Συνέντευξη με τον Παύλο Βοσκόπουλο, πολιτικό εκπρόσωπο του «Ουράνιου Τόξου», του κόμματος της εθνικά Μακεδονικής μειονότητας. Η συνέντευξη δόθηκε πριν 24 χρόνια, μια εβδομάδα μετά τις ευρωεκλογές της 13^ης Ιούνη 1999, στον Χάρη Παπαδόπουλο, που σήμερα είναι συντάκτης της εφημερίδας «Η Κόκκινη», ενώ τότε ανήκε στη σύνταξη του Διεθνιστή Εργάτη.

Η σημασία της συνέντευξης είναι προφανής: ένας εκπρόσωπος της τόσο καταπιεσμένης εθνικής Μακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα μιλά ανοιχτά για ένα κομμάτι μιας παντελώς άγνωστης στο ευρύ κοινό Ιστορίας. Και μιλά από μια σκοπιά που ο κόσμος στην Ελλάδα, ακόμη και το κοινό της Αριστεράς, δεν συνηθίζουν να ακούνε.

Σήμερα, που η Άκρα Δεξιά και η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα βρίσκονται σε παροξυσμό με αφορμή την ίδρυση του Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας στη Φλώρινα, έχει τεράστια αξία να δοθεί ο λόγος στην ίδια τη Μακεδονική εθνική μειονότητα, για να μιλήσει για τη γλωσσική, εθνική και πολύπλευρη καταπίεσή της. Και εδώ, ο λόγος του Παύλου Βοσκόπουλου είναι μεστός και ουσιαστικός. Παρά τις τεράστιες διαφορές που έχουμε μαζί του σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις προσδοκίες του από τους «ευρωπαϊκούς θεσμούς».  

Τεράστια σημασία έχει και για εμάς, όσ@ όσες και όσους παλεύουμε να οικοδομήσουμε μια κοινωνία ισότητας και αλληλεγγύης, απαλλαγμένης από την εκμετάλλευση και την καταπίεση –με άλλα λόγια την κομμουνιστική κοινωνία- και δεν καταγόμαστε, κατ’ ανάγκην, από την εθνική Μακεδονική μειονότητα.

Όπως σημειώνεται και στο προλογικό σημείωμα του Διεθνιστή Εργάτη: «η στάση της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης στην Ελλάδα σήμερα απέναντι ειδικά στην τόσο κατατρεγμένη μακεδονική εθνική μειονότητα, θα είναι ένας αποφασιστικός δείκτης της ωριμότητάς της. Επειδή κανένας άνθρωπος και καμιά κοινωνική τάξη δεν μπορούν να ξεπεράσουν τον εαυτό τους και να αλλάξουν τον κόσμο, αν πρώτα δεν τολμήσουν να κοιταχτούν κατάματα στον καθρέφτη και να πουν τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη». 

διεθνιστής εργάτης

Αριθμός φύλλου 5-6, Σεπτέμβρης 1999

Ερώτηση: Τι σημασία είχε για το «Ουράνιο Τόξο» το κατέβασμα σε αυτές τις εκλογές; Τι στόχους είχατε; Σε ποιο βαθμό τούς πετύχατε;

Απάντηση: Ωραία. Καταρχάς να σου πω ότι με ευχαρίστηση δίνω τη συνέντευξη αυτή, γιατί αισθάνομαι ότι συζητάω με άνθρωπο, που είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος στα μειονοτικά και δημοκρατικά ζητήματα.

Για την ερώτησή σου τώρα: Πρέπει να ξεκινήσω από από το ότι προβληματιστήκαμε πάρα πολύ για το αν έπρεπε να συμμετάσχουμε σε αυτές τις εκλογές, με δεδομένο ότι το τελευταίο δίμηνο είχαμε τον πόλεμο στο Κόσοβο. Ο λόγος δεν ήταν αν θα έπρεπε να πούμε την άποψή μας για όλα τα ζητήματα, αλλά το ότι και σε τοπικό και σε πανελλαδικό επίπεδο, τα μειονοτικά είναι ζητήματα «ταμπού». Ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, των πολιτών, είναι στην καλύτερη περίπτωση ανενημέρωτο και στη χειρότερη προκατειλημμένο.

Είναι γνωστή η λαθεμένη ευαισθησία που υπάρχει για τα μειονοτικά ζητήματα στην Ελλάδα: Αν αναφέρεται κανείς για μειονότητες στην Ελλάδα, αναφέρεται σε θέματα που δημιουργούν προβλήματα. Αυτή είναι η σκοπιά του Έλληνα εθνικιστή. Τώρα λοιπόν είχαμε στο Κόσοβο πρόβλημα μειονοτικό, καταπίεση Αλβανών, επέμβαση της διεθνούς κοινότητας, τον UCK. Αφήνω που, έτσι κι αλλιώς, κάθε ενέργειά μας ξεσηκώνει τόνους λάσπης από τη μεριά των Ελλήνων εθνικιστών. Γι’ αυτό και σκεφτήκαμε σοβαρά το ενδεχόμενο μην τυχόν και προκαλέσουμε πρόβλημα με τη συμμετοχή μας, μήπως θεωρηθούμε εξτρεμιστές. Μια πολύ συνηθισμένη κατηγορία θα μπορούσε να είναι: «Νάτοι οι Σκοπιανοί, τους είδατε; Ορίστε τι γίνεται στα Βαλκάνια, να τι γίνεται στο Κόσοβο και κάποιοι βγαίνουν στην Ελλάδα για να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση κλπ. κλπ.».

Πήραμε ταυτόχρονα υπόψη και το ότι είμαστε αποκλεισμένοι από τα μαζικά μέσα ενημέρωσης. Από το 1994, που λειτουργούμε σαν οργάνωση, δεν είχαμε ποτέ την ουσιαστική ευκαιρία όχι να προβάλλουμε τις θέσεις μας, αλλά έστω να αποδείξουμε πως δεν είμαστε ελέφαντες.

Μετά από ώριμη σκέψη και συζήτηση πάνω στο ότι, ως οργάνωση και ως κόμμα, θα πρέπει να λέμε την άποψή μας και σε δύσκολες περιόδους, καταλήξαμε θετικά. Και αποφασίσαμε να πάρουμε μέρος σε αυτές τις ευρωεκλογές, με στόχο να πείσουμε πως οι μειονοτικοί έχουν λόγο και άποψη.

Τα οικονομικά μας δεν είναι καθόλου πλουσιοπάροχα. Κινηθήκαμε μοιράζοντας τη διακήρυξή μας χέρι–χέρι, περνώντας από τα καφενεία, κυρίως βέβαια στη Βόρεια Ελλάδα, στις περιοχές που ζουν εθνικά Μακεδόνες. Ήμασταν πάρα πολύ προσεκτικοί. Έτσι, δεν συναντήσαμε κανένα σοβαρό πρόβλημα, πέρα από μεμονωμένες αντιδράσεις όπως φραστικές επιθέσεις του τύπου «είστε Σκοπιανοί, πάτε να δημιουργήσετε πρόβλημα κλπ.». Όμως με τους περισσότερους, παρά το ότι εμφανιστήκαμε δημόσια, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε καλόπιστα και να περάσουμε τα μηνύματα που θέλαμε.

Ερώτηση: Στην Ελλάδα υπάρχουν ομάδες και κόμματα, ιδιαίτερα στην Αριστερά, που μερικές φορές αναγνωρίζουν τους Μακεδόνες ως μια ιδιαίτερη ομάδα του πληθυσμού και αναφέρονται με κάποιο προσδιορισμό σε αυτούς: π.χ. «δίγλωσσοι» για το ΚΚΕ, «σλαβόφωνοι» ή «Σλαβομακεδόνες» για άλλους κλπ. Οι περισσότεροι, όμως, μιλάνε για μια γλωσσική και ιστορική ιδιαιτερότητα και όχι εθνική. Τελικά οι Μακεδόνες είναι γλωσσική μόνο ή και εθνική μειονότητα;

Συνθήματα στα μακεδονικά γραμμένα στη γλώσσα που μιλιόταν στα μακεδονικά χωριά που στήριζαν τους μαχητές και τις μαχήτριες του Δημοκρατικού Στρατού στον εμφύλιο πόλεμο.

Απάντηση: Πολύ καλή ερώτηση! Αυτό το ζήτημα έχει να κάνει με την έλλειψη ενημέρωσης. Διότι και εμείς είμαστε παιδιά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, είμαστε «παιδιά του σωλήνα», άσχετα αν έχουμε μια διαφορετική εθνική συνείδηση.

Γι’ αυτό μπορούμε να καταλάβουμε και να αισθανθούμε με τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται ο μέσος Έλληνας. Δυστυχώς ο μέσος Έλληνας έχει την εντύπωση πως ζει σε ένα εθνικά «καθαρό» κράτος. Δεν ξέρει ο μέσος πολίτης ή δεν έχει προβληματιστεί για το τι πραγματικά σημαίνει εθνικό κράτος. Για το ότι δεν υπήρχαν πάντοτε εθνικά κράτη. Για το ότι ο όρος «έθνος» τριακόσια χρόνια πριν δεν είχε καθόλου την έννοια που έχει σήμερα. Δεν υποψιάζονται καθόλου πως το έθνος–κράτος προϋποθέτει ένα ορισμένο επίπεδο σχέσεων παραγωγής και οργάνωσης της κοινωνίας. Ο μέσος Έλληνας κοιτάει τον εαυτό του στον καθρέφτη και αντί να βλέπει τα πραγματικά του χαρακτηριστικά, φαντασιώνεται ότι φορά την περικεφαλαία του Περικλή, κρατάει στο χέρι του το δόρυ του Λεωνίδα, είναι ντυμένος με τη φουστανέλα του Κολοκοτρώνη και, τις τελευταίες δεκαετίες, βρίσκεται καβάλα στον Βουκεφάλα του Μεγαλέξανδρου.

Αυτές οι προκαταλήψεις τον κάνουνε να μην μπορεί να δει –και στη συνέχεια να ανεχτεί- την ύπαρξη στη χώρα του πολιτών με διαφορετική εθνική ταυτότητα. Πώς αποκτήσανε τα άτομα αυτά τη διαφορετική εθνική συνείδησή τους; Αυτό είναι ένα ζήτημα, που μπορούμε να το συζητούμε επί ώρες. Εμείς σεβόμαστε το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού.

Σε όλα τα βαλκανικά κράτη υπάρχουν μειονοτικοί πληθυσμοί. Π.χ. οι Έλληνες στη νότια Αλβανία, που είναι Αλβανοί πολίτες με εθνική συνείδηση ελληνική. Με τον ίδιο τρόπο υπάρχουν στην Ελλάδα άτομα με διαφορετική εθνική συνείδηση.

Ο μύθος για την «ιστορική συνέχεια του ελληνικού έθνους» κάνει τον κόσμο να τυφλώνεται για τα πιο αυτονόητα πράγματα:

Γιατί οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης να αποκαλούνται «Έλληνες μουσουλμάνοι» και όχι Τούρκοι, όπως εκείνοι νιώθουν; Δεν θα έπρεπε με την ίδια λογική και οι Έλληνες της Αλβανίας να λέγονται «Αλβανοί χριστιανοί»; Εδώ είναι που, για να ταυτιστεί η ίδρυση του νεοελληνικού κράτους με την αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο, υποχρεώνονται οι πολίτες που κατοικούν μέσα στα εθνικά σύνορα να γίνουν Έλληνες με το στανιό.

Σε σχέση τώρα με τη Μακεδονική μειονότητα, αν είναι γλωσσική, ιστορική ή εθνική. Είναι απ’ όλα!

Καταρχάς είναι γλωσσική. Μια απλή επίσκεψη στις περιοχές της Έδεσσας, της Φλώρινας, ακόμη και σε χωριά της Θεσσαλονίκης, αρκεί για να πειστούν κάποιοι πως υπάρχουν άνθρωποι, που μιλούν μια τελείως διαφορετική γλώσσα, τα μακεδονικά.

Αυτό δεν σημαίνει πως όλοι αυτοί έχουν ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ συνείδηση. Μπορούν μια χαρά να έχουν ελληνική εθνική συνείδηση ή να μην έχουν καν εθνική συνείδηση. Παράδειγμα πολλοί παππούδες ή γιαγιάδες, που, αν τους ρωτήσεις «τι είναι έθνος;», δεν θα ξέρουν τι να σου απαντήσουν.

Η εθνική συνείδηση εγχαράσσεται: το κράτος φτιάχνει εθνικές συνειδήσεις. Αν κάποιος μεγαλώσει σε ένα μη κρατικό περιβάλλον, είμαι σίγουρος πως δεν θα διαθέτει καμιά απολύτως εθνική συνείδηση.

Συνεπώς, όσον αφορά τους «σλαβόφωνους» Μακεδόνες, τους πληθυσμούς που έχουν μια γλωσσική ιδιαιτερότητα: Υπάρχουν αυτοί που έχουν Μακεδονική εθνική συνείδηση. Υπάρχουν και αυτοί που έχουν Ελληνική –οι περισσότεροι από αυτούς εξαιτίας της βίαιης πολιτικής αφομοίωσης του ελληνικού κράτους και όχι τόσο εξαιτίας ελεύθερης επιλογής. Τέλος, υπάρχουν και αυτοί που ψάχνονται.

Ερώτηση: Οι Μακεδόνες εδώ και εκατό περίπου χρόνια, από την αρχή του αγώνα για την εθνική τους χειραφέτηση, είχαν συνδεθεί ιστορικά με τα ιδανικά της Αριστεράς και βρισκόταν σε συνεργασία με τα κομμουνιστικά κινήματα μέσα στις χώρες, όπου καταπιέζονταν εθνικά. Παραδείγματα: οι επαναστάτες του Ίλιντεν, που πάλευαν για να μοιραστεί η γη των μπέηδων στους χωρικούς και ακολουθούσαν διεθνιστική τακτική απέναντι στους Τούρκους αγρότες. Δεύτερο παράδειγμα ο Βλάχωφ και η συνεργασία του με τη σοσιαλιστική Φεντερασιόν στη Θεσσαλονίκη πρώτα και μετά με το αντάρτικο του Τίτο. Τρίτο παράδειγμα το ΚΚΕ και ο Δημοκρατικός Στρατός και η συνεργασία τους με NOF, SNOF, κλπ.

Σήμερα όμως είναι φανερό πως η μακεδονική μειονότητα περιμένει πιο άμεσα και χειροπιαστά πράγματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση παρά από την αλληλεγγύη της Αριστεράς και του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα. Πώς φτάσανε τα πράγματα ως εδώ;

Απάντηση: Καταρχήν θα διαφωνήσω εν μέρει με την επισήμανση που κάνεις στην ερώτησή σου, ότι δηλαδή το «Ουράνιο Τόξο» περιμένει περισσότερα από την Ευρώπη και λιγότερα από την ελληνική Αριστερά. Δεν είναι έτσι τα πράματα. Να τα πάρουμε με τη σειρά. Πρώτα–πρώτα εμείς θεωρούμε ότι τα μειονοτικά ζητήματα είναι ζητήματα, που λύνονται στο σύνολο της κοινωνίας. Δηλαδή είναι ζητήματα κεντρικά για την πολιτική δημοκρατία στη χώρα.

Ακόμα και αν γίνουμε 20 ή 50 ή 200 χιλιάδες συνειδητοποιημένοι εθνικά Μακεδόνες, δεν σημαίνει ότι λύσαμε το πρόβλημα της ανοχής, της αναγνώρισης και του σεβασμού των δικαιωμάτων μας από την ελληνική κοινωνία.

Αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί μόνο από την κοινωνία στο σύνολό της. Τμήμα ασφαλώς αυτής της κοινωνίας είναι και η ελληνική αριστερά. Είχαμε στο παρελθόν λαμπρά παραδείγματα, όπως ανέφερες, όπου εθνικά Μακεδόνες, εθνικά Έλληνες και άλλοι δουλέψανε και αγωνιστήκανε κάτω από την ίδια σημαία και για τον ίδιο σκοπό. Και, όταν χρειάστηκε, σκοτώθηκαν για τα ίδια ιδανικά.

Αυτό, όμως, που βλέπουμε τις τελευταίες δεκαετίες από την ελληνική Αριστερά είναι απογοητευτικό. Αναφέρομαι περισσότερο στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, που δεν διαφέρει σε τίποτα από ένα οποιοδήποτε αστικό κόμμα στα εθνικά ζητήματα. Φυσικά στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά είχαμε μερικά πολύ καλά παραδείγματα συμπεριφοράς, αλλά και θέσεων για τα εθνικά ζητήματα.

Γιατί επισημαίνω τα παραπάνω; Διότι το κλειδί για το εάν ένα κόμμα είναι στ’ αλήθεια δημοκρατικό, αριστερό, πραγματικά διεθνιστικό είναι ακριβώς οι θέσεις του για το εθνικό ζήτημα στην Ελλάδα. Δηλαδή ο Παπαθεμελής σού λέει: «Κύριε, είσαι Σκοπιανός, είσαι ανύπαρκτος» και σου βαράει μια στο κεφάλι κατευθείαν. Το ΚΚΕ τι σου λέει; «Να βρούμε μια λύση, ναι, σε καταλαβαίνω, εεε, να βρούμε κάποιον γεωγραφικό προσδιορισμό, κανέναν άλλο προσδιορισμό» κλπ. Δηλαδή τι κάνει; Σε διαβρώνει. Και ο ένας και ο άλλος δουλεύουν με διαφορετικά μέσα για τον ίδιο στόχο.

Γι’ αυτό πολλές φορές είμαστε αναγκασμένοι να στρεφόμαστε σε ευρωπαϊκά κινήματα. Διότι οι αστικές δημοκρατίες σε αυτά τα θέματα είναι, νομίζω, μερικές δεκαετίες πιο μπροστά. Δες για παράδειγμα ότι, πενήντα χρόνια πριν, Γερμανοί και Γάλλοι σφάζονταν για εδαφικά ζητήματα. Εκεί η Αλσατία ήταν τη μια γερμανικό και την άλλη γαλλικό έδαφος.

Σήμερα Γερμανοί και Γάλλοι είναι από τους στυλοβάτες της Ευρωπαϊκής ιδέας, με όσες ανεπάρκειες μπορεί να έχει αυτό για έναν Έλληνα αριστερό.

Για μας η Ενωμένη Ευρώπη είναι η μοναδική επιλογή, επειδή θεωρούμε πως οι θέσεις και οι αρχές που υπάρχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τα δικαιώματα των μειονοτήτων είναι σίγουρα πιο μπροστά από όσο είναι στην Ελλάδα. Πιστεύω πως μέσα από τον εξευρωπαϊσμό της Ελλάδας θα λυθούν τα ζητήματα που θέτουμε εμείς.

Λοιπόν, αν το διαβατήριο για τη χώρα μας σε αυτή την Ενωμένη Ευρώπη είναι το οικονομικό στάνταρ, η μείωση του πληθωρισμού και ένα επίπεδο ευημερίας όπως είναι στα δυτικά κράτη, η βίζα στο διαβατήριο θα είναι η συμπεριφορά της Ελληνικής Πολιτείας στα μειονοτικά ζητήματα και στα ζητήματα σεβασμού και κατοχύρωσης των άλλων κοινωνικών ομάδων, που υποφέρουν από διακρίσεις.

Ποια είναι, για παράδειγμα, η συμπεριφορά της Ελλάδας στους μετανάστες; Πώς μπορεί να παίρνει ο Αλβανός ή ο οποιοσδήποτε ξένος εργάτης, μισό μεροκάματο από τον Έλληνα; Γιατί επιτρέπεται αυτό; Και γιατί να είναι ανασφάλιστος; Για ποιο λόγο, αν αρρωστήσει, να μην μπορεί να πάει στο νοσοκομείο;

Πιστεύω πως αυτά τα ζητήματα θα βαίνουν προς θετική λύση μέσα από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόμα: Εμείς συνεργαζόμαστε με τους Έλληνες αριστερούς. Στις προηγούμενες εθνικές εκλογές εμείς κατεβήκαμε με την ΟΑΚΚΕ. Μπορεί κάποιος να έχει όσες ενστάσεις θέλει, πάνω σε ιδεολογικά ζητήματα, όμως στα μειονοτικά η ΟΑΚΚΕ είναι φωτεινό παράδειγμα. Και γι’ αυτό ακριβώς μέσα σε μια κοινή πλατφόρμα και με μια καλή συνεργασία δουλέψαμε μαζί στις εκλογές.

Ήταν μια ενέργεια από τη μεριά μας, που στόχευε να δείξει πως εμείς θέλουμε τις συνεργασίες. Δεν είμαστε οι Μακεδόνες κλεισμένοι στο καβούκι μας, οι οποίοι θα γίνουμε οι γραφικοί Ινδιάνοι, που θα έχουμε μια γλωσσούλα διαφορετική, με τους χορούς μας και τη μουσική μας, όπου θα έρχονται να μας βλέπουν οι διάφοροι ευαισθητοποιημένοι ερευνητές, να μας βλέπουν πώς διατηρούμε το φολκλόρ μας και τις παραδόσεις μας. Όχι, τελεία και παύλα! Το «Ουράνιο Τόξο» και η Μακεδονική μειονότητα θα παίξουμε τον ρόλο μας στην ελληνική πολιτική σκηνή. Με άμεσο στόχο την κατοχύρωση πραγματικής δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Ερώτηση: Ποιες θα είναι οι επόμενες πολιτικές πρωτοβουλίες που θα πάρει το «Ουράνιο Τόξο»;  Εκτός από κάποιες κινήσεις κορυφής θα περιλαμβάνει και καμπάνια μέσα στον κόσμο; Κάποια συγκέντρωση; Επανακυκλοφορία και διακίνηση της Νόβα Ζόρα; Κάτι άλλο; Τι;

Απάντηση: Να ξεκινήσω από το εμπάργκο που έχουμε όλα αυτά τα χρόνια από το σύνολο σχεδόν των μέσων ενημέρωσης. Να σου πω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: δημοσιεύεται στην «Ελευθεροτυπία» μια ανταπόκριση του Τάκη Διαμαντή, στην οποία γίνεται αναφορά σε κάποιες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Μακεδονίας, του Δημητρώφ, σε μια επίσκεψή του στον Καναδά. Αυτά γίνονται Απρίλη 1999, είναι πρόσφατο. Η αναφορά είναι πως ο εν λόγω υπουργός, μιλώντας με Μακεδόνες μετανάστες, έδωσε το μήνυμα «να αγωνιστούμε για μια ενωμένη Μακεδονία». Εμείς αντιδράσαμε αμέσως. Στείλαμε δελτίο τύπου στην «Ελευθεροτυπία», όπου καταδικάζαμε αυτές τις δηλώσεις. Καταδικάζαμε δηλαδή τον Μακεδονικό μεγαλοϊδεατισμό ως «Ουράνιο Τόξο». Λοιπόν, δεν πέρασε τίποτε στις εφημερίδες!

 Καταλαβαίνεις, λοιπόν, όταν τέτοιες ανακοινώσεις δεν περνάνε, τι γίνεται με ζητήματα όπως μακεδονική γλώσσα, αφαίρεση ιθαγένειας από «μη Έλληνες το γένος», περιπτώσεις καταπίεσης και αυταρχικής συμπεριφοράς των αστυνομικών κλπ.

Βέβαια, εμείς ως έντυπο όργανο έχουμε τη Νόβα Ζόρα, η οποία έχει έναν χρόνο να εκδοθεί. Και αυτό λόγω αντικειμενικών δυσκολιών. Είναι το οικονομικό θέμα, αλλά και το ότι εμείς δεν είμαστε σαν τα άλλα κόμματα, περισσότερο λειτουργούμε μέσα από τον αυθορμητισμό και την εθελοντική δουλειά αρκετών στελεχών. Έτσι, τον τελευταίο καιρό οι υποχρεώσεις είναι τόσο μεγάλες, που δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο ενός ερασιτεχνισμού. Απαιτούν, με άλλα λόγια, έναν επαγγελματισμό που εμείς δεν έχουμε ακόμη κατακτήσει. Θα επανεκδοθεί η Νόβα Ζόρα και σκεφτόμαστε σοβαρά την ίδρυση ραδιοφωνικού σταθμού, για να μπορούμε να έχουμε μια άμεση επαφή και να πληροφορούμε τον κόσμο για τις δραστηριότητές μας. Αυτό είναι το πρώτο.

Δεύτερο, θα κινηθούμε πάρα πολύ στην κατεύθυνση της ενδυνάμωσης των σχέσεων με Έλληνες δημοκράτες. Είναι ζήτημα κλειδί για μας, διότι ο ελληνικός εθνικισμός μάς σπρώχνει στην απομόνωση. Συμμετέχουμε, όσο μπορούμε, σε οποιαδήποτε συγκέντρωση μάς δίνεται η δυνατότητα να τοποθετηθούμε για ζητήματα ειρήνης, δημοκρατίας και μειονοτήτων στην Ελλάδα.

Ερώτηση: Πώς σκοπεύετε να παλέψετε για να αναγνωριστεί η Μακεδονική γλώσσα και να μπει στην εκπαίδευση;

Απάντηση: Χρειάζεται να καταλάβει ο μέσος Έλληνας ότι η διαφορετικότητα είναι γενεσιουργός αιτία προόδου. Τόσο σε εθνικό όσο και σε κάθε επίπεδο. Φαντάζεστε έναν Έλληνα μειονοτικό στην Αλβανία να μην μπορεί να διαβάσει Σεφέρη και Ελύτη, να μην μπορεί να γράψει ένα ποίημα στη μητρική του γλώσσα; Δεν είναι θετικό γεγονός για την αλβανική κοινωνία η επαφή με την ελληνική γλώσσα και κουλτούρα, μέσω της ελληνικής μειονότητας εκεί;  Δεν θα έπρεπε να διαμαρτυρηθούμε οι πάντες αν ήταν όλοι υποχρεωμένοι στην Αλβανία να διαβάζουν αποκλειστικά και μόνο Αλβανούς ποιητές και συγγραφείς; Γιατί δεν ισχύουν τα ίδια μέτρα και σταθμά για τη Μακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα;

Και να διευκρινίσω κάτι: Εμείς ΔΕΝ θέλουμε να κάνουμε ένα παράλληλο εκπαιδευτικό σύστημα και να γίνουμε γκέτο. Όχι, κύριε! Τα λάθη των Ουτσεκάδων δεν τα κάνει η Μακεδονική μειονότητα ούτε τα λάθη των Αλβανών στο Τέτοβο, που θέλουν παράλληλη εκπαίδευση. Στη σημερινή εποχή που βγαίνουμε άνετα και σπουδάζουμε στην Αμερική ή στην Αγγλία και δεν μας πειράζει, το να απαιτούμε πανεπιστημιακή εκπαίδευση στη γλώσσα της μειονότητάς του ο καθένας, υποκρύπτει, κατά τη γνώμη μου, ειδικά στα Βαλκάνια, αλυτρωτικές τάσεις, τάσεις απόσχισης.

Γι’ αυτό πιστεύουμε πως η Μακεδονική γλώσσα πρέπει να μπει στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στη βασική και μέση εκπαίδευση για όσους θέλουν να παρακολουθήσουν το μάθημά της.

Ερώτηση: Σκοπεύετε να κάνετε κάποια ιδιαίτερη καμπάνια για να καταργηθεί το αίσχος της διάκρισης σε «μη Έλληνες το γένος» σε βάρος των χιλιάδων πολιτικών προσφύγων, αλλά και Μακεδόνων μεταναστών στην Αυστραλία, που δεν τους επιτρέπει το ελληνικό κράτος να γυρίσουν στα χωριά τους;

Απάντηση: Για το ζήτημα των Μακεδόνων πολιτικών προσφύγων δεν γνωρίζει τίποτε ο κόσμος. Αυτό ισχύει τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Οι εικόνες των Κοσοβάρων προσφύγων, που φεύγουν κυνηγημένοι από τα χωριά τους, είναι μια επανάληψη από αυτό που έγινε το 1949 στα μακεδονικά χωριά. Έγινε μια γενική εκκαθάριση πριν από 50 χρόνια, που τα αποτελέσματά της ακόμα υφίστανται.

Όσο για τους Μακεδόνες οικονομικούς μετανάστες που δεν μπορούν να γυρίσουν, η ιθαγένεια τούς αφαιρείται με το περίφημο άρθρο 20. Δηλαδή το ελληνικό κράτος τι κάνει; Τα τελευταία χρόνια και μέσα από τον σχετικό εκδημοκρατισμό της ελληνικής κοινωνίας, αρκετοί Μακεδόνες έχουν ξεθαρρέψει και διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Έτσι το ελληνικό κράτος έχει βρει έναν άλλο τρόπο να επιβάλλει σιγή στη μειονότητα. Και να πώς: Πολλοί Μακεδόνες οικονομικοί μετανάστες σε Αυστραλία, Καναδά και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, εγκατέλειψαν τις ελληνικές εκκλησίες, ενορίες και οργανώσεις και προσχώρησαν στις αντίστοιχες Μακεδονικές. Η Ελληνική Πολιτεία, μέσω των χαφιέδων στα προξενεία, επιλέγει 2-3 Μακεδόνες από κάθε χωριό, τους αφαιρεί την ιθαγένεια, τους κηρύσσει ανεπιθύμητα πρόσωπα (personae non gratae), για να γίνουν τα μαύρα πρόβατα στις κοινωνίες τους.

Αυτός, που του αφαιρείται η ιθαγένεια, δεν μπορεί να επισκεφτεί την Ελλάδα. Και μάλιστα δεν του ανακοινώνεται αυτό το πράγμα. Συνήθως το αντιλαμβάνεται κατεβαίνοντας από το αεροπλάνο στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη και αναγκάζεται να γυρίσει πίσω. Αυτό μαθαίνεται γρήγορα στο χωριό του μετανάστη και έτσι γίνεται παράδειγμα προς αποφυγήν προς όλους τους συγχωριανούς του.

Το μήνυμα, λοιπόν, από την Ελληνική Πολιτεία είναι: «Όποιος πηγαίνει στις Μακεδονικές οργανώσεις και όχι στις ελληνικές, θα το πληρώνει». Αυτό κάνει η Ελληνική Πολιτεία 10 χρόνια τώρα.