Τη συνέντευξη για την εφημερίδα «Η Κόκκινη» πήρε ο Σωτήρης Μηνάς

Η Γωγώ Λιανού παλεύει με τον εθισμό στο αλκοόλ και τις ψυχικές δυσκολίες από τα 14
της, ανάμεσά τους και οι αυτοτραυματισμοί. Δίνει τον προσωπικό της αγώνα, καθώς
βρίσκεται στη διαδικασία απεξάρτησης από τον αλκοολισμό. Ταυτόχρονα, γνωρίζει καλά
πόσο βαρύ μπορεί να είναι το στίγμα γύρω από αυτά τα ζητήματα. Μέσα από τη δική της
εμπειρία, θέλει να ανοίξει τη συζήτηση, να δείξει ότι κανείς δεν χρειάζεται να νιώθει μόνος
και ότι υπάρχει δρόμος αντιμετώπισης, σπάζοντας τα ταμπού και τις προκαταλήψεις που
συχνά οδηγούν τους ανθρώπους να υποφέρουν σιωπηλά.
Παράλληλα, ως ποιήτρια με επτά εκδομένες συλλογές και πολλά έργα της στην
ιστοσελίδα Red n’ Noir (στην ενότητα «Ιστορίες απ’ τον ακάλυπτο»), η Γωγώ γράφει για
τις ανθρώπινες σχέσεις, τη μοναξιά και τις εμπειρίες που συχνά μένουν σιωπηλές. Μέσα
από τη γραφή της δίνει φωνή σε όσα πολλοί δεν τολμούν να πουν και συνδέει
προσωπικά βιώματα με κοινωνικά ζητήματα, προσκαλώντας τον αναγνώστη να
καταλάβει, να συγκινηθεί και να σκεφτεί.

~ ~ ~ ~ ~

Γωγώ, σε ευχαριστώ πολύ που δέχτηκες να μιλήσεις στην «ΚΟΚΚΙΝΗ» και να μοιραστείς
τόσο προσωπικά και δύσκολα ζητήματα. Τι ήταν αυτό που σε ώθησε να ανοίξεις αυτή τη
συζήτηση δημόσια;
Εγώ ευχαριστώ που θέλατε να με ακούσετε. Θέλω να μιλήσω για πράγματα, που ακόμη θεωρούνται ταμπού. Δεν θα έπρεπε να με ξαφνιάζει αυτό, αλλά πάντα με ξαφνιάζει. Δεν είμαι μόνη μου. Κουβαλάω πολλά. Τη γραφή μου, τον αλκοολισμό μου, τις ψυχικές διαταραχές. Ήθελα να μιλήσω για όλα αυτά μήπως έστω και ένα άτομο τα διαβάσει και νιώσει πως δεν είναι μόνο. Αυτό που θέλω να περάσω και με την ποίησή
μου. Ένα διαρκές «δεν είσαι μόνος».

Ο αλκοολισμός είναι μια συνεχής διαδικασία μάχης και προσπάθειας. Πώς τον βιώνεις
σήμερα και τι θα ήθελες να ακουστεί δημόσια ώστε να σπάσει το στίγμα γύρω από
αυτόν;
Για πάντα θα παλεύω με τον αλκοολισμό μου. Για πάντα θα παλεύω να μείνω καθαρή. Δε βάζω τεράστιους στόχους. Αυτό που έμαθα να λέω, είναι μόνο για σήμερα. Μόνο για σήμερα. Και στο σήμερά μου είμαι άπιωτη. Ήθελα σίγουρα να πω πως ο αλκοολισμός δεν είναι επιλογή. Το στίγμα θα σπάσει μόνο αν μιλάμε όλοι ανοιχτά γι’ αυτά τα πράγματα και ξορκίσουμε τους δαίμονές μας. Όταν ξεκίνησα να αυτοτραυματίζομαι μικρή, δεν είχα ιδέα τι είναι αυτό που κάνω και γιατί. Δεν υπήρχε καμιά ενημέρωση. Κι εγώ δεν μίλησα. Σήμερα μιλάω. Κι ελπίζω κάποιος να ακούσει.

Ο αυτοτραυματισμός είναι ένα θέμα που συχνά μένει στη σιωπή. Τι σημαίνει για σένα το
να το εκφράζεις ανοιχτά;
Όπως είπα και πριν, το ξορκίζω. Και απαλύνω τον πόνο, που μου έχω δημιουργήσει όλα αυτά τα χρόνια. Και σωματικά και ψυχικά. Ο κόσμος εκεί έξω παλεύει με πολλά. Και συχνά, πολλά απ’ αυτά, ταιριάζουν με τα δικά μας θέματα. Το μήνυμα που θέλω να περάσω με αυτή τη συνέντευξη είναι ότι κανείς δεν είναι μόνος και ότι κανείς δεν είναι ο μόνος.

Η ποίηση τι ρόλο έχει στη ζωή σου; Είναι καταφύγιο, εργαλείο έκφρασης, ή κάτι
διαφορετικό;
Η ποίηση ειναι το καταφύγιό μου. Η κραυγή μου, ο εραστής μου. Η ποίηση και η γραφή
γενικότερα, είναι τα πάντα για μένα. Δεν είναι μόνο ένα εργαλείο έκφρασης. Είναι πολλά
παραπάνω απ’ αυτό. Πολλά παραπάνω απ’ όσα μπορώ να πω ή να εξηγήσω. Η ποίηση θέλει
ψυχή.

Μέσα στις συλλογές σου επιστρέφουν συχνά εικόνες που αγγίζουν το σώμα, τον
ψυχισμό, την αγάπη. Υπάρχει κάποιο νήμα που τα συνδέει;
Τώρα τελευταία νιώθω παρούσα μέσα στο σώμα μου. Πάντα υπήρχε ένα κενό. Και πάλι, μόνο για σήμερα είμαι. Για αύριο δεν ξέρω. Αλλά ναι. Σίγουρα συνδέονται όλα αυτά. Πριν σταματήσω την πόση, τα έπαιρνα ξεχωριστά. Τώρα πια ως ένα. Γιατί είμαι εδώ. Η αγάπη. Ποια είμαι εγώ για να μιλήσω για την αγάπη;

Στην κοινωνία μας οι ψυχικές δυσκολίες και οι εθισμοί κουβαλούν ακόμα μεγάλο στίγμα.
Πώς πιστεύεις ότι μπορεί να αλλάξει αυτή η ματιά; Μπορεί η τέχνη να συμβάλει σε αυτό;
Μου δίνεις ένα βήμα αυτή τη στιγμή. Ένα βήμα να μιλήσω για πράγματα που ζω. Με αυτά που θα σου πω, σπάει ήδη το στίγμα. Και τα ποιήματά μου μιλάνε ανοιχτά για αυτά τα θέματα. Και έχουν αγγίξει ανθρώπους. Και ελπίζω στο μέλλον να αγγίξουν και περισσότερους. Η τέχνη μόνο μπορεί να βοηθήσει σ’ αυτό. Η ποίηση, το θέατρο. Η μουσική.

Αν κάποιος άνθρωπος δίνει τη δική του μάχη και διαβάζει αυτή τη συνέντευξη, τι θα
ήθελες να του μεταφέρεις μέσα από τη δική σου εμπειρία και τη γραφή σου;
Θα ήθελα να του πω ότι θα έρθει μια μέρα που θα αγαπήσει τον εαυτό του. Που η μέρα που
ξημερώνει θα είναι ένα θαύμα για αυτόν. Προσπάθησα και τα κατάφερα. Μέσα από φάρμακα, ψυχαναλύσεις και μέσα απ’ την ομάδα που έχω ενταχθεί ώστε να μείνω καθαρή. Ξέρω καλά πώς είναι να νιώθεις πεθαμένος ήδη πριν καν ζήσεις. Με λίγη φροντίδα εαυτού, αυτό αλλάζει. Και τέλος, ξανά και ξανά, πάντα και για πάντα. Δεν είσαι μόνος σου

Γωγώ, σε ευχαριστώ εκ μέρους της ΚΟΚΚΙΝΗΣ για την όμορφη συζήτηση και σε
συγχαίρω ειλικρινά για το θάρρος σου και την καθαρότητα της σκέψης σου. Ο τρόπος
σου να σπας τα ταμπού και τα στερεότυπα δίνει δύναμη και ελπίδα.
Εγώ σ’ ευχαριστώ, Σωτήρη, που μου έδωσες το βήμα να μιλήσω για όλα αυτά που μας αφορούν όλους. Δεν μου αρέσει η λέξη ελπίδα. Εύχομαι μόνο να έδωσα θάρρος. Το θάρρος για κάτι καλύτερο.

~ ~ ~ ~ ~

Κυνηγημένοι
Ξεχνούν.
Όλοι ξεχνούν εκεί έξω.
Και λέω «εκεί έξω», γιατί εγώ είμαι κάπου κλεισμένη.
Οι τοίχοι φθείρονται διαρκώς.
Κομμάτια απ’ το ταβάνι πέφτουν στα μαλλιά μου.
Και προσποιούμαι πως είναι χιόνι.
Μια τόσο χειμωνιάτικη μέρα, σίγουρα χιόνι θα είναι.
Ξεχνούν.
Όλοι ξεχνούν.
Και τελικά, δε ξέρω που βρίσκομαι.
Πολλές φορές, δε ξέρω που βρίσκομαι.
Οι γιατροί.
«Είναι φυσιολογικό στην κατάστασή σου».
Όμως γιατί;
Μέχρι που είδα μια κοπέλα στο δρόμο.
Έτρεχε.
Λογικά, κάτι να προλάβει.
Μπροστά της, περιστέρια που πετούσαν.
Όπως όταν ήμασταν παιδιά,
στην πλατεία και τα κυνηγούσαμε.
Όμορφη εικόνα.
Μόνο που μετά σκέφτηκα.
Είμαστε όλοι κυνηγημένοι.
Με τον ένα, ή τον άλλο τρόπο.
Κι ίσως γι’ αυτό, παλεύουμε να ξεχάσουμε.
Για να βγάλουμε και την επόμενη μέρα και την επόμενη.
Τη βγάζουμε όμως στ’ αλήθεια;
Ή έχει γίνει η προσποίηση, το δεύτερό μας δέρμα.
Δεν ξέρω.
Αλλά ούτε μας κατηγορώ.
Ξεχνούν όλοι.
Κι ίσως πρέπει ν’ αρχίσω να ξεχνάω κι εγώ.
Τα φάρμακα.
Τους γιατρούς.
Εκείνον.
Ειδικά εκείνον.
Να σταματήσω να λέω καληνύχτα στον αέρα.
Αφού δεν μ’ ακούει κανείς.
Κι αφού δε μ’ ακούει κανείς,
ας ξεχάσω κι εγώ.
Αφού απ’ όλους έχω πια κι εγώ ξεχαστεί.

Σεξουαλική αγωγή
Βρήκα έναν ωραίο γκόμενο.
Μόνο για να κάνει τη δουλειά, που πρέπει να κάνει.
Και να του πω μετά, φιλιά, τα λέμε.
Και να μη το εννοώ, όταν λέω τα λέμε.
Και να μην εννοώ τα φιλιά που του στέλνω ή του δίνω.
Κι ύστερα φεύγει.
Πέφτει το μάτι μου στα ερωτικά του Καβάφη.
Και ντρέπομαι.
Αγκαλιάζω το βιβλίο.
Ζητάω συγγνώμη από κάτι αόρατο.
Το παίρνω μαζί μου στη μπανιέρα.
Το βιβλίο, σαφώς καταστρέφεται.
Εγώ, σπασμένη.
Αλλά η ίδια ακόμη.
Μέχρι την επόμενη ντροπή.
Αυτή τη σεξουαλική αγωγή, είχαμε εμείς στο σχολείο.

Πτώση
Οι λυπημένοι άνθρωποι.
Έχεις κοιτάξει στ’ αλήθεια ποτέ,
τους λυπημένους ανθρώπους;
Προσπάθησες να δεις τι κρύβεται κάτω απ’ τη σκιά που κουβαλούν;
Προσπάθησες ποτέ, να δεις εγώ τι κρύβω;
Γιατί είμαι θλιμμένη κι ούτε που το πρόσεξες.
Κανείς δεν το πρόσεξε.
Κι ήθελα απλά ν’ ακούσω τη φωνή σου.
Να ζεσταθώ για λίγο, μέσα σ’ αυτόν τον κρύο χειμώνα.
Έχεις κοιτάξει ποτέ στ’ αλήθεια τους λυπημένους ανθρώπους;
Που πηγαίνουν στη δουλειά τους και το βουλώνουν.
Που δεν πληρώνονται και το βουλώνουν.
Που ακούνε προσβολές
-με το τσουβάλι προσβολές και το βουλώνουν.
Άσε τα μάτια.
Στα χέρια κοίτα τους.
Δες, τώρα κρατούν επιτέλους ένα σιδερικό.
Έτοιμο να συνθλίψει όποιο κρανίο τους κλείνει το στόμα.
Έτσι, μια μέρα, ανοιξιάτικη μέρα, θα δώσω μια κι εγώ στον εαυτό μου.
Αφού δε θέλεις να μ’ ακούσεις.
Αφού δε κοίταξες ποτέ κάτω απ’ τη σκιά μου.
Και κανείς δε το έκανε.
Οι λυπημένοι άνθρωποι.
Φουντάρουν όλοι μαζί και χέρι-χέρι απ’ τους ορόφους κάθε πολυκατοικιών.
Κι εγώ.
Αχ, εγώ.
Θα πέσω πρώτη.

Υπό άλλες συνθήκες
Υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσα να πω πως όλα βαίνουν καλώς.
Μα εσύ, αγάπησες κάποια άλλη,
τόσο εύκολα,
όσο εγώ κοιμάμαι μ’ έναν άντρα.
Υπό άλλες συνθήκες, κοιμάμαι και με γυναίκες.
Το ίδιο εύκολα, όσο εσύ με ξέχασες.
Και με κοιτάζεις κάθε φορά λες και δεν με ξέρεις.
Σαν να προσπαθείς ν’ αναγνωρίσεις στα μάτια μου,
την αγάπη που ακόμη σου έχω.
Υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσα να πω πως όλα βαίνουν καλώς.
Έχω μια δουλειά για να πληρώνω το νοίκι μου.
Το νερό με το οποίο πλένομαι και πνίγομαι μες στη μπανιέρα.
Μα άνθρωποι εκεί έξω πεινάνε.
Εκεί έξω, κάποιοι είναι τόσο μόνοι που πεθαίνουν αθόρυβα.
Και καλά εγώ.
Αντέχω.
Αυτοί όμως;
Υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσα να πω πως όλα βαίνουν καλώς.
Μα βλέπω γύρω μου.
Τίποτα δεν πάει καλά.
Κανείς δεν είναι καλά.
Πώς να πω ότι όλα είναι εντάξει.

Αγάπη
Αγάπη, είναι η παλιά φωτογραφία των γονιών σου
και το γήρας στα μάτια τους χρόνια μετά.
Αγάπη, είναι ο πόνος του αποχωρισμού
σ’ όλους τους δρόμους της πόλης που άφησες.
Αγάπη, είναι η ελπίδα πως θα ξαναρθείς, μυρίζοντας καλοκαίρι.
Αγάπη, είναι μια τυχαία Παρασκευή βράδυ που θα περάσετε μαζί
και το τσούγκρισμα των ποτηριών σας σε φως χαμηλωμένο.
Αγάπη, είναι η παραίτηση απ’ τη δουλεία, το φτύσιμο στ’ αφεντικό.
Αγάπη, είναι η παραίτηση απ’ τον εαυτό σου, το φτύσιμο στον καθρέφτη.
Και μίσος, ακριβώς το ίδιο πράγμα.
Αγάπη είναι πως δε γνωρίζω αγάπη τι είναι,
γιατί ποτέ δεν αγαπήθηκα.
Και μίσος, ακριβώς το ίδιο πράγμα.
Μια συγκεκριμένη Παρασκευή βράδυ, που ποτέ δε θα ξεχάσω,
γιατί την έζησα μαζί σου κι είσαι σημαντικός για ‘μένα,
αν όχι μοναδικός.
Κι η φίλη,
που σου είπε να προσπαθήσετε ξανά,
γιατί είσαι προβληματικό παιδί και πάντα θα είσαι,
όμως μπορείς ν’ αλλάξεις στα σημεία, αν τα σημεία τ’ αξίζουν.
Αγάπη είναι φωτογραφίες των γονιών σου, τα μάτια του πατέρα σου, λίγο πριν φύγεις, έφηβη
πια.
Αγάπη είναι το «μη πιείς άλλο», «μη καταστρέφεσαι».
Κι αυτό το «μη φοβάσαι»,
που κανείς δε το είπε και ποτέ δεν ακούστηκε.
Αγάπη, είμαι εγώ, ολόκληρη αγάπη.
Ότι δεν δόθηκε ποτέ.
Από τον τρόμο της οικειότητας.
Αγάπη είναι η γειτονιά μου κι όλος ο κόσμος που ξέρω.
Μίσος, είναι το ίδιο πράγμα.
Μίσος είναι η καλά προφυλαγμένη αγάπη,
απ’ τα μάτια εκείνου ή εκείνου.
Κι εγώ είμαι μίσος.
Κι εγώ είμαι μίσος.
Κι εγώ είμαι μισός.
Τα μάτια του πατέρα και της μητέρας, όταν κάνεις ακόμη ένα λάθος.
Η ζωή μας όλη ανάμεσα σ’ ανθρώπους που πήραν κάτι ή δεν πήραν και τίποτα.
Κανείς ποτέ δεν άφησε.
Η/αγάπη/και/το/μίσος/γίνονται/απόψε/ένα.