Γράφει η Τερέζα Βολακάκη
Η κοινή υπουργική απόφαση της 7ης Ιουνίου μάς ανακοίνωσε ότι: οι υπήκοοι Συρίας, Αφγανιστάν, Σομαλίας, Πακιστάν και Μπαγκλαντές είναι ασφαλείς στην Τουρκία. Ως εκ τούτου τα αιτήματά τους θα εξετάζονται αποκλειστικά και μόνο με βάση τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν στην Τουρκία και όχι στη χώρα καταγωγής τους (που αποτέλεσε και την αιτία για την οποία έφυγαν και με βάση αυτή δικαιούνται διεθνούς προστασίας). Τουτέστιν, οι εν λόγω εθνικότητες θα περνάνε αποκλειστικά από τον έλεγχο αυτό (το «παραδεκτό» του αιτήματος), με μαζικές απορριπτικές αποφάσεις και χωρίς να έχει εξεταστεί στην ουσία (το «βάσιμο» του αιτήματος). Σημασία έχει ότι η εν λόγω ΚΥΑ μέλλει να αποτελέσει τη «μαύρη τρύπα» της επίσημης νομιμοποίησης των απελάσεων αιτούντων και μεταναστ(ρι)ών σε μία χώρα όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατώνται βάναυσα, την Τουρκία.[1] Στην εν λόγω χώρα, που τυγχάνει να έχει υπογράψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, δεν υπάρχει κανένα σύστημα προστασίας των υπηκόων τρίτων χωρών και στην πραγματικότητα κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να πέσουν θύματα απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης. Παράλληλα, η Τουρκία έχει καταδικαστεί δημόσια από διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μετανάστ(ρι)ες εν γένει, σε πρακτικό και νομοθετικό επίπεδο, σε κέντρα κράτησης και σε προσφυγικούς καταυλισμούς.[2] Στην ίδια βάση, πολλοί από τους αιτούντες επαναπροωθούνται εκτός των συνόρων και κυρίως στη Συρία. Από την άλλη, νομοθετικά ισχύει μία ελάχιστη μορφή προσωρινής προστασίας για τους Σύρους στην Τουρκία, δεν τους εξασφαλίζει κάτι πέρα από περιορισμένη προστασία αλλά κυρίως δεν έχει καμία ενέργεια αναφορικά με την πρακτική των επαναπροωθήσεων.
Σαφέστατα, η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας το 2016 είχε -όπως διαφάνηκε αυτά τα πέντε χρόνια- σαφή στοχοθεσία: να περιορίσει τις μαζικές αφίξεις σε ευρωπαϊκό έδαφος και εν γένει να καταστείλει τις λοιπές μέχρι να επιστραφούν στο τουρκικό έδαφος. Ως τώρα «ασφαλής» θεωρούνταν η Τουρκία μόνο για τους πολίτες Συρίας που περνούσαν έλεγχο «παραδεκτού», αναφορικά με τους λόγους που δεν παρέμειναν εκεί. Η νέα ΚΥΑ στοχεύει πλέον στην «πλήρη και άνευ όρων εφαρμογή» της ανωτέρω συμφωνίας προσθέτοντας στον κατάλογο των εθνικοτήτων που θεωρούνται ασφαλείς στην Τουρκία τους πολίτες Αφγανιστάν, Σομαλίας, Συρίας, Πακιστάν και Μπαγκλαντές, όπως διαβεβαίωσε με δήλωσή του ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης.
Φυσικά, όλη αυτή η πολιτική εν μέσω πανδημίας ξεκάθαρα στοχεύει στον περιορισμό της εισόδου προσφυγ(ισσ)ων από την Τουρκία στην Ελλάδα και -μέσω αυτής- στην Ευρώπη, με τρόπους όμως που ευθέως παραβιάζουν τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ για την προστασία και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και κυρίως τη Σύμβαση της Γενεύης για το καθεστώς διεθνούς προστασίας. Μια ξεκάθαρα ρατσιστική πολιτική της κυβέρνησης, που με τις πλάτες της ΕΕ, κάνει μπαλάκι αθώες ψυχές που εγκλωβιστεί άθελά τους σε ένα τεράστιο διπλωματικό παιχνίδι ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία. Παράλληλα, η ίδια η Ελλάδα επωφελείται από όλα όσα η ΕΕ παρέχει για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και σαφώς προσυπογράφει όλα αυτά τα εγκλήματα.
Είναι χρέος μας αντισταθούμε άμεσα στην ξενοφοβική πολιτική της Ελλάδας και της ΕΕ που κλείνουν τα σύνορά τους και εκτοπίζουν μετανάστριες και αιτούντες βίαια στην Τουρκία.
[1] «Ασφαλή τρίτη χώρα χαρακτηρίζει για πρώτη φορά η ελληνική νομοθεσία την Τουρκία. Αφορά αιτούντες άσυλο από Συρία, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Μπαγκλαντές και Σομαλία», Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, 07.06.2021, available at: https://migration.gov.gr/asfali-triti-chora-charaktirizei-gia-proti-fora-i-elliniki-nomothesia-tin-toyrkia-afora-aitoyntes-asylo-apo-syria-afganistan-pakistan-mpagklantes-kai-somalia/
[2] “TURKEY: THE NEW ACTION PLAN IS A MISSED OPPORTUNITY TO REVERSE DEEP EROSION OF HUMAN RIGHTS”, Amnesty International,25.03.2021, available at:
https://www.amnesty.org/en/documents/eur44/3883/2021/en/
*Ο τίτλος του άρθρου είναι από το κείμενο 41 οργανώσεων με το οποίο ζητούν από την ελληνική Πολιτεία […] να ανακαλέσει την από 7 Ιουνίου ΚΥΑ και για μια ακόμη φορά καλούν τις ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές να σεβαστούν την ευθύνη προστασίας των προσφύγων […].
Η ΚΟΚΚΙΝΗ 