται ένας ακραία ρατσιστής, μισογύνης και ομοτρανσφοβικός ως πρόεδρος των ΗΠΑ, όταν νεοναζιστικές γκρούπες ξαναβγαίνουν απειλητικά στους δρόμους, όταν η ισλαμοφοβική ρητορική και τα ουρλιαχτά ενάντια σε μετανάστ(ρι)ες και προσφυγ(ισσ)ες είναι δυνατότερα από τις φωνές της αλληλεγγύης, δεν μπορούμε να αφήνουμε κανέναν καταπιεσμένο άνθρωπο μόνο του σε επισφαλή θέση. Υπερασπίζουμε τα τρανς άτομα, διότι υπερασπίζουμε την ίδια τη ζωή. Της επιτρέπουμε να ανθίσει σε όλη την ποικιλία και την πολυχρωμία της.

Η Αριστερά –από θέση αρχής- οφείλει να σταθεί στο πλευρό των τρανς, ίντερσεξ και φυλοδιαφορετικών ανθρώπων. Όχι μόνο όμως γιατί «πρέπει». Αλλά γιατί έτσι –δηλαδή με τη συμπερίληψη ιδίως των πιο καταπιεσμένων ανάμεσα στους/τις/τα από τα κάτω- συσπειρώνεται και συγκροτείται καλύτερα το δικό «μας» στρατόπεδο. Πετιούνται στο καλάθι των αχρήστων οι διαιρέσεις που τεχνηέντως έχει φροντίσει να θέσει ο ταξικός μας αντίπαλος. Θα ήταν ολέθριο λάθος να πέσουμε στην παγίδα να εξαιρέσουμε –από το φεμινιστικό ή από το ευρύτερο κίνημα- αδέρφια μας, γυναίκες/άντρες/οποιασδήποτε πτυχής στο φάσμα του φύλου.

Η Αριστερά οφείλει να σταθεί στο πλευρό και να λειτουργήσει ενδυναμωτικά για τα πλάσματα με τα λιγότερα προνόμια, καθώς μόνο έτσι μπορεί να ενώσει τις δυνάμεις όλων των καταπιεσμένων και των εκμεταλλευόμενων πλασμάτων της κοινωνίας. Και να  δώσει τη μάχη απέναντι σε έναν συνολικό εκμεταλλευτή, που λατρεύει να ζει –κυριολεκτικά- από το αίμα μας. «Όσο κάποια ανάμεσά μας δεν είναι ελεύθερα, δεν είναι ελεύθερος πραγματικά κανείς». Ας το συνειδητοποιήσου-με όσο πιο έγκαιρα μπορούμε.

Οι τρανς γυναίκες δεν είναι μόνο αναπόσπαστο κομμάτι του φεμινιστικού κινήματος. Είναι και εξόχως πολύτιμο. Τα τρανς, τα φυλοδιαφορετικά, τα ίντερσεξ άτομα μάς χαρίζουν –και μόνο με την ύπαρξή τους- μια ακόμα εκδοχή της ανθρώπινης πολυπλοκότητας. Κι αυτό είναι πλούτος. Μία κατάθεση της ανθρώπινης εμπειρίας δεν μπορεί παρά να είναι πλούτος.

Τα ευχαριστούμε που υπάρχουν.

Δεσμευόμαστε να σταθούμε στο πλευρό τους και να τα υπερασπιστούμε.     

*Το άρθρο βρίσκεται δημοσιευμένο στην εφημερίδα «Η Κόκκινη« φύλλο 27ο, (Μάρτης – Απρίλης 2025) που κυκλοφορεί.