Η Μαργαρίτα Πουλοπούλου είναι 29 ετών και ζει με οριακή διαταραχή προσωπικότητας. Διαγνώστηκε πριν από πέντε χρόνια, όμως τα συμπτώματα είχαν εμφανιστεί ήδη από την εφηβεία της. Έχει βιώσει αυτοτραυματισμούς, απόπειρες αυτοκτονίας και οκτώ νοσηλείες σε ψυχιατρικές κλινικές στην Πελοπόννησο και την Αθήνα.
Μιλά ανοιχτά στην «ΚΟΚΚΙΝΗ» για την εμπειρία της, το κοινωνικό στίγμα, την τοξική θετικότητα και τις σοβαρές ελλείψεις στο δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας. Η μαρτυρία της είναι πολιτική, ανθρώπινη και αναγκαία.

Τη συνέντευξη εκ μέρους της εφημερίδας «Η Κόκκινη», πήρε ο Σωτήρης Μηνάς

Μαργαρίτα, πώς είναι να ζεις με οριακή διαταραχή προσωπικότητας; Πώς επηρεάζει την καθημερινότητά σου και τις σχέσεις σου με τους γύρω σου;
Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας είναι μια δύσκολη διαταραχή. Παρουσιάζω έντονες και ακραίες εναλλαγές στο συναίσθημα, κάτι που δυσκολεύει την καθημερινότητά μου και, δυστυχώς, επηρεάζει και τις διαπροσωπικές μου σχέσεις. Παρ’ όλα αυτά, η ψυχοθεραπεία που κάνω τα τελευταία τρία χρόνια, σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή, έχουν βελτιώσει αισθητά την ποιότητα της ζωής μου.

Έχεις βιώσει αυτοτραυματισμούς και απόπειρες αυτοκτονίας. Πώς είναι για σένα να μιλάς γι’ αυτά; Νιώθεις ότι οι άνθρωποι σε καταλαβαίνουν ή σε κρίνουν;
Έχω κάνει πέντε απόπειρες αυτοκτονίας και έχω αυτοτραυματιστεί τέσσερις φορές. Όπως καταλαβαίνετε, είμαι αυτοκαταστροφική. Το να μιλήσω γι’ αυτό δημόσια δεν ήταν μια εύκολη απόφαση. Το στίγμα είναι τεράστιο. Έχω κριθεί αυστηρά για την αυτοκαταστροφικότητά μου από συγγενείς, αλλά και από γιατρούς – όσο κι αν αυτό προκαλεί εντύπωση. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχω μετανιώσει που μίλησα. Ελπίζω ότι με αυτόν τον τρόπο συμβάλλω, έστω και λίγο, στο να γίνει η κοινωνία μας πιο δεκτική απέναντι στην ψυχική νόσο.

Πόσο έντονα έχεις βιώσει το κοινωνικό στίγμα; Υπήρξαν σχόλια ή συμπεριφορές, που σε πλήγωσαν ιδιαίτερα;
Το κοινωνικό στίγμα το έχω βιώσει έντονα και είναι κάτι που με στενοχωρεί. Έχω ακούσει μέχρι και ότι θα έπρεπε να ντρέπομαι που αποπειράθηκα να αυτοκτονήσω. Αρχικά αυτό με διέλυσε. Στην πορεία όμως σκέφτηκα: για ποιον λόγο ένας άνθρωπος, που φτάνει στην απόλυτη απελπισία, θα έπρεπε να ντρέπεται;

Σήμερα ακούμε συχνά φράσεις όπως «είναι όλα στο μυαλό σου» ή «πρέπει απλώς να ηρεμήσεις». Πώς βιώνεις αυτή τη λεγόμενη τοξική θετικότητα;
Τέτοιες φράσεις ακυρώνουν την εμπειρία του ανθρώπου που υποφέρει. Δεν βοηθούν. Αντίθετα, επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο κάποιον, που ήδη παλεύει. Η ψυχική νόσος δεν είναι θέμα θέλησης ή σκέψης. Είναι ασθένεια.

Έχεις νοσηλευτεί οκτώ φορές σε ψυχιατρικές κλινικές. Πώς ήταν η αντιμετώπιση που έλαβες; Σε έβλεπαν σαν άνθρωπο ή σαν ένα ακόμη “περιστατικό”;
Έχω νοσηλευτεί οκτώ φορές. Σε κάποιες περιπτώσεις ήμουν απλώς μία από τους δεκαπέντε ασθενείς, που θα έπαιρναν λίγο αγχολυτικό και σε λίγες μέρες θα έπαιρναν εξιτήριο. Υπήρξαν ακόμη και περιπτώσεις, όπου οι ίδιοι οι γιατροί με ειρωνεύονταν. Για να είμαι όμως δίκαιη, έχω συναντήσει και άψογη, ανθρώπινη μεταχείριση. Και πρέπει να το πω: την καλύτερη εμπειρία νοσηλείας την είχα στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής στο Δαφνί.
Επειδή οι νοσηλείες είναι πολλές, δεν μπορώ να ανασύρω ένα συγκεκριμένο περιστατικό, που να μου έχει μείνει πιο έντονα. Αυτό που μένει είναι η γενική αίσθηση της έλλειψης χρόνου και προσωπικού.

Νιώθεις ότι το κράτος και το σύστημα υγείας σέβονται τους ψυχικά ασθενείς; Τι θεωρείς ότι πρέπει να αλλάξει;
Η ψυχική νόσος είναι σωματική νόσος και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Όταν το καταλάβουμε αυτό, ίσως αρχίσουμε να αντιμετωπιζόμαστε με ίσους όρους. Το ΕΣΥ είναι διαλυμένο και δεν μπορεί να προσφέρει ολιστική φροντίδα ούτε σε όσους πάσχουν ψυχικά ούτε σε όσους πάσχουν σωματικά. Χρειαζόμαστε ανθρώπινο δυναμικό. Για να καταλάβετε, στο Δαφνί, στην απογευματινή και τη νυχτερινή βάρδια, δύο νοσηλευτές φροντίζουν τριάντα πέντε ασθενείς.

Τι είναι αυτό που σε κρατά όρθια στις πιο δύσκολες στιγμές;
Όταν ξεκίνησα ψυχοθεραπεία, μαζί με τον ψυχίατρο–ψυχοθεραπευτή μου καταφέραμε να φέρουμε την οριακή διαταραχή σε ύφεση. Εκεί είδα ότι υπάρχει άλλος δρόμος. Υπάρχει ελπίδα. Η οριακή διαταραχή έχει εξάρσεις και υφέσεις. Όσο κι αν κρατήσει μια έξαρση, κάποια στιγμή θα έρθει η ύφεση. Αυτό είναι που με κρατά και μου δίνει δύναμη να συνεχίζω.

Κλείνοντας, τι μήνυμα θα ήθελες να στείλεις σε όσους ζουν με σοβαρές ψυχικές διαταραχές, αλλά και στην κοινωνία γενικότερα;
Η ψυχική νόσος δεν είναι ντροπή. Είναι ασθένεια. Με τη σωστή υποστήριξη από ειδικούς μπορούμε να συνεχίζουμε τη ζωή μας. Να μη φοβόμαστε τον στιγματισμό και να διεκδικούμε τη φροντίδα και τον σεβασμό που μας αξίζουν.

Μαργαρίτα, σε ευχαριστώ από καρδιάς που μοιράστηκες την ιστορία σου. Έχει δύναμη και σημασία αυτό που έκανες.
Ευχαριστώ κι εγώ, Σωτήρη, για την ευκαιρία που μου έδωσες να αναπτύξουμε ένα θέμα, που η ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να μην αποδέχεται: τον άνθρωπο με ψυχική νόσο.