Γράφει ο Χάρης Παπαδόπουλος  

Όλος ο πλανήτης είναι εξοργισμένος

Το νέο μακελειό του Ισραήλ στη Γάζα στις 18 Μάρτη 2025 με περισσότερους από 400 δολοφονημένους Παλαιστίνιους, ο συνεχής αεροπορικός βομβαρδισμός της Υεμένης από τις ΗΠΑ και οι απειλές του Τραμπ ενάντια στο Ιράν, είναι τα επεισόδια αγριανθρωπισμού του νέου προέδρου των ΗΠΑ μόνο κατά τις τελευταίες δύο–τρεις ημέρες πριν κυκλοφορήσει αυτό το φύλλο της εφημερίδα μας.

Είχαν προηγηθεί το κήρυγμα έξαλλου ρατσιστικού μίσους και οι μαζικές απελάσεις ενάντια σε μετανάστ(ρι)ες στις ΗΠΑ, το ξήλωμα των κατακτήσεων των τρανς ανθρώπων στη χώρα, η απόφαση για ξεριζωμό όλων των Παλαιστινίων από τη Γάζα, η απροκάλυπτη βουλιμία για κατάκτηση του Καναδά, της Γροιλανδίας και της Διώρυγας του Παναμά.

Μήπως τα παραπάνω γεγονότα είναι αποδείξεις της στιβαρότητας του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και του δυναμισμού του νεοεκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ;

Ξεκάθαρα όχι. Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια είναι πως οι ΗΠΑ χάνουν, σιγά–σιγά, τη θέση της μεγαλύτερης οικονομικής υπερδύναμης του πλανήτη, σε σχέση με την Κίνα. Ταυτόχρονα η στρατιωτική υπεροπλία των ΗΠΑ έναντι όλης της υπόλοιπης ανθρωπότητας μαζί, είναι, ακόμη, αδιαμφισβήτητη. Με άλλα λόγια, η στρατιωτική και όχι η οικονομική υπεροχή, είναι το δυνατό χαρτί των ΗΠΑ στους τωρινούς καιρούς.

Όμως, μια οικονομία που λαχανιάζει και χάνει ταχύτητα, αναπόφευκτα θα φέρει κάποια στιγμή πολύ άσχημα αποτελέσματα στην ικανότητα των ΗΠΑ να στηρίζουν τις θηριώδεις στρατιωτικές δαπάνες τους.

Γι’ αυτό και η νέα εποχή Τραμπ σημαίνει, κατά προτεραιότητα, δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό –με πρώτες, φυσικά, τις κοινωνικές δαπάνες- και απόλυτη στήριξη των δισεκατομμυριούχων καπιταλιστών, μέσα και έξω από τις ΗΠΑ, που θα φέρουν, τάχα, επενδύσεις και ανάπτυξη. Διότι ο ιμπεριαλισμός βρίσκεται σε βαθιά κρίση και δεν μπορεί να εγγυηθεί πια ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής ούτε έστω για τον πληθυσμό των πιο ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών.

Και η εποχή Τραμπ είναι η συγκυρία όπου το λαχάνιασμα των ΗΠΑ φέρνει παροξυσμό των αντιθέσεων, άγριες κόντρες και πανικό σε όλα τα δυτικά ιμπεριαλιστικά κράτη και τα επιτελεία τους. Γι’ αυτό και ο κόσμος κατρακυλά σε έναν νέο γύρο καταστροφών και πολέμων για ακόμη περισσότερα κέρδη.

Ο παγκόσμιος καπιταλισμός αποδεικνύεται ολοκληρωτικά ανίκανος να σώσει έστω το περιβάλλον, για να συνεχίσει να υφίσταται το ανθρώπινο είδος. Και, μπροστά στην κλιματική καταστροφή που έχει ήδη καταφθάσει, η απάντηση του Ντόναλντ Τραμπ και του Ίλον Μασκ είναι με ένα στόμα: «drill baby, drill» («εξορύξεις, μωρό μου, εξορύξεις»). Ο καπιταλισμός χρεωκοπεί και ως ορθολογισμός.

“Without us you don’t have any card”

ή αλλιώς: το νέο μοίρασμα της τράπουλας από τον Τραμπ

Το επεισόδιο του απίστευτου εξευτελισμού του Ζελένσκι μέσα στο Οβάλ γραφείο του Λευκού Οίκου από τους Τραμπ και Βανς εξέπληξε όλον τον πλανήτη και συζητήθηκε σε κάθε σπίτι. Και η αντίδραση των βασικών συμμάχων των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, που έσπευσαν να δείξουν με κάθε τρόπο στήριξη στον Ζελένσκι στη σύνοδό τους στο Λονδίνο και που υπογραμμίστηκε με τα λόγια της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ: «Μια νέα εποχή αχρειότητας έχει ήδη ξεκινήσει…» μοιάζει εύλογη.

Όμως αυτή είναι μια ολότελα επιδερμική ανάγνωση των ανακατατάξεων, που ήδη έχουν ξεκινήσει μέσα στον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό.

Στην πραγματικότητα, η χοντροκοπιά και η έπαρση του Τραμπ και των βασικών στελεχών του στις δημόσιες εμφανίσεις τους είναι μόλις μια χλωμή αντανάκλαση της ωμότητας και των εκβιασμών που λαμβάνουν χώρα, όταν διαπραγματεύονται μεταξύ τους όλοι οι ηγέτες των ιμπεριαλιστικών χωρών, κάθε φορά που συναντιούνται πίσω από τις κλειστές πόρτες και μακριά από τους προβολείς.

Έτσι ήταν ο κόσμος από την αυγή των ταξικών κοινωνιών. Και έτσι θα συνεχίσει να είναι, μέχρι να συντριβεί στον πλανήτη το τελευταίο εκμεταλλευτικό σύστημα, ο καπιταλισμός. Πάντα η διπλωματία και οι εκλεπτυσμένοι τρόποι ήταν τα άσπρα γάντια, που κάλυπταν τα ματωμένα χέρια των χασάπηδων. Και τίποτε άλλο.

Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει πως το καινούργιο που φέρνει ο Τραμπ είναι μονάχα οι άξεστοι τρόποι του μπροστά στις κάμερες και ο απύθμενος εγωκεντρισμός του. Το αντίθετο: Η άνοδος του Τραμπ στην εξουσία για δεύτερη φορά σηματοδοτεί, κατά τη γνώμη μας, μια πολύ σημαντική καμπή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Είναι η συγκυρία όπου ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός τρεκλίζει και προσπαθεί να αναδιαταχθεί εσπευσμένα, ενώ χάνει ξεκάθαρα την παγκόσμια ηγεμονία.

                                                                                                    

Δεν βγαίνει ο λογαριασμός

Αλλά κάθε προσπάθεια στις ΗΠΑ για περιορισμό του κράτους αναπόφευκτα κάποια στιγμή φτάνει στο ζήτημα των στρατιωτικών δαπανών, όσο και των εξόδων που συνδέονται άμεσα με την άσκηση της ιμπεριαλιστικής πολιτικής των ΗΠΑ, όπως –για παράδειγμα- με την USAID, που μπήκε πρόσφατα στο στόχαστρο του Ίλον Μασκ και του Τραμπ.

Διότι η απόπειρα «εθελούσιας εξόδου», δηλαδή απολύσεων, των δημοσίων υπαλλήλων σκοντάφτει στο ότι το ανθρώπινο δυναμικό τού ομοσπονδιακού κράτους των ΗΠΑ είναι ήδη το μικρότερο που υπάρχει εδώ και 85 χρόνια στη χώρα. Μόλις 3 εκατομμύρια άτομα. Και όλοι οι τομείς του αμερικανικού κράτους, που στιγματίστηκαν ως αποδιοπομπαίοι τράγοι από τον Μασκ, δηλαδή η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το Υπουργείο Εργασίας, απασχολούν όλες μαζί μόλις το 1% των δημοσίων υπαλλήλων των ΗΠΑ, ενώ το Υπουργείο Παιδείας απασχολεί μόνο το 0,14% αυτών. Και σε ανάλογα χαμηλά ποσοστά είναι και οι αντίστοιχες κοινωνικές δαπάνες. Αντίθετα, το Υπουργείο με το μεγαλύτερο ανθρώπινο δυναμικό είναι το Υπουργείο «Άμυνας», ακόμη και χωρίς να υπολογίσουμε τους εν ενεργεία στρατιωτικούς των ΗΠΑ*. Και φυσικά, αυτό το Υπουργείο είναι που καταναλώνει τη μερίδα του λέοντος του κρατικού προϋπολογισμού.

Οπότε, αναγκαστικά, ήταν λογικό και επόμενο να αρχίσουν να αξιολογούνται από την κυβέρνηση Τραμπ ακόμη και τμήματα των στρατιωτικών δαπανών. Με πρώτα τα τεράστια ποσά που ξοδεύονται, τρία χρόνια τώρα, για τον πόλεμο χαρακωμάτων στην Ουκρανία, που έχει λιμνάσει σχεδόν από την έναρξή του. Μια ατέρμονη δαπάνη που εκτιμάται πως δεν προσφέρει πλέον κανένα πολιτικό και στρατιωτικό πλεονέκτημα στις ΗΠΑ.

Που βαδίζουνε οι ΗΠΑ;

Είναι αρκετά πιθανό τα επόμενα χρόνια να δούμε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ μια απόπειρα «φυγής προς τα εμπρός». Σε αυτή την κίνησή του ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός φαίνεται πως θα επιχειρήσει να απαλλαγεί από σημαντικά κομμάτια των προηγούμενων επιλογών του, που πλέον τον βαραίνουν και τον δυσκολεύουν, στην προσπάθεια για παγκόσμια κυριαρχία. Καθόλου τυχαία γίνονται πολύ συχνές αναφορές από την ηγεσία των ΗΠΑ για έξοδο από το ΝΑΤΟ, ακόμα και από τον ΟΗΕ! Πράγματα αδιανόητα λίγους μόλις μήνες πριν.

Θα επιχειρηθεί μια προσέγγιση με την ιμπεριαλιστική Ρωσία τού Πούτιν σε μια προσπάθεια να συγκεντρωθούν οι ΗΠΑ, με τους λιγότερους δυνατούς περισπασμούς, στον ανταγωνισμό τους με την Κίνα; Θα δούμε σύντομα ένα σκληρό μπρα ντε φερ με την Κίνα στην Ταιβάν και τον Ειρηνικό; Θα επιχειρηθεί, ενδεχομένως, κάποια τυχοδιωκτική επιχείρηση επίδειξης δύναμης των ΗΠΑ–Ισραήλ κατά του Ιράν στο επόμενο διάστημα, σε συνέχεια των εγκλημάτων του Τραμπ και του Νετανιάχου στη Γάζα και την Υεμένη;

Όλα τα παραπάνω είναι σχεδιασμοί και τάσεις μέσα στο επιτελείο των εγκεφάλων (;) των ΗΠΑ που εξετάζονται και δεν αποκλείεται να επιχειρηθούν να υλοποιηθούν, σε μια προσπάθεια επίδειξης πυγμής και ισχύος.

Το σίγουρο είναι πως η νέα εποχή Τραμπ θα είναι μια περίοδος αναταραχής, κυνισμού και κρίσης. Μια εποχή που πολλές «αδιανόητες» ενέργειες θα γίνουν πράξη και που οι επιθέσεις της ηγεσίας των ΗΠΑ θα στραφούν σε κάθε κατεύθυνση. Όπως, για παράδειγμα, οι δασμοί των ΗΠΑ σε προϊόντα από Καναδά, Μεξικό και Ευρωπαϊκή Ένωση.

Και τώρα;

Μπροστά σε αυτήν την πορεία τωνπραγμάτων δεν μπορεί η αντίδραση των από κάτω να είναι «πάμε και όπου βγει».

Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, όπως άλλωστε και ο ιμπεριαλισμός συνολικά, ετοιμάζουν πόνο, αί-μα και δάκρυα για τους από κάτω. Η κυβέρνηση Τραμπ έχει συγκεντρώσει στη σύνθεσή της τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους που βρέθηκαν ποτέ μαζί σε υπουργικό συμβούλιο των ΗΠΑ. Και αυτό το μέγα καπιταλιστικό επιτελείο ετοιμάζει –και άρχισε να πραγματοποιεί ήδη- γενική επέλαση ενάντια σε όλα τα καταπιεσμένα και εκμεταλλευόμενα πλάσματα. Σε κάθε κοινωνικό μέτωπο και σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Όμως, όπου υπάρχει δράση εκεί παράγεται και αντίσταση. Μια έφοδος του ταξικού εχθρού και της πρώτης –για λίγο ακόμη- ιμπεριαλιστικής χώρας στον κόσμο, πρέπει να σημάνει παγκόσμιο ταξικό συναγερμό.

Η τάξη των καπιταλιστών δεν επιτρέπεται πια να βρίσκεται στο πιλοτήριο της ανθρωπότητας. Η εργατική τάξη, που παράγει όλο τον πλούτο και υφίσταται όλες τις συνέπειες από τη φτώχεια, τις συμφορές και τους πολέμους, μπορεί και πρέπει να αδράξει το τιμόνι.

Αλλά απαιτείται μια άλλη Αριστερά γι’ αυτό το έργο, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλο τον κόσμο. Ολοκληρωτικά αλλιώτικη τόσο από τη χρεοκοπημένη σοσιαλδημοκρατία όσο και από τον κακόφημο σταλινισμό.

Μια Αριστερά δίπλα στα πιο καταπιεσμένα και εκμεταλλευόμενα πλάσματα, που να ενώνει και να οργανώνει τους/τις/τα από κάτω για το καθημερινό ψωμί, αλλά και για τα τριαντάφυλλα. Μια Αριστερά που να δίνει μαζί με τα κινήματα και τον πιο μικρό αγώνα. Και ταυτόχρονα να εκπαιδεύει και να προετοιμάζει τις/τους εργάτ(ρι)ες σε κάθε χώρα για την επανάσταση και τον κομμουνισμό.

Ήδη, το παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης στη ματωμένη Παλαιστίνη έδωσε ένα πρώτο δείγμα γραφής για το πόσο ελπιδοφόρα –και νικηφόρα- πρέπει και μπορεί να είναι η συνέχεια.

-Αλληλεγγύη με την εξεγερμένη Παλαιστίνη μέχρι τη νίκη.

-Μαζικοί αγώνες ενάντια στη στοχοποίηση και τις απελάσεις των μεταναστ(ρι)ών και των προσφυγ(ισσ)ων.

-Κάτω τα χέρια από τα λοατκια+ και τα τρανς άτομα. Κάτω τα χέρια από κάθε καταπιεσμένο πλάσμα.

-Άμεσα μέτρα σωτηρίας για την Υγεία, την Παιδεία και τις κοινωνικές ανάγκες.

-Κάτω οι εξοπλισμοί.

-Την κρίση να την πληρώσουν οι πλούσιοι με βαριά φορολογία και εκτεταμένες κρατικοποιήσεις χωρίς αποζημίωση.

Αυτά θα μπορούσαν να είναι τα βασικά θεμέλια κάθε επαναστατικού προγράμματος, λίγο–πολύ σε κάθε χώρα.

*Τα στοιχεία αυτής της παραγράφου αλιεύτηκαν από το άρθρο του Μάϊκλ Ρόμπερτς «Νταβός 2025: Τραμπ εναντίον Φον ντερ Λάϊεν» από τον ιστότοπο Rproject.

**Το άρθρο βρίσκεται δημοσιευμένο στην εφημερίδα «Η Κόκκινη«, φύλλο 27ο, Απρίλης 2025, που κυκλοφορεί.