3^ο αυτοοργανωμένο Thessaloniki Pride

Ζάκι για μας σημαίνει αντεπίθεση

Γράφει η Κική Σταματόγιαννη

Όταν ένας άνθρωπος δολοφονείται επειδή είναι διαφορετικός, «μη κανονικός», επειδή αποκλίνει από τα στερεότυπα και τις κυρίαρχες νόρμες, σημαίνει συναγερμός για όλες και όλους μας. Σημαίνει ότι περνάμε στην αντεπίθεση και λέμε «Αρκετά. Φτάνει πια».

Το ίδιο φώναξαν 50 χρόνια πριν, τον Ιούνη του 1969, οι τρανς, οι ομοφυλόφιλοι και οι λεσβίες της Νέας Υόρκης. «Αρκετά» με τον καθημερινό εξευτελισμό από την αστυνομία, αρκετά με την καταπίεση, την οικονομική εκμετάλλευση, τη βία. Και ήταν τόσο ηχηρό αυτό το «φτάνει πια», που ταρακούνησε την κοινωνία κάνοντας την αμερικανική κυβέρνηση να χάσει τον ύπνο της για τρία μερόνυχτα. Κι έτσι, δίπλα στο αντιπολεμικό κίνημα, δίπλα σε όσους πάλευαν για τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα των μαύρων, δίπλα στους Μαύρους Πάνθηρες, στις φεμινίστριες και τους λατινόφωνους, γεννιέται -μέσα από τη λάμψη μιας εξέγερσης- το λοατκια+ κίνημα. Ανοιχτά και υπερήφανα στους δρόμους, περνάει τον Ατλαντικό και φτάνει στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη.

50 χρόνια μετά, και παρά τα σημαντικά προχωρήματα στη νομοθεσία και στις συνειδήσεις, οι λοατκια+ άνθρωποι συνεχίζουν να δέχονται καταπίεση. Τα τρανς άτομα δολοφονούνται, οι άντρες που αποκλίνουν από τα κυρίαρχα πρότυπα αρρενωπότητας ξυλοκοπούνται. Cis* και τρανς γυναίκες υφίστανται βία. Ίντερσεξ βρέφη συνεχίζουν να ακρωτηριάζονται στα γεννητικά τους όργανα, προκειμένου να «ταιριάξουν» ανατομικά σε ένα στερεοτυπικά καθορισμένο φύλο. Γκέι, αμφί και λεσβίες εξακολουθούν να μην έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους ετερόφυλους ανθρώπους (υπέχοντας, ωστόσο, τις ίδιες υποχρεώσεις). Την ίδια στιγμή κράτη-δολοφόνοι, όπως το Ισραήλ, με προχωρημένες νομοθεσίες όσον αφορά την κατοχύρωση λοατκια+ δικαιωμάτων, λειτουργούν ως ροζ πλυντήρια για τα καθημερινά τους εγκλήματα. Τι απέγινε -αλήθεια- η λοατκια+ απελευθέρωση που διεκδικήθηκε 50 χρόνια πριν, στις ταραγμένες μέρες και νύχτες του Ιούνη του 1969;    

Με αυτό το σκεπτικό, το      φετινό 3ο αυτο-οργανωμένο Thessaloniki Pride, το ριζοσπαστικό Pride «από τα κάτω και με τις, τ@ και τους κάτω», το Pride που στηρίζεται στη συντροφικότητα, την αλληλεγγύη και την ενότητα όλων των καταπιεσμένων μακριά από επιχορηγήσεις, εταιρείες και χρηματοδοτικά πακέτα, προσπαθεί να πατήσει πάνω στο αυλάκι που χάραξε το διεκδικητικό κίνημα του 1969. Πιστό στην παράδοση της εξέγερσης και συνεπές με τα αιτήματα του σήμερα, οργανώνει εβδομάδα εργαστηρίων και εκδηλώσεων. Και βγαίνει στους δρόμους. Βγαίνουμε στους δρόμους κουβαλώντας τον θυμό και τη θλίψη από τη δολοφονία του Ζακ/της Zackie Oh από νοικοκυραίους, φασίστες και αστυνομία. Και προσπαθούμε να μετασχηματίσουμε την πίκρα σε καύσιμη ύλη για τους αγώνες και τις διεκδικήσεις μας. 

Το Stonewall τότε σήμαινε αντεπίθεση. Κατ’ ανάλογο τρόπο σήμερα η «Ζάκι» σημαίνει ότι δεν υποχωρούμε ούτε εκατοστό από τις θέσεις μας για αλλαγή της κοινωνίας. Δεν κάνουμε ούτε βήμα πίσω από όσα έχουμε κατακτήσει, καθώς και από την προσπάθεια για συνολική ανθρώπινη χειραφέτηση. «Ζάκι σημαίνει αντεπίθεση».       

Αυτή θα είναι και η αιχμή της κεντρικής εκδήλωσης. Με την πάροδο 50 χρόνων από μια εξέγερση, πού βρισκόμαστε σήμερα; Ποιο είναι το νήμα που συνδέει το Stonewall με τους λοατκια+ αγώνες της εποχής μας; Πώς αναπτύσσεται και τι μορφές παίρνει το κίνημα, το οποίο πυροδότησε η φρικτή δολοφονία του Ζακ/Zackie Oh; Πόσο κρίσιμο γίνεται αυτό μέσα σε μια συγκυρία σαν τη σημερινή: Άνοδος της ακροδεξιάς παντού στην Ευρώπη. Νεοφασίστες τύπου Τραμπ και Μπολσονάρου έχουν σκαρφαλώσει στην εξουσία και δεκάδες άλλοι «φλερτάρουν» με αυτήν. Κλειστά σύνορα, τείχη και φράχτες. Η ισλαμοφοβία να εξαπλώνεται σαν επικίνδυνος ιός και οι πρόσφυγες να παραμένουν εγκλωβισμένοι στα καμπς της ντροπής.

Μέσα από την εκδήλωση θυμόμαστε τις δολοφονημένες αδερφές μας, την τουρκάλα τρανς αγωνίστρια Hande Kader και την αριστερή, λεσβία και μιγάδα συντρόφισσα Marielle Franco στη Βραζιλία. Καμία από τις δύο δεν σώπασε. Αυτή τους η επιλογή, η επίμονη εναντίωση στην αδικία και η συστηματική υπεράσπιση των πιο καταπιεσμένων, τους κόστισε τη ζωή τους. Θυμόμαστε ασφαλώς τη Sylvia Rivera, την εμβληματική φυσιογνωμία της εξέγερσης του Stonewall, που προσπάθησε όλη της τη ζωή να ενώσει τις κλωστές από τα επιμέρους κινήματα στις ΗΠΑ. Τη συζήτηση θα ανοίξουν το RADical Pride, το Patras Pride, η Justice for Jackie και η ομάδα Sylvia Rivera.  

Η κεντρική εκδήλωση πλαισιώνεται από εργαστήρια και προβολές. 

Φεμινιστικό Εργαστήρι Ενάντια στην Κουλτούρα του Βιασμού     

Επιθέσεις, σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία και στον δρόμο, βιασμοί στο στενό οικογενειακό περιβάλλον και έξω από αυτό. Δολοφονίες γυναικών για τον μόνο λόγο ότι ήταν γυναίκες. Λίγες μέρες πριν από τη φετινή 8η Μάρτη, με τον ιστορικό και πολιτικό συμβολισμό που κουβαλά αυτή η ημερομηνία, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να θέσει σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για τον νέο Ποινικό Κώδικα. Μέσα στις προτάσεις κατατίθεται και η τροποποίηση του 336 ΠΚ, του άρθρου που κωδικοποιεί τον βιασμό. Οι κοινωνίες και οι συνειδήσεις ασφαλώς και δεν αλλάζουν με τις νομοθεσίες. Οι νομοθεσίες, ωστόσο, μας βοηθάνε να παλεύουμε από καλύτερες θέσεις. Ποινικοποιούν συμπεριφορές, που διαφορετικά θα έμεναν ατιμώρητες. Ενισχύουν την απαξία μιας πράξης, καθιστώντάς την μη ανεκτή στην κοινωνία. Το ελληνικό κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 2018 κύρωσε τη Σύμβαση της Ιστανμπούλ για τον τερματισμό της βίας σε βάρος των γυναικών. Αντί όμως η ελληνική νομοθεσία να συμμορφωθεί με τις επιταγές αυτής, που ορίζει τον βιασμό με μοναδικό κριτήριο την απουσία συναίνεσης, δοκιμάσαμε τη δυσάρεστη έκπληξη να ορίζεται ο βιασμός χωρίς την παραμικρή αναφορά σε αυτή και να στοιχειοθετείται κατηγορία με κριτήριο την άσκηση σωματικής βίας.

Όλα αυτά, σε μια κοινωνία εθισμένη στην κουλτούρα του βιασμού σε βάρος γυναικών, θηλυκοτήτων και μη τοξικά αρρενωπών αντρών. Σε μια κοινωνία, που έχει μάθει να κλείνει τα μάτια και τα αυτιά της, να αποστρέφει το βλέμμα ή να δίνει άλλοθι σε σεξιστικές συμπεριφορές. Πώς απαντάμε, πώς οργανωνόμαστε για να είμαστε νικηφόρες και αποτελεσματικές; Θα μιλήσουν μέλη από τη Συνέλευση ‘Χωρίς Συναίνεση Είναι Βιασμός’, από την αντισεξιστική συλλογικότητα Κιουρι@ και τη νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση.       

Λοατκια+ πρόσφυγες

Η πιο αθέατη πτυχή του δράματος των προσφύγων. Ανεπιθύμητοι στον τόπο καταγωγής τους, όπου κακοποιούνται, φυλακίζονται, δολοφονούνται, «εξαφανίζονται». Ανεπιθύμητοι πολλές φορές μέσα στα ίδια τα καμπς από τους ανθρώπους της κοινότητάς τους. Ανεπιθύμητοι στην Ελλάδα. Παγιδευμένοι από τα εθνικά σύνορα, μέσα σε μια Ευρώπη με ακραία αντιμεταναστευτική πολιτική και αντιπροσφυγικό παραλήρημα. Αντιμέτωποι με χίλια δυο προβλήματα στη χώρα υποδοχής, καλούνται να τα βάλουν ταυτόχρονα με τον ρατσισμό και την ομοφοβία/τρανσφοβία. Τι αλλάζει στις ήδη επιβαρυμένες ζωές τους με την τροποποίηση του νόμου περί ασύλου; Πώς θα μπορούσαν να συμβάλλουν οι ξεχωριστές δομές φιλοξενίας; Ποιος θα ήταν ο αποτελεσματικότερος τρόπος να προστατευτούν άνθρωποι ευάλωτοι και ψυχολογικά επιβαρυμένοι; Το εργαστήριο οργανώνουν οι κινηματογραφικές ομάδες ΑΠΘ και ΠαΜακ με την ομάδα eclipse, που δραστηριοποιείται στον χώρο της φροντίδας των λοατκια+ προσφύγων. 

Το Ψ βίωμα στους λοατκια+ ανθρώπους

Ποιο είναι το ψυχικό τίμημα που καλούνται να καταβάλλουν τα λοατκια+ άτομα, υπερασπιζόμενα τη «διαφορετικότητά τους» απέναντι στις κυρίαρχες νόρμες; Πώς καταφέρνουν να ισορροπήσουν και να διαχειριστούν μια δύσκολη καθημερινότητα, όταν τραμπουκίζονται και γίνονται αντικείμενο χλευασμού στο σχολείο τους, όταν διώχνονται από το σπίτι τους, όταν υφίστανται βία και διακρίσεις στην εργασία τους; Όταν υποχρεώνονται να ξαπλώσουν στο κρεβάτι του Προκρούστη για όση κανονικότητα τούς υπολείπεται ή για όση απόκλιση από τα κυρίαρχα στερεότυπα τούς περισσεύει. Για τις ψυχολογικές επιπτώσεις της καθημερινής καταπίεσης και βίας που υφίστανται τα λοατκια+ άτομα, θα μιλήσουν μέλη του HER(aklion) Pride. 

Η φρίκη του ναζισμού, όπως την υπέστησαν τα λοατκια+ άτομα

Το Φεστιβάλ Κινηματογραφικών Ομάδων ΑΠΘ και ΠαΜακ, από τις πιο δραστήριες και δημιουργικές ομάδες των πανεπιστημίων της πόλης, συμμετέχει στη συνδιοργάνωση του φετινού 3ου αυτοοργανωμένου Thessaloniki Pride και προγραμματίζει την προβολή του ντοκιμαντέρ «Παράγραφος 175». Έτσι είχε κωδικοποιηθεί η νομοθεσία που έδινε τη δυνατότητα στο χιτλερικό καθεστώς να διώκει, να καταδικάζει, να βασανίζει, να κλείνει σε στρατόπεδα και να εξοντώνει ομοφυλόφιλους και λεσβίες. Συζήτηση για τον ναζισμό τότε, για τις φασίζουσες συμπεριφορές σήμερα, στη θλιβερή συγκυρία οι φασίστες να απειλούν να βγουν από τους υπονόμους της ιστορίας, όπου και ανήκουν. «Η Zackie ζει, τσακίστε τους ναζί». Στη Θεσσαλονίκη και σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Ζάκι σημαίνει αντεπίθεση!

Πολύχρωμη Πορεία, Σάββατο, 18 Μάη, 2μμ Άγαλμα Βενιζέλου

After-Pride Party και Drag Show, Σάββατο, 18 Μάη, 11μμ Σχολή Θετικών Επιστημών, ΑΠΘ

*Το άρθρο είναι δημοσιευμένο στο 1ο φύλλο (Μάης 2019) της εφημερίδας «Η Κόκκινη».